Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου: Τί θα δούμε στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου

«Η έλευση του Ξένου» είναι ο θεματικός άξονας που έχει επιλέξει το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου για το έτος 2017, τόσο για τις παραστάσεις και τις άλλες εκδηλώσεις στα δύο θέατρα της Επιδαύρου όσο και για τα εργαστήρια του Λυκείου.

Παράλληλα με το εναλλακτικό πρόγραμμα της Μικρής Επιδαύρου, στη Μεγάλη Επίδαυρο θα φιλοξενηθούν φέτος κορυφαία έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας υπό την μπαγκέτα καταξιωμένων αλλά και ανερχόμενων Ελλήνων σκηνοθετών.

Το πρόγραμμα, που διαρκεί από 30 Ιουνίου έως 19 Αυγούστου, απαρτίζεται από έξι ενδιαφέρουσες θεατρικές παραστάσεις (όλες με αγγλικούς υπέρτιτλους) καθώς και μία μεγάλη γιορτή με τραγούδια και χορούς απ’ όλη την Πελοπόννησο!

Το πρόγραμμα στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου διαμορφώνεται ως εξής:

Επτά επί Θήβας του Αισχύλου | Τσέζαρις Γκραουζίνις – Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος [30 Ιουνίου - 1 Ιουλίου]

Από τις μεγάλες επιτυχίες του περυσινού προγράμματος της Επιδαύρου, οι Επτά επί Θήβας επαναλαμβάνονται και φέτος, ανοίγοντας το πρόγραμμα των Επιδαυρίων 2017. Μια παράσταση που ερευνά πώς το κοινό μας ένστικτο επιβίωσης συμβαδίζει με την ανάγκη να παραμείνουμε άνθρωποι, παρά τον φόβο, την ανασφάλεια, την απελπισία.

Μετά την αποκάλυψη των φρικτών πράξεών του, ο Οιδίποδας άφησε τον θρόνο στους δύο γιους του, οι οποίοι συμφώνησαν να κυβερνούν τη Θήβα εναλλάξ. Όταν ήρθε, ωστόσο, η σειρά του Πολυνείκη να αναλάβει την εξουσία, ο Ετεοκλής δεν τήρησε την υπόσχεσή του. Εξοργισμένος ο Πολυνείκης συμμάχησε με τον βασιλιά του Άργους Άδραστο και οργάνωσε εκστρατεία εναντίον της Θήβας. Επτά αρχηγοί των δύο αντίπαλων στρατευμάτων παρατάχθηκαν εκατέρωθεν των επτά πυλών της πόλης, με τον Ετεοκλή και τον Πολυνείκη αντιμέτωπους στην έβδομη πύλη. Κεντρικός ήρωας της τραγωδίας είναι ο Ετεοκλής· η Θήβα βρίσκεται σε ασφυκτική κατάσταση πολιορκίας κι εκείνος προσπαθεί να οργανώσει την αντεπίθεση σε μια μάχη καταδικασμένη, χωρίς πραγματικό νικητή.

Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας • Σκηνοθεσία: Τσέζαρις Γκραουζίνις • Σκηνικά – Κοστούμια: Κέννυ ΜακΛέλλαν • Μουσική: Δημήτρης Θεοχάρης • Χορογραφία – Κίνηση: Έντι Λάμε • Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος

Παίζουν: Γιάννης Στάνκογλου (Ετεοκλής), Κλειώ-Δανάη Οθωναίου (Αντιγόνη), Ιώβη Φραγκάτου (Ισμήνη), Γιώργος Καύκας (Άγγελος), Αλέξανδρος Τσακίρης (Κήρυκας) κ.ά.

Οιδίπους επί Κολωνώ του Σοφοκλή | Σταύρος Τσακίρης [7 - 8 Ιουλίου]

Στην τελευταία τραγωδία του Σοφοκλή, ο Οιδίπους φτάνει στο άλσος του Κολωνού, στις παρυφές της πόλεως των Αθηνών, ζητώντας φιλοξενία – ένας «ξένος», τυφλός και ρακένδυτος μετά από δεκαετή περιπλάνηση. Μόνος συμπαραστάτης του η κόρη-αδελφή του Αντιγόνη. Μετά από διαπραγματεύσεις, του επιτρέπεται να κατοικήσει στα «σύνορα», στο μεταίχμιο νομιμότητας και παρανομίας, ζωής και θανάτου. Μέσα από τις συναντήσεις του με τον Θησέα, τον Κρέοντα, τη μικρότερη κόρη-αδελφή του Ισμήνη και τον γιο-αδελφό του Πολυνείκη κάνει ανασκόπηση της ζωής του και στοχάζεται επάνω στο παράλογο του ανθρώπινου βίου.

