Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλορίζου 2023: Η αγαπημένη διοργάνωση επιστρέφει!

Tο Καστελλόριζο μπορεί να δημιουργήσει τον δικό του πολιτισμό;

Αυτός ήταν ο στόχος του τολμηρού εγχειρήματος  του 1ου Φεστιβάλ Γρίφων το 2021, και  τα κατάφερε! Επιβεβαιώθηκε περίτρανα με το 2ο Φεστιβάλ αλλά και τα αντίστοιχα φεστιβάλ της Πάτρας και Αθήνας το 2022, και τώρα επανέρχεται, καταξιωμένο και σίγουρο, για να αποδείξει πως είναι πλέον θεσμός.

Χωρίς «τυμπανοκρουσίες» αλλά με κύριο άξονα την ανάδειξη και κατανόηση της νέας γνώσης και της σύγχρονης επιστήμης, τεχνολογίας και καινοτομίας, το 3ο Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλορίζου/Παιγνίδια Επιστήμης επιστρέφει στο ακριτικό μας νησί με νέο περιεχόμενο, έμπνευση και δυναμική. Στην κυριολεξία όμως θα μπορούσε κανείς να πει πως «ξεπηδάει» από το ίδιο το νησί, αφού κίνητρο της διοργάνωσής του υπήρξε το εκεί Μουσείο Γρίφων.

Το Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλορίζου με επίκεντρο τη θεματική των Γρίφων αλλά και με παράλληλες επιστημονικές δράσεις και βιωματικά δρώμενα θα δώσει την ευκαιρία σε μαθητές από το νησί, αλλά και από τη Ρόδο, Σύμη, Χάλκη και Αθήνα αλλά και στους ενήλικες ντόπιους και επισκέπτες να δουν και να ακούσουν, να εκφραστούν, να κατανοήσουν, να πειραματιστούν, να δημιουργήσουν,  να σκεφτούν και να βιώσουν την επιστήμη ως μια συναρπαστική εμπειρία!

Το 3ο Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλορίζου επιφυλάσσει στους επισκέπτες του, κάθε ηλικίας, πολλές και ποικίλες εκπλήξεις.

Κινητήρια δύναμη του φεστιβάλ αποτελούν ο ιδρυτής του Μουσείου Γρίφων Μεγίστης, Πανταζής Χούλης, μαθηματικός και η Ελένη Γραμματικοπούλου, γνωστή για τη μακρά εμπειρία της στον χώρο της επικοινωνίας της Επιστήμης. Πλαισιώνονται από καταξιωμένους ακαδημαϊκούς, ερευνητές, επιστήμονες, εκπαιδευτικούς και ανθρώπους της τέχνης που συμμερίζονται το όνειρο τους και  με ενθουσιασμό συμμετέχουν σε όλες τις  διοργανώσεις.

Το πλέον σημαντικό  γεγονός  του φετινού φεστιβάλ θα αποτελέσει η συμμετοχή του ακαδημαϊκoύ κ. Σταμάτη Κριμιζή, διεθνώς διακεκριμένου διαστημικoύ επιστήμονα και πρωτοπόρου ερευνητή με συμμετοχή στα σπουδαιότερα διαστημικά προγράμματα των Η.Π.Α. και της NASA.

Το φεστιβάλ με επίκεντρο τη θεματική των Γρίφων τη χρονιά αυτή προσελκύει και άλλες συμμετοχές κατασκευαστών γρίφων. Ο ιδρυτής του Μουσείου Γρίφων και γνωστός γριφολόγος Πανταζής Χούλης πλαισιώνεται από τον Μιχάλη Τούλουζα, τον χαρισματικό γριφοποιό με καταγωγή από το Καστελλόριζο, τον Παναγιώτη Καλαντζή με το SIDIKA 64 3D puzzle ξύλινων κομματιών με μαθηματικό υπόβαθρο και τον ιδιόρρυθμο ξυλουργό από την Κόρινθο Γιώργο Πέττα. Τον τελευταίο η αγάπη του για την κυρτότητα τον οδήγησε στην κατασκευή ξύλινων γεωμετρικών σχημάτων.

Οι τρισδιάστατοι γρίφοι αποτελούν ένα διαδραστικό εκπαιδευτικό μέσο που ενεργοποιεί όλες τις αισθήσεις για μια πιο κατανοητή, αποτελεσματική και διασκεδαστική μάθηση εύκολων ή/και δύσκολων εννοιών. Εύλογα θα μπορούσαν να ενταχθούν σε σχολικά ή και πανεπιστημιακά προγράμματα. Συμβάλλουν στην «ανατροπή» της αρνητικής εικόνας που έχει μεγάλη μερίδα των μαθητών, κυρίως προς τα Μαθηματικά, εξάπτουν την περιέργεια, τη φαντασία, την επινοητικότητα, ενώ ταυτόχρονα είναι και ελκυστικοί.

