Φωτογραφίες αρχείου που παρουσιάζονται στην έκθεση «Orient-Express & Cie, Entre histoire et mythologie» στο πλαίσιο του φετινού φεστιβάλ Rencontres de la photographie d’Arles, στην Αρλ της Γαλλίας, επιτρέπουν στον επισκέπτη να βυθιστεί στην ατμόσφαιρα εκείνων των απίστευτων ταξιδιών που ήταν προνόμιο μιας πελατείας που αναζητούσε την περιπέτεια και το εξωτικό.

Το Οριάν Εξπρές εγκαινιάστηκε το 1883 από την εταιρεία Compagnie Internationale des Wagons-Lits. Ήταν το πρώτο διεθνές τρένο πολυτελείας και το 1889 έκανε την απόσταση Παρίσι-Κωνσταντινούπολη σε 81 ώρες. Έγινε πραγματικότητα από τον Βέλγο μηχανικό Georges Nagelmackers, ο οποίος ταξιδεύοντας στις ΗΠΑ μετά από ερωτική απογοήτευση ανακάλυψε τα βαγκόν λι που είχε εφεύρει ο George Pullman. Διορατικός επιχειρηματίας ο Nagelmackers αποφάσισε να δημιουργήσει μια εμπειρία πολυτελείας ταξιδιού με τρένο το οποίο θα ξεκινούσε από τον σιδηροδρομικό σταθμό Gare de l’Est στην Πόλη του Φωτός και θα κατέληγε στην πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με ενδιάμεσους σταθμούς το Στρασβούργο, το Μόναχο, τη Βιέννη, τη Βουδαπέστη και το Βουκουρέστι.

Ήταν η επιτομή του μοντέρνου εκείνης της εποχής: κεντρική θέρμανση, ζεστό νερό και φώτα γκαζιού. Ήταν χώρος επίδειξης πολυτέλειας: χαλιά στο εσωτερικό των βαγονιών, μάρμαρο στα εστιατόρια, από μετάξι τα σεντόνια. Ο René Prou διακόσμησε τα βαγόνια με Art Deco εμπνεύσεις, στυλιζαρισμένα λουλούδια και γυαλισμένο μπρούντζο. Ο μαιτρ του Art Nouveau, ο René Lalique, σχεδίασε το βαγόνι του εστιατόριου με πίνακες φυσητού γυαλιού και επένδυση από μαόνι από την Κούβα. Η κουζίνα συναγωνιζόταν τα καλύτερα ρεστοράν του Παρισιού·μεταξύ των εδεσμάτων, χτυπητά αυγά με τρούφα, φουά γκρα πάπιας σε ζελέ πουλερικών à la Lucullus και παρφέ πραλίνα.

Μιλούσαν για το Οριάν Εξπρές, έγραφαν για αυτό, το κινηματογραφούσαν και το φωτογράφιζαν. Οι καλύτεροι πρεσβευτές του ήταν οι επιβάτες του: η Ολλανδή κατάσκοπος Μάτα Χάρι, ο Λόρενς της Αραβίας, η Ζοζεφίν Μπέκερ, η Κοκό Σανέλ, ο Ζαν Κοκτώ, ο Σίγκμουντ Φρόιντ, η Μαρλέν Ντίτριχ (και ο εραστής της ο ηθοποιός Ζαν Γκαμπέν), ο Έρνεστ Χεμινγουέι, όλοι ταξίδεψαν με το εμβληματικό τρένο. Εκτός από αφίσες και γραπτά ντοκουμέντα, στην έκθεση παρουσιάζονται εκατοντάδες φωτογραφίες των πλούσιων και διάσημων που έκαναν το ταξίδι: της Σοφία Λόρεν να κοιμάται κουλουριασμένη στο κάθισμά της,·του Ζορζ Σιμενόν να καπνίζει την πίπα του στο παράθυρο, της Ζαν Μορώ να γνέφει από το βαγόνι της σε έναν φωτογράφο. Αυτή όμως που του εξασφάλισε την αιωνιότητα ήταν η Αγκάθα Κρίστι με το παγκόσμιο μπεστ σέλερ της «Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές» (1934), το οποίο μεταφέρθηκε και στη μεγάλη οθόνη με τη Λορίν Μπακόλ, την Ίνγκριντ Μπέργκμαν και τον Σον Κόνερι.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Εκτός όμως από φωτογραφίες μοντέλων που πόζαραν μέσα στα βαγόνια και επιχειρηματιών που καταβρόχθιζαν ψητή χήνα, εκτίθενται φωτογραφίες από τα «παρασκήνια» του εγχειρήματος: τα πρόσωπα αυτών που υλοποίησαν αυτό το τεχνολογικό επίτευγμα μαζί με τις ιστορίες όσων δούλευαν στα πλυντήρια, στα εργαστήρια, στις αποθήκες, στις κεντρικές κουζίνες, στα κελάρια με το κρασί και οι οποίοι εργάζονταν ακούραστα για να εξασφαλίζουν ότι το Οριάν Εξπρές θα συνέχιζε να κάνει τη διαδρομή πάνω στις ράγες έως το τελευταίο του ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη, το 1977.

Η έκθεση «Orient-Express & Cie, Entre histoire et mythologie» στο φεστιβάλ Rencontres de la photographie d’Arles ολοκληρώνεται στις 26 Σεπτεμβρίου.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