Tο σουρεαλιστικό θρίλερ “Pomona” του Άλιστερ ΜακΝτάουαλ γράφτηκε κατά παραγγελία για το Orange Tree Theatre στο Richmond, όπου και ανέβηκε πρώτη φορά το 2014. Η επιτυχία του ήταν τόσο μεγάλη και άμεση, που την επόμενη χρονιά μεταφέρθηκε στο National Theatre στο Λονδίνο και στο Royal Exchange Theatre στο Μάντσεστερ. Οι κριτικοί το χαρακτήρισαν «άγριο δυστοπικό δράμα με φοβερό κωμικό πλεονέκτημα» (The Observer), «διεστραμμένο παιχνίδι ή παραμύθι στο οποίο τα τέρατα είναι πολύ αληθινά» (Guardian) και «θρίλερ που σε κρατά κολλημένο στην άκρη του καθίσματος σου» (Time Out London). Το 2019 παίχτηκε στο Σικάγο και στη Μελβούρνη και το 2020 στο Kings Cross Theatre του Λονδίνου.
Η τρομερή γοητεία του έργου, έγκειται στη μυστηριώδη δομή του, τον ελλειπτικό χαρακτήρα των σκηνών του και τη δυστοπική, αινιγματική του ατμόσφαιρα. Η αλληλουχία των συμβάντων παρασύρει σταδιακά τον θεατή σε μία ακαταμάχητη δίνη πιθανοτήτων, ενώ θα τολμούσε κανείς να πει πως η αποσπασματική του αφήγηση συνομιλεί με τις σύγχρονες τάσεις που αναγνωρίζουμε σε σειρές μυστηρίου, όπως ίσως το Lost, το Dark ή ακόμα και το Stranger Things. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι αν το έργο αφορά την εμπορεία βρεφών, την οργανωμένη μαστροπεία, το εμπόριο οργάνων, τη μαφία ή όλες τις θεωρίες συνομωσίας που γνωρίζουμε ταυτόχρονα. Ίσως να είναι κάτι από όλα αυτά ή όλα αυτά μαζί. Ή ίσως να είναι απλά ένα παιχνίδι RPG (Role Playing Game) όπου οι καταταλαιπωρημένοι χαρακτήρες του έργου είναι απλά παίκτες που συμμετέχουν με τη θέλησή τους, με σκηνοθέτη τον Τσάρλυ (Φώτης Στρατηγός). Μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το ποιος είναι ποιος και για το τι ισχύει στ’ αλήθεια;
***
-Το “Pomona” είναι ένα αινιγματικό έργο, που φέρνει στο προσκήνιο ενδιαφέροντα ερωτήματα. Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για την εμπειρία της συμμετοχής σας σε αυτό το ιδιαίτερο πόνημα;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Είναι ένα ενδιαφέρον έργο, πράγματι ιδιαίτερο ως προς τη δομή και τον κόσμο που φτιάχνει. Όλος αυτός ο κόσμος των RPG, του Lovecraft, της σκοτεινής τρύπας στο κέντρο της πόλης που κανείς δεν ξέρει τι γίνεται εκεί πέρα. Είναι μπουρδέλο; Είναι studio για snuff films; Κέντρο εμπορίας οργάνων και βρεφών; Αποθήκη κλεμμένων αντικειμένων; Υπάρχει ένας κόσμος μέσα σε όλο αυτό. Τον οποίο αναρωτιέσαι αν θες να τον γνωρίσεις ή όχι. Αν θες να ξέρεις τι γίνεται εκεί μέσα ή όχι. Αν είναι πραγματικότητα ή φαντασία. Κι αυτό είναι και το ελκυστικό του. Προσπαθείς να ανακαλύψεις τι ακριβώς γίνεται. Πώς λύνεται ο γρίφος. Σαν να έχεις μπροστά σου έναν κύβο του Ρούμπικ. Ε είναι πολύ παιχνιδιάρικο όλο αυτό. Πόσω μάλλον όταν το συγκεκριμένο έργο ανεβαίνει σαν επιτραπέζιο RPG που παίζεται σε πραγματικό χρόνο και οι σκηνές προκύπτουν από τις ζαριές των παικτών. Είναι παράσταση συνόλου. Είναι βασισμένη στο σύνολο παρά το ότι οι σκηνές είναι κυρίως δυαδικές. Για όλα τα παραπάνω ήταν πολύ ενδιαφέρουσα διαδικασία κατά τις πρόβες, παραμένει τώρα που ξεκινήσαμε και φαίνεται να έχει και δρόμο.
-Ο Θωμάς Μοσχόπουλος συνεργάστηκε για τη σκηνοθεσία του έργου με τον καλλιτέχνη Sigurdur F3. Πώς ήταν για εσάς η συνεργασία με έναν σκηνοθέτη, τον οποίο δεν βλέπατε και του οποίου την πραγματική ταυτότητα δεν γνωρίζετε;
Ως προς αυτό δεν ξέρω να σας πω πολλά επειδή αυτός που κυρίως ερχόταν σε επαφή με τον Sigurdur ήταν ο Θωμάς. Ξέρω ότι παρακολουθούσε όλες τις πρόβες μέσω laptop, οπότε είχαμε ένα laptop με κάμερα καθ’ όλη τη διάρκεια. Στην αρχή ήταν λίγο περίεργο αλλά μετά το συνηθίσαμε. Όμως δε γίνονταν άμεσα σχόλια από μέρους του στην πρόβα. Έκαναν επιπλέον συναντήσεις με τον Θωμά κι έτσι προχωρούσε η από κοινού σκηνοθεσία.