Σε σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη, που υιοθετεί εδώ τη φόρμα του αφηγηματικού θεάτρου, ο θίασος εξιστορεί στους θεατές αυτή την ιστορία-«παραβολή», σ’ έναν άδειο χώρο, με ελάχιστα αντικείμενα. Οι ηθοποιοί ενδύονται τους ήρωες, που εμφανίζονται κι εξαφανίζονται σαν οπτασίες του ετοιμοθάνατου Οιδίποδα. Η μουσική, σε σύνθεση Μίνωα Μάτσα, εκτελείται ως παράλληλο κείμενο από τις φωνές των ηθοποιών και δίνει στο θέαμα τον χαρακτήρα ενός επικολυρικού ποιήματος. Στον ομώνυμο ρόλο ο σπουδαίος Κώστας Καζάκος.

Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης • Σκηνοθεσία: Σταύρος Τσακίρης • Σκηνικά: Κέννυ ΜακΛέλλαν • Κοστούμια: Θάλεια Ιστικοπούλου • Μουσική: Μίνως Μάτσας

Παίζουν: Δημήτρης Λιγνάδης (Ξένος), Κώστας Καζάκος (Οιδίπους), Κόρα Καρβούνη (Αντιγόνη), Τζένυ Κόλλια (Ισμήνη), Γιάννος Περλέγκας (Θησέας), Δημήτρης Ήμελλος (Κρέων), Δημήτρης Λάλος (Πολυνείκης), και 8μελής χορός ηθοποιών. Παραγωγή: Venus A.E.

Βάκχες του Ευριπίδη | Έκτορας Λυγίζος – ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας [14 – 15 Ιουλίου]

Ο θεός Διόνυσος φτάνει στην πόλη με ανθρώπινη μορφή και ο βασιλιάς Πενθέας παλεύει να οχυρώσει εαυτόν και το άστυ απέναντι στην έλευση μιας θρησκείας που εξισώνει τους πάντες σε έναν κόσμο συμφιλίωσης του ανθρώπου με τα πιο ζωώδη, αλλά και αγνά του ένστικτα. Πρόκειται για τη μοναδική σωζόμενη τραγωδία όπου ο Διόνυσος συμμετέχει ως πρόσωπο του δράματος, αλλά και ως παντεπόπτης σκηνοθέτης- συγγραφέας.

Η παράσταση εξερευνά τη σύγκρουση ανάμεσα στην ατομικότητα του ήρωα και την πολυφωνικότητα του χορού: οκτώ αφηγητές, εντάσσοντας τα χορικά στη βασική πλοκή, παρακολουθούν τη διαδικασία της σταδιακής σύνθεσης και αποσύνθεσης ενός μικτού συνόλου, την αντίσταση των μελών του, αλλά και τη λαχτάρα τους να ανέβουν φαντασιακά στο ιερό βουνό ως μαινάδες και να μετατραπούν σε βάκχες. Μια τελετή μύησης στη λατρεία του «άλλου», της οποίας πρώτο στάδιο είναι να σταθούν δύο άτομα αντιμέτωπα υπό το βλέμμα ενός θεατή- μάρτυρα.

Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς • Διασκευή – Σκηνοθεσία: Έκτορας Λυγίζος • Σκηνικά – Κοστούμια: Κλειώ Μπομπότη • Φωτισμοί: Δημήτρης Κασιμάτης • Δραματολογική συνεργασία: Κατερίνα Κωνσταντινάκου • Σωματική προετοιμασία: Βίκυ Παναγιωτάκη • Φωνητική προετοιμασία: Ρηνιώ Κυριαζή

Παίζουν: Ανθή Ευστρατιάδου, Έκτορας Λυγίζος, Βασίλης Μαγουλιώτης, Άρης Μπαλής, Αργύρης Πανταζάρας, Ανέζα Παπαδοπούλου, Μαρία Πρωτόπαππα, Χρήστος Στέργιογλου. Συμπαραγωγή: Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου και ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας.

