Τα «Φαντάσματα της Επανάστασης» είναι μια ταινία για όσα γράφτηκαν στο περιθώριο της Ιστορίας, μια ταινία για ήρωες και αντιήρωες του 18ου αιώνα, που παρελαύνουν στους σύγχρονους αστικούς δρόμους της Τεργέστης. Με χιούμορ και λοξή ματιά στις σύνθετες ταυτότητες ανθρώπων και λαών, αφηγείται την ταραγμένη ιστορία τους και εξερευνά το πάθος και τον αγώνα για το δίκαιο, την ισότητα και την ελευθερία.
Η ιστορία πίσω από την ταινία:
Μόνιμος κάτοικος Τεργέστης τα τελευταία 18 χρόνια, ο σκηνοθέτης Θάνος Αναστόπουλος δέχτηκε πρόταση το 2019 από την Ελληνική Κοινότητα της πόλης, προκειμένου να δημιουργήσει ένα ντοκιμαντέρ για την ιστορία των 1.800 περίπου Ελλήνων που ζούσαν και μεγαλουργούσαν στο μεγάλο λιμάνι της Ευρώπης κατά τον 18ο αιώνα.
Μετά από πολύμηνη έρευνα και επισκέψεις στο Ελληνορθόδοξο Νεκροταφείο της Τεργέστης κατά τη διάρκεια των εργασιών συντήρησης και αναστήλωσής του, ο Θάνος Αναστόπουλος επέλεξε να δημιουργήσει μία ποιητική κωμωδία, μια ταινία εποχής για όλες τις εποχές, συνδέοντας ιστορίες ετερόκλητων ανθρώπων, που έζησαν ή θα μπορούσαν να είχαν ζήσει στην πόλη. Αστοί και φτωχοδιάβολοι, κοσμοπολίτες πνευματιστές, γυναίκες ανεξάρτητες, στρατηγοί, ιερείς, επαναστάτες μαχητές μάς ταξιδεύουν στον χωροχρόνο και αφηγούνται περιστατικά που συνδέουν τους ήρωες της Ιστορίας με τις πιο ανθρώπινες και αστείες πλευρές τους.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Συνεργάτες του σκηνοθέτη στο ταξίδι, χαρισματικοί ηθοποιοί που συμμερίστηκαν το όραμά του και τον ακολούθησαν στα απαιτητικά γυρίσματα στην Ιταλία και στην Ελλάδα. Τα φαντάσματα ερμηνεύουν ο δημοφιλής Γιώργος Χωραφάς, ιδιαίτερα αγαπητός στο ελληνικό και διεθνές κοινό μέσα από τους ρόλους του στο σινεμά, ο δραστήριος καλλιτεχνικά και κοινωνικά Paolo Rossi, συνεργάτης του Dario Fo και συνεχιστής της commedia dell’arte, η ταλαντούχα Πηνελόπη Τσιλίκα, που συστήθηκε στο ελληνικό σινεμά μέσα από τη Μικρά Αγγλία, και ο χαρισματικός Αινείας Τσαμάτης, με σημαντικές συνεργασίες στο θέατρο, την τηλεόραση και το σινεμά. Μαζί τους πρωταγωνιστούν οι ξεχωριστοί: Νίκος Γεωργάκης, Θεοδώρα Τζήμου, Γιώργος Συμεωνίδης, Γιάννης Αναστασάκης, Έκτωρ Λιάτσος, ενώ σε ρόλους έκπληξη βρίσκουμε τον Αλέξανδρο Βαρδαξόγλου (Ναπολέων) και τον Rade Šerbedžija (άστεγος).