Παράλληλα, οι γρίφοι με εικόνες κεντρίζουν το ενδιαφέρον και μας προσκαλούν να τους λύσουμε όπως όταν βάζουμε πινελιές σε ένα νέο πίνακα ζωγραφικής. Ποιος για παράδειγμα δεν θα έβρισκε ενδιαφέρον να μάθει κάποια Μαθηματικά μέσα από «Μαθηματικά μαγικά τρικ», που με ιδιαίτερη επινοητικότητα παρουσιάζονται από τον καθηγητή Μιχάλη Λάμπρου, καθοριστική μορφή σε όλα τα Φεστιβάλ Γρίφων;

Ο υπότιτλος στο Φεστιβάλ Παιγνίδια Επιστήμης αιτιολογεί πως μέσα από παράλληλες επιστημονικές δράσεις, βιωματικά δρώμενα, πειράματα, εργαστήρια, συζητήσεις και πρωτότυπες δραστηριότητες θα αποκαλύψει, στους μαθητές του νησιού και άλλους συμμετέχοντες τον θαυμαστό κόσμο της επιστήμης, σε βάθος αλλά και με τρόπο ανατρεπτικό.

Ας εστιάσουμε σε κάποιες από αυτές:

Το πλέον σημαντικό γεγονός του φετινού φεστιβάλ θα αποτελέσει, σίγουρα, η συμμετοχή του ακαδημαϊκoύ κ. Σταμάτη Κριμιζή, διεθνώς διακεκριμένοu διαστημικoύ επιστήμονα. Με την ομιλία του «Aπόκτηση γνώσης σε αχαρτογράφητα νερά: Τροχιές, κατασκευές, και ομαδική δουλειά στο Διάστημα» θα μας μυήσει στα μυστικά του μεγάλου εγχειρήματος της πλοήγησης στο σύμπαν.

Το 1ο Κινητό Εργαστήριο Ενημέρωσης, Εκπαίδευσης και Τεχνολογίας «ΟΔΥΣΣΕΑΣ» από «Το Χαμόγελο του Παιδιού» θα είναι εκεί, επιβλητικό και αξιοπρόσεκτο, παρουσιάζοντας το «CONVEY: Not a Game». Ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι γρίφων με θέμα την παρενόχληση και τη σεξουαλική κακοποίηση. Μα τι παιχνίδι; Παίζουμε με τέτοια πράγματα; Κι όμως…

Στον ίδιο χώρο θα φιλοξενηθούν και δύο ακόμη δραστηριότητες άλλων φορέων όπως:

• το Escape4Health από το Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής & Ψηφιακής Καινοτομίας του ΑΠΘ., που αναδεικνύει την εφαρμογή των Escape Rooms στα προγράμματα σπουδών της υγειονομικής περίθαλψης, φέρνοντας καινοτομία στην πολυεπαγγελματική εκπαίδευση και
• το S.T.E.A.M. Projects: «Η επόμενη γενιά επιλυτών προβλημάτων: Ανθρώπινη Φύση και Περιβαλλοντική Τεχνολογία.» από την ελληνική MENSA.

Μια ενδιαφέρουσα συμμετοχή μάς έρχεται από το εξωτερικό: Ο φυσικός ερευνητής του πανεπιστημίου Μονάχου Δρ. Μάρκος Σκουλάτος θα παρουσιάσει τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων και τον θαυμαστό κόσμο των γραναζιών αποκαλύπτοντας πως η αρχαία τεχνολογία μάς οδηγεί σε σύγχρονα δημιουργικά παιγνίδια.

Στις πρωινές δράσεις/εκπαιδευτικά προγράμματα που θα παρουσιαστούν ειδικά στους μαθητές του νησιού κατά τη διάρκεια των μαθημάτων τους στις 19 και 20/ 10 αλλά και στις υπόλοιπες ενδιαφέρουσες δράσεις θα επανέλθουμε με το επόμενο δελτίο τύπου.

Η όλη οργάνωση πραγματοποιείται από την ΕΝ.Ι.Γ.ΜΑ (Ένωση Ιδεών, Γρίφων, Μαθηματικών), όπου το πλέον σημαντικό στοιχείο δράσης της αποτελεί το Μουσείο Γρίφων Μεγίστης, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου και με τη στήριξη του Δήμου Μεγίστης. Τελεί υπό την αιγίδα των Υπουργείων: Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού, Εθνικής Άμυνας, Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Καινοτομίας. Στηρίζεται οικονομικά και από ιδιώτες χορηγούς.

Οστομάχιον, το νέο λογότυπο του Φεστιβάλ:

Για το 2023, το νέο λογότυπο του 3ου Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλορίζου παραπέμπει στον αρχαιότερο καταγεγραμμένο γρίφο στην ιστορία της ανθρωπότητας, το Οστομάχιον του Αρχιμήδη. Η ετυμολογία της λέξης ερμηνεύεται από την έκφραση «Μάχη των Οστών», διότι είχε κατασκευαστεί από ελεφαντόδοντο. Με τη διάσωση του διάσημου παλίμψηστου που περιείχε περαιτέρω πληροφορίες, αποδείχτηκε πως αυτός ο γρίφος αποτελούσε πρόβλημα Συνδυαστικής, κάτι το οποίο εξέπληξε την επιστημονική κοινότητα.

Ο σκοπός του γρίφου είναι η επανατοποθέτηση 14 κομματιών σε ένα τετράγωνο πλαίσιο. Το 2003 βρέθηκε πως υπήρχαν 536 τρόποι. Αλλά μετά από έρευνα στο Καστελλόριζο, νέα δεδομένα βασισμένα στα αρχαία κείμενα αποδεικνύουν πως τρεις από τις τομές ήταν αβάσιμες, και πως τελικά υπάρχουν σχεδόν δεκαπλάσιοι τρόποι.