Ειρήνη του Αριστοφάνη | Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης – Εθνικό Θέατρο [21 – 22 Ιουλίου]

Μια μουσική παράσταση σε σύνθεση του Νίκου Κυπουργού

Το Εθνικό Θέατρο ανέθεσε στον σπουδαίο συνθέτη Νίκο Κυπουργό τη μουσική σύνθεση και στον ταλαντούχο νέο συγγραφέα Δημοσθένη Παπαμάρκο το λιμπρέτο για τη δημιουργία μιας μουσικής παράστασης που βασίζεται στην Ειρήνη του Αριστοφάνη. Τη σκηνοθεσία έχει αναλάβει ο καταξιωμένος σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης, ενώ τον ρόλο του Τρυγαίου ερμηνεύει ο πάντοτε απρόβλεπτος Τζίμης Πανούσης. Η Καμεράτα - Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, υπό τη διεύθυνση του διεθνούς φήμης μαέστρου Γιώργου Πέτρου, συνοδεύει ζωντανά την παράσταση.

Η Ειρήνη παρουσιάστηκε στα Μεγάλα Διονύσια το 421 π.Χ., αποσπώντας το δεύτερο βραβείο, λίγες μόλις ημέρες πριν από τη σύναψη της Νικίειας Ειρήνης, που συνοδευόταν από ελπίδες για το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου. Αυτή ακριβώς η εύθραυστη, όπως αποδείχθηκε, ισορροπία μεταξύ του πολέμου και της ειρήνης, το ηρακλείτειο ρητό «Πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστί» και το ακανθώδες ερώτημα κατά πόσο η ειρήνη είναι συνώνυμο της ευτυχίας και της αρετής εμπνέουν τους συντελεστές της ιδιαίτερης αυτής παράστασης.

Λιμπρέτο: Δημοσθένης Παπαμάρκος • Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης • Video mapping: Στάθης Μήτσιος • Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου • Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου • Συμμετέχει η Καμεράτα – Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου.

Παίζουν: Τζίμης Πανούσης (Τρυγαίος), Τάσης Χριστογιαννόπουλος (Ερμής), Ειρήνη Καράγιαννη (Ειρήνη), Αιμιλιανός Σταματάκης (Πόλεμος). Χορός: Ασημίνα Αναστασοπούλου, Θωμάς Βελισσάρης, Δημήτρης Γεωργιάδης, Ευαγγελία Καρακατσάνη, Νίκος Καρδώνης, Γιασεμί Κηλαηδόνη, Γιάννης Κλίνης, Νάντια Κοντογεώργη, Ελίτα Κουνάδη, Ηλίας Κουνέλας, Ελένη Μπούκλη, Μαρία Νίκα, Μαρίνα Σάττι, Γιωργής Τσουρής, Αντιγόνη Φρυδά.

Άλκηστη του Ευριπίδη | Κατερίνα Ευαγγελάτου – Εθνικό Θέατρο [28 – 29 Ιουλίου]

Το Εθνικό Θέατρο προσεγγίζει ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και συγχρόνως προκλητικά έργα του Ευριπίδη, την Άλκηστη, αναθέτοντας την παρουσίασή της στην Κατερίνα Ευαγγελάτου, που θα πραγματοποιήσει την πρώτη της σκηνοθεσία στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Έργο που φέρει επί σκηνής τον θρίαμβο επί του θανάτου, η Άλκηστη, το πρώτο από τα σωζόμενα του Ευριπίδη (438 π.Χ.), προκάλεσε ατελεύτητες συζητήσεις για το είδος στο οποίο ανήκει, εξαιτίας της συνύπαρξης τραγικών και κωμικών στοιχείων. Παράλληλα, η εμφανής σοφιστική επίδραση πυροδότησε σειρά από θέματα ηθικής των διαπροσωπικών σχέσεων.