Μνημεία συνδεδεμένα με τον ελληνισμό της διασποράς, καθώς και οι δρόμοι και τα κανάλια της σύγχρονης Τεργέστης, έρημα κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων εξαιτίας της πανδημίας, γίνονται το κινηματογραφικό σκηνικό. Βρικόλακες και ζόμπι ξυπνούν μέσα από ταφικά μνημεία και αναρωτιούνται αν υπάρχουν ταξικές διακρίσεις στον θάνατο. Το καλλιμάρμαρο palazzo του αστού Δημήτριου Καρυτσιώτη, υπό την απειλή της σύγχρονης αγοράς ακινήτων, εξελίσσεται σε σημείο συνάντησης υποστηρικτών και αντιμαχόμενων της ελληνικής επανάστασης του ‘21. Ένας ονειροπόλος σκηνοθέτης, προσπαθεί να αφηγηθεί την ιστορία του Ρήγα Φεραίου. Ένας πονόδοντος βασανίζει τον Ναπολέοντα και διακόπτει το καλοκαιρινό του μπάνιο σε μια παραλία της Τεργέστης. Δυο εκκλησίες με έναν Θεό χωρίζουν τις καμπάνες τους. Μία κοινότητα ανθεί. Μία εθνότητα επαναστατεί. Μία αυτοκρατορία αργοπεθαίνει. Ένας μασκοφόρος παρκουρίστας οργώνει τις ταράτσες της πόλης. Και κάποια ιδιότροπα φαντασματάκια περιμένουν το λεωφορείο, αναζητώντας την ελευθερία.
Ελληνικότητα και οικουμενισμός, χιούμορ και συγκίνηση, ρεαλισμός και μεταφυσικό συνυφαίνονται με μία εποχή γεμάτη αναταράξεις, αλλά ταυτόχρονα, και μέσα στη σύγχρονη συνθήκη που επέβαλλε η πανδημία της COVID-19. Με φόντο το ξέσπασμα της Αμερικάνικης, της Γαλλικής και της Ελληνικής Επανάστασης, τη μία εξέγερση να διαδέχεται την άλλη, αλλά και τις σύγχρονες κρίσεις που απειλούν τον άνθρωπο και τον κόσμο του, η ταινία «Φαντάσματα της Επανάστασης» φέρνει στο προσκήνιο τον αγώνα για ελευθερία και το χαμόγελο των ανθρώπων ως τα μόνα όπλα κατά της αδικίας, της ανισότητας και της καταπίεσης μέσα στους αιώνες.
Σύνοψη:
Ένας Έλληνας σκηνοθέτης βρίσκεται στην Τεργέστη, με σκοπό να κινηματογραφήσει ένα ντοκιμαντέρ για το ταξίδι του Ρήγα Φεραίου στην Ευρώπη του Διαφωτισμού. Όταν επισκέπτεται το Ελληνορθόδοξο Νεκροταφείο με το συνεργείο του, μια ομάδα φαντασμάτων από χαρακτήρες του 18ου αιώνα ξυπνά από τον θόρυβο και παίρνει το λεωφορείο για να βγει βόλτα στην πόλη. Είναι αυτά τα φαντάσματα αποκυήµατα της φαντασίας του ή, είναι “αληθινά” φαντάσματα που διασταυρώνονται στο μονοπάτι της έρευνάς του;
Μια σύγχρονη κωμωδία βασισμένη σε πραγματικά ιστορικά γεγονότα. Ένας ανατρεπτικός διάλογος με ήρωες και αντιήρωες του 18ου αιώνα. Μια ταινία για το σήμερα και την ανάγκη ν’ αφουγκραστούμε την Ιστορία και όσα μεγάλα και σοβαρά ή μικρά και ευτράπελα έχει να μας αφηγηθεί.
