Ο Γιάννης Ρίτσος αντλεί την έμπνευσή του από τη μυθική ηρωίδα Φαίδρα, σύζυγο του βασιλιά Θησέα και μητριά του υιού του Ιππόλυτου. Η καταστροφική δύναμη του έρωτά της, τη φέρνει σε μια κατάσταση εσωτερικής πάλης μεταξύ τιμής και πόθου. Η ακρότητα των συναισθημάτων της και η αβάσταχτη ψυχική σύγκρουση, πιθανώς, γοητεύουν τον Ρίτσο ο οποίος γράφει ένα μονόλογο- εξομολόγηση στον οποίο η ηρωίδα εκφράζει όλον τον καταπιεσμένο της πόθο στο ερωτικό αντικείμενο. Δεν επιχειρείται η αλλαγή του ρου της ιστορίας, εφόσον και οι δύο ήρωες στο τέλος πεθαίνουν, όπως συνέβη τόσο στην ιστορία – μυθολογία όσο και στην τραγωδία.
Ο Ρίτσος όμως επιχειρεί μονάχα μια προσθήκη.
Η Φαίδρα σπάει τη σιωπή της και παύει την εσωτερίκευση των συναισθημάτων που λειτουργούν αργά, βασανιστικά και αυτοκαταστροφικά εναντίον του ίδιου του εαυτού της. Η αναβεβλημένη ερωτική εξομολόγηση εκφωνείται με τη μορφή διαλογικού μονολόγου στον οποίο ο Ιππόλυτος, ως δεύτερο πρόσωπο, παραμένει σιωπηλός και αμέτοχος.
Η Φαίδρα είναι ένας ποιητικός μονόλογος για τον θηλυκό έρωτα και την πραγματική επιθυμία. Ουσιαστικά ο Ρίτσος κλήθηκε να εισδύσει στο θηλυκό ψυχισμό και να ανιχνεύσει τις εκφάνσεις του σε κατάσταση μιας ακραίας, εσωτερικής διαμάχης. Σε σχέση με την επιθυμία και κατ’ επέκταση την επιδίωξη της ηδονής, η Φαίδρα βιώνει το σφοδρό πάθος που δε συμμορφώνεται με τις κοινωνικές επιταγές εφόσον ο Ιππόλυτος είναι ο θετός υιός της. Η αρχή της πραγματικότητας αντικαθιστά την αρχή της ηδονής και η ηρωίδα καθηλώνεται σε μια σιωπή που την κατατρώει. Δηλώνοντας ρητά το πάθος της, τοποθετείται πέραν της αρχής της πραγματικότητας στην επιδίωξή της για συμμόρφωση με την πραγματική επιθυμία χωρίς ωστόσο να έχει αυτό το γεγονός αίσιο τέλος αφού συνεπάγεται το θάνατό της.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Συντελεστές παράστασης
- Συγγραφέας: Γιάννης Ρίτσος
- Επιμέλεια επιλογής κειμένων & ποιημάτων / Σκηνοθεσία: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
- Μουσική: Πλάτων Ανδριτσάκης, Μίκης Θεοδωράκης, Θάνος Μικρούτσικος, Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν, Allen Grey
- Σκηνικά – Art Director: Ρένα Σανταμούρη με την RS Architecture + Design Studio
- Φωτισμοί / Φωτογράφιση: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
- Κινησιολογία: Δάφνη Μαρκάκη, Εύη Καρακώστα
- Κουστούμια: Ρένα Σανταμούρη
- Μουσική Επιμέλεια & Ηχητικός Σχεδιασμός: Γιώργος Λιάκος, Μανώλης Πετρής
- Post Production & Editing: Μανώλης Πετρής
- Οργάνωση Παραγωγής: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
- Επικοινωνία & Δημόσιες Σχέσεις: Ειρήνη Λαγουρού
- Παραγωγή: Medea Pictures
Παίζουν:
- ΦΑΙΔΡΑ η Μαριάνθη Σοντάκη
- ΙΠΠΟΛΥΤΟΣ ο Λάζαρος Αναστασιάδης
Απόσπασμα από τη συνέντευξη της Μαριάνθης Σοντάκη στο CultureNow
-Πώς παρουσιάζεται ο έρωτας μέσα στο ποίημα;
Αυτός ο ποιητικός μονόλογος, ο τελευταίος από τους 17 της τέταρτης διάστασης γράφτηκε από το 1974 έως το 1975. Ο ποιητής έχοντας κλείσει ένα μεγάλο κύκλο αγώνων και σε μία πιο ήρεμη πλέον ιστορική περίοδο για τη χώρα, μία που βρισκόμαστε ήδη στη μεταπολίτευση, αισθάνεται ότι δικαιούται να γίνει πιο προσωπικός στην τέχνη του.
Η Φαίδρα του μιλά για τον αδιέξοδο έρωτα μιας γυναίκας προς το νεαρό γιο του άντρα της. Ένα βασανιστικό και ανεξέλεγκτο πάθος που την αναγκάζει να απεκδυθεί το προσωπείο της τίμιας συζύγου, της στοργικής μητέρας, της βασίλισσας και να έρθει αντιμέτωπη με ανομολόγητα πάθη, με όλα τα κατεστημένα και τα κοινωνικώς ορθά που εν τέλει κρατούν ένα άτομο ενταγμένο στην κοινωνική ζωή. Ένα πάθος σπαρακτικό που την οδηγεί καταρχάς σε μία ανελέητη εκδίκηση προς το αντικείμενο του πόθου της και τέλος στο θάνατο της που είναι μονόδρομος.
Δείτε ολόκληρη τη συνέντευξη της Μαριάνθης Σοντάκη και των άλλων συντελεστών του Αφιερώματος:
Η ομάδα Μήδεια ξεφυλλίζει το δικό της «Ημερολόγιο» – ένα αφιέρωμα στο Γιάννη Ρίτσο
Διαβάστε επίσης:
Εμμανουήλ Μαύρος: Η ποίηση του Ρίτσου μας χτυπάει το κουδούνι της αφύπνισης
Ημερολόγιο: Αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο από την ομάδα Μήδεια στο θέατρο Δρόμος
Θέατρο Δρόμος: Ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός για το 2023 – 2024