Σε έναν κόσμο όπου έχει κανείς τη δυνατότητα να ανταλλάξει τον θάνατό του με τη ζωή κάποιου άλλου, ο συγγραφέας του «Αθηναϊκού Διαφωτισμού» υποβάλλει σε εξονυχιστικό έλεγχο σχέσεις «αδιαμφισβήτητης» ανιδιοτέλειας και θέτει επί τάπητος τολμηρά ερωτήματα: Πώς αποδεικνύεται η αγάπη; Μέχρι πού φτάνει η αφοσίωση; Ποια ζωή έχει μεγαλύτερη αξία, και για ποιον λόγο; Οι νόμοι των ανθρώπων δίνουν επαρκείς απαντήσεις σε τέτοια ερωτήματα; Και τι γίνεται όταν η παρέμβαση των θεών αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού;

Μετάφραση: Κώστας Τοπούζης • Σκηνοθεσία – Επεξεργασία μετάφρασης: Κατερίνα Ευαγγελάτου • Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη • Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα • Κίνηση: Πατρίσια Απέργη • Μουσική: Γιώργος Πούλιος • Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου

Παίζουν: Νίκος Κουρής (Άδμητος), Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος (Ηρακλής), Μαρία Κίτσου (Άλκηστη), Γιάννης Φέρτης (Φέρης), Κώστας Βασαρδάνης (Απόλλων), Σωτήρης Τσακομίδης (Θάνατος), Δημήτρης Παπανικολάου (Δούλος). Χορός: Κωνσταντίνος Βουδούρης, Κωνσταντίνος Γεωργαλής, Γιώργος Ζυγούρης, Στάθης Κόικας, Μιχάλης Μιχαλακίδης, Αντώνης Μιχαλόπουλος, Γιώργος Νούσης, Χρήστος Ξυραφάκης, Στέλιος Παυλόπουλος, Δημόκριτος Σηφάκης, Περικλής Σκορδίλης, Αλέξανδρος Σταυρόπουλος, Μιχαήλ Ταμπακάκης, Βαλάντης Φράγκος. Συμμετέχουν πέντε μουσικοί επί σκηνής.

Μήδεια του Ευριπίδη | Μαριάννα Κάλμπαρη – Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν – ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων  [4- 5 Αυγούστου]

Η βαρβαρότητα του έρωτα

«Δύο φορές βάρβαρη η Μήδεια, από καταγωγή και από έρωτα» γράφει στον πρόλογο της αξεπέραστης μετάφρασής του ο Γιώργος Χειμωνάς. Δύο όψεις έχει ο έρωτας: τη «βάρβαρη», τη βυθισμένη στον πόνο και στο σκοτάδι, αλλά και την ονειρική, την ηδονική, τη λουσμένη στο φως. Μέσα από το έργο του Ευριπίδη, αλλά και κείμενα της αρχαιοελληνικής γραμματείας (Σαπφώ, Πλάτων, Θεόφραστος κ.ά.), τραγουδώντας τη γιορτή και το πένθος του έρωτα, η παράσταση του Θεάτρου Τέχνης διερευνά τον τρόπο με τον οποίο το βαθύ, τρομακτικό σκοτάδι της άγριας πλευράς του έρωτα καταπίνει βάναυσα κάθε τι ωραίο και ευγενές, οδηγώντας την ψυχή στο απόλυτο κακό. Στην επιτακτική ανάγκη να προκαλέσει τον ίδιο ακριβώς πόνο που ένιωσε. Γιατί «δεν υπάρχει οργή πιο φοβερή και αθεράπευτη από αυτήν που γεννιέται ανάμεσα σε ανθρώπους που είχαν αγαπηθεί»...

Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς • Σκηνοθεσία: Μαριάννα Κάλμπαρη • Σκηνικά – Κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης • Μουσική: Παναγιώτης Καλαντζόπουλος • Χορογραφία: Μαρίζα Τσίγκα • Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου • Δραματολόγος παράστασης: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου

Παίζουν: Μαρία Ναυπλιώτου, Χάρης Φραγκούλης, Αλεξάνδρα Καζάζου, Φωτεινή Μπαξεβάνη, Θεοδώρα Τζήμου, Σύρμω Κεκέ, Ιωάννα Μαυρέα, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Αλέξανδρος Μυλωνάς, Γεράσιμος Γεννατάς, Δημήτρης Πασσάς και σπουδάστριες της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης. Συμμετέχουν τέσσερις μουσικοί. Συμπαραγωγή: Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων και Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν.