Σκηνοθετικό σημείωμα του Θάνου Αναστόπουλου:
Γεννήθηκα στην Αθήνα σε µια γειτονιά όπου όλοι οι δρόµοι πήραν το όνοµά τους από διάσηµους φιλέλληνες, όπως Σατωβριάνδου, Φαβιέρου, Μαιζώνος, Χέυδεν, Κοδριγκτώνος. Η µητέρα µου δούλευε στην οδό Κοραή, µπροστά από το Πανεπιστήµιο Αθηνών, µε το τεράστιο άγαλµα του Ρήγα Βελεστινλή στην είσοδο. Όταν έφτασα για πρώτη φορά στην Τεργέστη, όπου σήµερα ζω, ένιωσα αμέσως το σταυροδρόµι των πολιτισµών, το βαλκανικό στοιχείο, το παρελθόν κάτω από µια µεγάλη αυτοκρατορία, τις διάφορες εθνικές κοινότητες συµπεριλαµβανοµένης της ελληνικής, και όλα τα στοιχεία της που ενώνουν τον 18ο αιώνα µέχρι το σήµερα. Ανακάλυψα την περίοδο του ευρωπαϊκού Διαφωτισµού λίγο πριν από την ελληνική επανάσταση, γεµάτη από ιδέες, κινήµατα και συζητήσεις, που οδήγησαν αφενός σε µια αλληλουχία επαναστάσεων και αφετέρου στην κοινωνία των Εθνών. Είναι ενδιαφέρον ν’ ανακαλύψουµε πώς οι Έλληνες που ζούσαν εδώ συνέβαλαν στην κυκλοφορία των ιδεών. Αναρωτήθηκα τι θα έλεγαν σήµερα τα φαντάσµατα αυτών των κοινωνικών αλλαγών και των επαναστάσεων. Είναι µια ιστορία για την επιτυχία; Για την προδοσία και τη διάψευση; Ή ίσως και για τα δύο;
Η αφηγηµατική δοµή της ταινίας αν και χρονολογικά γραµµική, είναι καλειδοσκοπική και πολυφωνική. Αντί να αναπαράγει τη στερεότυπη και διδακτική εικόνα, είναι ένα ταξίδι στα παρασκήνια της Ιστορίας γεµάτη ειρωνεία, γέλιο και συναισθήµατα.
Ταυτότητα ταινίας:
Φαντάσματα της Επανάστασης / Travelling Ghosts
[Ελλάδα-Ιταλία, 2022, Έγχρωμη, 100’]
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Θάνος Αναστόπουλος
Σενάριο: Θάνος Αναστόπουλος – Stefano Dongetti
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Ηλίας Αδάμης
Μοντάζ: Χρήστος Γιαννακόπουλος
Πρωτότυπη Μουσική: Γρηγόρης Ελευθερίου
Σχεδιασμός Κοστουμιών: Μαγιού Τρικεριώτη
Σκηνικά: Δημήτρης Βέργος
Μακιγιάζ: Εύη Ζαφειροπούλου
Hair design: Giulio Zecchini
Βοηθός Σκηνοθέτη: Δημήτρης Νάκος
Βοηθός Δ/ντή Φωτογραφίας: Καλλιόπη Περδίκα
Βοηθός Ενδυματολόγου: Ματίνα Μαυραγάννη
Ήχος: Francesco Morosini – Στέφανος Ευθυμίου – Παναγιώτης Παπαγιαννόπουλος
Μιξάζ: Κώστας Βαρυμποπιώτης
Εργαστήρια Εικόνας: Authorwave
Εργαστήρια Ήχου: Kvaribo Studio
Color grading: Μάνος Χαμηλάκης
Οργάνωση Παραγωγής: Μαργαρίτα Βόρρα
Συμπαραγωγοί: Θάνος Αναστόπουλος – Roberto Romeo
Παραγωγοί: Στέλλα Θεοδωράκη – Nicoletta Romeo
Ηθοποιοί
Γιώργος Χωραφάς- Πηνελόπη Τσιλίκα- Paolo Rossi – Αινείας Τσαμάτης
Νίκος Γεωργάκης – Θεοδώρα Τζήμου
Γιώργος Συμεωνίδης – Laura Bussani – Γιάννης Αναστασάκης – Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου – Έκτωρ Λιάτσος – Ivan Zerbinati – Max Sbarsi – Ariella Reggio – Lorentzo Acquaviva – Alessandro Mizzi – Theodor Schurian Stanzel – Elisa Romeo -Κώστας Διαμαντής – Crisanthi Narain & ο Rade Šerbedžija
παραγωγή
Φαντασία Οπτικοακουστική Ε.Π.Ε (Ελλάδα)
Mansarda Production Srl (Ιταλία)
σε συμπαραγωγή με τους
ΕΡΤ Α.Ε. – Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση
Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου
με την υποστήριξη του
Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας- ΕΚΟΜΕ
με την υποστήριξη των
Friuli Venezia Giulia Film Commission
Fondo per l’ Audiovisivo del Friuli Venezia Giulia
Regione Autonoma Friuli Venezia Giulia
με την ευγενική χορηγία της
Ελληνικής Κοινότητας της Τεργέστης (Comunità Greco Orientale di Trieste)