-Παρά το ότι η Pomona είναι ένα πραγματικό μέρος, θα λέγατε πως έχει και κάποια συμβολική υπόσταση; Εσείς πώς την αντιλαμβάνεστε;
Είναι ένα μέρος που κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς γίνεται. Μια ιδιωτική περιοχή που μέσα κάποιοι δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά. Όλοι οι χαρακτήρες εμπλέκονται σε αυτό με έναν τρόπο, αλλά η εικόνα που έχουν φτάνει μέχρι ένα σημείο. Άλλοι θέλουν να μάθουν κι άλλοι όχι. Δεν είναι ξένο το θέμα αυτό. Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα χώρων εργασίας, μεγάλων ή μικρών βιομηχανιών, όπου οι εργαζόμενοι και οι καταναλωτές δεν ξέρουν τι ακριβώς γίνεται σε όλα τα τμήματά τους. Ας πούμε ένα ρούχο που γράφει made in China, το αγοράζεις από ένα κατάστημα στην Ελλάδα και δεν έχεις την παραμικρή αίσθηση για το πώς φτιάχτηκε. Από τα υλικά του, μέχρι τις συνθήκες εργασίας των ανθρώπων που το έφτιαξαν και τους ανθρώπους που βρίσκονται στα διοικητικά συμβούλια και παίρνουν αποφάσεις. Κι από κει κι έπειτα είτε ψάχνεις, είτε όχι. Ακούς διάφορα πράγματα, συνήθως φρικτά, αλλά δε γνωρίζεις και πάλι αν αληθεύουν. Αν είναι φαντασία, αστικοί μύθοι ή πόσο ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ένας τέτοιος τόπος είναι.
-Δομημένη ως ένα Role Playing Game (Παιχνίδι Ρόλων), η παράσταση προκαλεί συνειρμούς για την ίδια τη ζωή ως ένα πλαίσιο στο οποίο οι άνθρωποι καλούνται να κατασκευάσουν και να παίξουν ρόλους. Ως ηθοποιός, πώς σχολιάζετε αυτήν τη διάσταση του έργου;
Καταρχάς το έργο δεν είναι γραμμένο έτσι. Σε δύο σκηνές ο συγγραφέας βάζει όλους τους ήρωες να παίζουν μαζί. Η συνθήκη αυτή για όλη τη διάρκεια της παράστασης είναι κατεύθυνση του Θωμά και του Sigurdur F3. Για μένα η λειτουργία αυτή δίνει στην παράσταση πολύ πιο παιγνιώδη κι ελαφρύ χαρακτήρα. Την κάνει ακόμη πιο θεατρική. Βλέπεις ανθρώπους να παίζουν ένα παιχνίδι. Αυτό κι εκτός θεάτρου να το δεις είναι μαγνητικό, πόσω μάλλον όταν πρόκειται για παιχνίδι που βασίζεται στην υπόδυση ρόλων και την αφήγηση ιστοριών. Η συσχέτιση των RPG με το θέατρο είναι ευφυέστατη από μεριάς συγγραφέα. Έχουν πολύ κοινούς άξονες. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να δημιουργηθεί κοινός τόπος με ανθρώπους που δε πολυσυχνάζουν στο θέατρο.
-Θα θέλατε να μας πείτε μερικά λόγια για τον ρόλο σας ως Τσάρλι και ως συμμετέχων του παιχνιδιού;
Είναι gamer, σεκιουριτάς στην Πομόνα και δεν μπαίνει στη διαδικασία καν να σκεφτεί τι γίνεται εκεί μέσα. Ως προς το παιχνίδι βάζει το πλαίσιο για να φτιαχτεί ο κόσμος του παιχνιδιού.
-Ενίοτε, έχουμε την τάση να αποδίδουμε τα δεινά σε ένα αυθύπαρκτο «Κακό», αποφεύγοντας να κάνουμε συνδέσεις που θα αποκάλυπταν τις πραγματικές πηγές τους. Μιλήστε μας για τις δυνατότητες του έργου να «ξεβολέψει», ενδεχομένως, τον θεατή και να τον φέρει ενώπιον των δικών του ευθυνών.
Δεν πιστεύω πως ξεβολεύεται κανείς από το ίδιο το έργο. Ίσως έχει ξεβολευτεί ήδη όταν έρχεται να το δει. Επίσης δεν πιστεύω πως η παράσταση έχει στόχο να φέρει κάποιον ή κάποια ενώπιον των ευθυνών του/της. Αυτό το κάνει κανείς από μόνος του, από ερεθίσματα δικά του. Το ευτυχές είναι όταν ήδη κάποιος βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση κι έρχεται να δει την παράσταση.
Photo Credit: Πάτροκλος Σκαφίδας