Πέρσες του Αισχύλου | Άρης Μπινιάρης  –  Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου [11-12 Αυγούστου]

Για πρώτη φορά στην Επίδαυρο, σε μια παραγωγή του ΘΟΚ με πλειάδα σπουδαίων Ελλαδιτών και Κυπρίων ηθοποιών, ο νεότατος Άρης Μπινιάρης, που έχει διακριθεί για τις εκρηκτικές παραστάσεις του τα τελευταία χρόνια, προτείνει μια ζωντανή σύνθεση ποιητικού λόγου, μουσικής και θεατρικής δράσης. Όχημα της παράστασης, που δομείται στη συνάντηση του ρυθμού και της λέξης, είναι η μουσικότητα. Όλοι οι βασικοί χαρακτήρες, όπως και ο χορός, ερμηνεύονται με τρόπο που αποκαλύπτει τη μουσική υφή του έργου. Η παράσταση ξεδιπλώνεται μέσα από τη δράση, τη λέξη, το τραγούδισμα και τον χορό, αναζητώντας μια θεμελιώδη απλότητα, που θα αναδείξει τις αδιάκοπες εσωτερικές δονήσεις του αρχαίου ελληνικού δράματος.

Μετάφραση: Παναγιώτης Μουλλάς • Σκηνοθεσία – Mουσική δραματουργία: Άρης Μπινιάρης • Δραματουργική συνεργασία: Αντώνης Σολωμού • Μετρική διδασκαλία: Θεόδωρος Στεφανόπουλος • Σκηνικά: Κωνσταντίνος Λουκά • Κοστούμια: Ελένη Τζιρκαλλή • Κινησιολογία: Λία Χαράκη • Σχεδιασμός φωτισμού: Γεώργιος Κουκουμάς • Ηχητικός σχεδιασμός: Γιώργος Χριστοφή

Παίζουν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Άτοσσα), Χάρης Χαραλάμπους (Αγγελιαφόρος), Νίκος Ψαρράς (Δαρείος), Αντώνης Μυριαγκός (Ξέρξης). Χορός: Ηλίας Ανδρέου, Πέτρος Γιωρκάτζης, Γιώργος Ευαγόρου, Λευτέρης Ζαμπετάκης, Νεκτάριος Θεοδώρου, Μάριος Κωνσταντίνου, Παναγιώτης Λάρκου, Δαυίδ Μαλτέζε, Γιάννης Μίνως, Άρης Μπινιάρης, Ονισήφορος Ονισηφόρου, Αντρέας Παπαμιχαλόπουλος, Μάνος Πετράκης, Στέφανος Πίττας, Κωνσταντίνος Σεβδαλής.

Γιορτή λήξης – Εδώ είν’ αλώνι για χορό! [19 Αυγούστου]

Το Φεστιβάλ Επιδαύρου τιμά τη μουσικοχορευτική παράδοση του Μοριά

Με αφετηρία τον επτάσημο ρυθμό του συρτού καλαματιανού (που απαντάται ήδη στον Αριστοφάνη) και τον αρχαίο τσακώνικο τελετουργικό χορό, το Φεστιβάλ Επιδαύρου θα ολοκληρώσει τον κύκλο των φετινών παραστάσεων με ένα τιμητικό-γιορταστικό αφιέρωμα στην πλούσια μουσικοχορευτική παράδοση του Μοριά, ως διαχρονική κιβωτό της ταυτότητας και της ιστορικής μνήμης. Η ορχήστρα του αρχαίου θεάτρου μετατρέπεται στο μεγάλο αλώνι-χοροστάσι του Χρόνου, για να υποδεχτεί τους σύγχρονους συμποσιαστές, τραγουδιστές, οργανοπαίκτες και χορευτές απ’ όλη την Πελοπόννησο, σε μιαν ανοιχτή πρόσκληση για συμμετοχή στον κύκλο και την τελετουργία του ελληνικού παραδοσιακού γλεντιού.