Feats of agility: έκθεση του Γιώργου Τσεριώνη στη Depo Darm

Η Depo Darm εγκαινιάζει την Τετάρτη 2 Μαρτίου 2016 την έκθεση του Γιώργου Τσεριώνη, με τίτλο Feats of agility.

Σε μια εποχή στην οποία τα παλαιά οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά συστήματα βρίσκονται υπό κατάρρευση, η ίδια η ύπαρξη του ατόμου ως μια υποκειμενικότητα που συντίθεται ιστορικά μέσα από τη συμμετοχή της στο συλλογικό, τίθεται υπό αμφισβήτηση. Στην προσπάθειά του να ορίσει τις σταθερές που νοηματοδοτούν τη δράση του και κατασκευάζουν την κοινωνική του ταυτότητα, το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με την πλήρη αποσταθεροποίηση και τη ρευστότητα των διανοητικών και ψυχικών του κόπων, με την απώλεια και την ματαίωση των προσδοκιών του, σε ρήξη εν τέλει με τις κοινωνικές και ιστορικές συνιστώσες που ορίζουν την ύπαρξή του.

Με αναφορές στις σύγχρονες κοινωνικοπολιτικές καταστάσεις το καλλιτεχνικό έργο του Γιώργου Τσεριώνη αφορμάται από την ανθρώπινη κατάσταση αυτή καθ’αυτή – από την καταπίεση, την εξαθλίωση και τον κατακερματισμό του υποκειμένου – και προβάλλει την ανάγκη του ηθικού αναπροσδιορισμού μέσα από μια διαδικασία αντίστροφη από τη συνηθισμένη. Πρέπει πρώτα να αφουγκραστούμε το έξω, τα ορατά φθαρτά σημεία της ανθρώπινης φύσης, προκειμένου να ανασυστήσουμε τον εσωτερικό μας κόσμο και να ανακαλύψουμε εκ νέου τη διάσταση του συλλογικού που ενυπάρχει στην υποκειμενικότητα του ανθρώπινου.

Μέσα από τη χρήση ποικίλων εκφραστικών μέσων, όπως σχέδια, γλυπτά, βίντεο, επεξεργασμένο φωτογραφικό υλικό και μεγάλης κλίμακας κατασκευές, ο Γιώργος Τσεριώνης κατασκευάζει την εικόνα μιας κοινωνίας σε σήψη, έναν μικρόκοσμο εν είδει ερειπίου, η διαχείριση του οποίου αναδύεται ως η πλέον επιτακτική ανάγκη.

Οι ατέλειες που χαρακτηρίζουν τα ανθρωπόμορφα σχέδια και γλυπτά του, η παραμόρφωση και η έλλειψη ως σύμβολα της διανοητικής αλλά και φυσικής βίας με την οποία είμαστε αντιμέτωποι, αποκαλύπτουν μέσα από την επανάληψή τους μια εμμονή στο αποσπασματικό, σε αυτό που ορίζεται ως προβληματικό, αντικατοπτρίζοντας με αυτό τον τρόπο την προσκόλληση στην μνήμη και την ιστορία ως καταφύγιο των τωρινών καταστάσεων που μας πνίγουν. Στο σημείο αυτό, αρχίζει να ξεδιπλώνεται το συμβολικό αφηγηματικό παιχνίδι που στήνει ο καλλιτέχνης. Άλλοτε μέσα από τη μορφή του ηγέτη μιας ματαιωμένης ουτοπίας, άλλοτε με τις συνειδητές παρεμβάσεις και καλλιτεχνικές αναφορές που αποκαλύπτουν εκ νέου αυτά που η πάροδος του χρόνου έχει φροντίσει να καλύψει, το ερείπιο αποτελεί για τον καλλιτέχνη ένα βασικό σημείο αναφοράς αλλά και το σημάδι του τέλους, του σκοπού που περιβάλλει την καλλιτεχνική του έκφραση. Το ερείπιο εδώ δεν ερμηνεύεται ως αυτό που απομένει από μια καταστροφή αλλά πολύ περισσότερο αντικατοπτρίζει μια πράξη θάρρους, αφού η αναγνώριση και η αποδοχή του αποτελεί την προϋπόθεση για την πνευματική ανασυγκρότηση και την ανασύσταση της ανθρώπινης ζωής.

Στη βάση της πολλαπλότητας και της ετερότητας, όπως αυτή γίνεται φανερή μέσα από τα αποσπασματικά και ετερογενή στοιχεία που συνυπάρχουν και συναποτελούν το καλλιτεχνικό του έργο, ο Γιώργος Τσεριώνης μάς υπενθυμίζει την ουσία της ανθρώπινης κατάστασης, τη δυνατότητα μετουσίωσης της κοινωνικής παρατήρησης σε πράξη. Τη στιγμή που αναγνωρίζουμε την ύπαρξη του υποκειμένου ως μονάδα σε μια τάξη πραγμάτων που καταρρέει, μια τάξη που μας ορίζει ενώ ταυτόχρονα ορίζεται από εμάς, την ίδια στιγμή συγκροτούμε μια κοινή αίσθηση της πραγματικότητας που ενδυναμώνει την ικανότητά μας να ανασυγκροτηθούμε κοινωνικά μέσα από νέες πράξεις.

Στο καλλιτεχνικό έργο του Γιώργου Τσεριώνη, η κρίση εκφράζεται ως επιλογή προς το ανθρώπινο, μια στροφή προς το συλλογικό μέσα από την πορεία και την ανασκόπηση του «Εγώ». Άλλωστε η δυνατότητα του ανθρώπου να εκκινεί τα πράγματα πηγάζει από το γεγονός ότι ο ίδιος αποτελεί από μόνος του μια αρχή, από την ιδιότητά του ως ένα ξεκίνημα της φύσης.¹

Μυρτώ Κατσιμίχα, Επιμελήτρια

¹ ‘Because he is a beginning, man can begin.’ Hannah Arendt (1961), What Is Freedom? In Between Past and Future. New York: Penguin, 2006. 142-69.