Ένα σιωπηλό αστικό τοπίο, η Φούγκα VI του Κώστα Παπανικολάου, είναι ο επίλογος του επετειακού εκθεσιακού καλοκαιριού της Γκαλερί CITRONNE, και θα εγκαινιαστεί το Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2015.
Το πρόσφατο αυτό έργο (2010-15) εκτείνεται σε δεκαέξι μέτρα μήκος και αναλύεται σε ισάριθμες επιμέρους σκηνές, στιγμές και τοπία από την καθημερινότητα του καλλιτέχνη. Πρόκειται για ένα είδος εικαστικής αφήγησης όπου καταγράφονται, αναλύονται και συντίθενται θραύσματα του αστικού βίου.
Στο εκτιθέμενο έργο, όπως και σε προγενέστερα έργα του Παπανικολάου, κεντρικό προβεβλημένο στοιχείο της σύνθεσης αποτελούν οι κορμοί των δέντρων. Λειτουργούν μέσα από ποικίλες οπτικές: ως πομποί μνήμης, αποτυπώματα ζωής, μνημεία καθημερινότητας· ως στοιχεία διαχωριστικά στο συντεθειμένο εικαστικό τοπίο· ως μέσον αποστασιοποιητικό του καλλιτεχνήματος από τον θεατή· ως φράχτης-κιγκλίδωμα διά του οποίου ο θεατής παρακολουθεί την πλοκή του έργου. Τα δέντρα-κορμοί επαναλαμβάνονται με ένα ρυθμό σχεδόν μουσικό, σαν επωδός, κλείνοντας και ανοίγοντας το εκάστοτε επιμέρους θέμα της σύνθεσης.
Παρ’όλη την παρουσία και την κίνηση των προσώπων, στον πίνακα κυριαρχεί μια εκκωφαντική σιωπή, παρούσα σε όλα τα έργα του Παπανικολάου, η οποία μεταδίδεται και διαχέεται σχεδόν ανεπαισθήτως.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Όπως αναφέρει ο καθηγητής Ευγένιος Ματθιόπουλος στο κείμενο του καταλόγου της έκθεσης, ο Παπανικολάου παραθέτει όπως «είναι οι άνθρωποι στο άστυ: έτσι αμίλητοι βαδίζουν, έτσι απαθείς διασταυρώνουν τα βήματά τους, έτσι αδιάφοροι προσπερνούν, δίχως να συνομιλούν, δίχως κανείς να κοιτάζει τον άλλο, ο καθένας χωμένος στις δουλειές του, χαμένος στις σκέψεις του, έκαστος στη χίμαιρα του.»
Ο επισκέπτης της έκθεσης “ατενίζει”, παρατηρεί προσεκτικά την εκτυλισσόμενη δράση· ταυτοχρόνως, όμως, ταυτίζεται με τα δρώμενα. Βρίσκεται, δηλαδή, “εντός και εκτός” του τοπίου.
Οι θεατές και αθέατες πλευρές του αστικού βίου οροθετούνται εικαστικά μέσα στο μνημειακό αυτό έργο το οποίο σηματοδοτεί το τέλος του εφετινού καλοκαιριού και την είσοδο της Γκαλερί σε μια νέα περίοδο της λειτουργίας της.
Επιμέλεια: Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη, Δρ της Ιστορίας της Τέχνης
Κείμενο καταλόγου: Καθηγ. Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, Πανεπιστήμιο Κρήτης, ΙΜΣ/ΙΤΕ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Κώστας Παπανικολάου γεννήθηκε στο Ριζοβούνι Πρέβεζας το 1959. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με καθηγητές τον Γιάννη Μόραλη και τον Δημήτρη Μυταρά (1979-1985).
Έχει εικονογραφήσει τα βιβλία «Η Πορφυρένια και το Μαντολίνο της» (Φωτεινή Φραγκούλη, 1995), «Κύμινο και Κανέλα» (Συλλογικό, 1998), «Η Φιδογέννητη Βασιλοπούλα και άλλα Παραμύθια» (Μαρία Μαμαλίγκα, 1998) και «Το Καΐκι του Θησείου και άλλες Ιστορίες για Μικρούς και Μεγάλους» (Ηλίας Βενέζης, 2006).
Ζει και εργάζεται στην Αθήνα και τον Γαλατά Πόρου.
Ατομικές Εκθέσεις
2015 Γκαλερί Citronne, Πόρος, «Φούγκα VI», επιμέλεια: Τατιάνα Σπινάρη -Πολλάλη, κείμενο καταλόγου: Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος
2015 Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου, «έτσι πολύ ατένισα …», επιμέλεια: Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη και Μαρία Γιαννοπούλου
2013 Γκαλερί Citronne , Πόρος, Τάσος Μαντζαβίνος – Κώστας Παπανικολάου, «Τη θάλασσα, τη θάλασσα ποιός θα μπορέσει να την εξαντλήσει;», επιμέλεια : Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη
2011 Γκαλερί Citronne, Πόρος, «Από την Καισαριανή στον Πόρο», επιμέλεια: Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη
2005 Γκαλερί Φρυσίρα, Αθήνα, κείμενα καταλόγου: Μαρίνα Κανακάκη, Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, Μισέλ Φάϊς
2000 Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα
1996 Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα
1994 Γκαλερί Έκφραση, Γλυφάδα
1992 Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο Ώρα, Αθήνα, κείμενο καταλόγου: Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος
1986 Γκαλερί Εποχές, Κηφισιά
Ομαδικές Εκθέσεις
2013 «Η γενιά του ’80 – Σύγχρονη Ελληνική Ζωγραφική από τη Συλλογή Σωτήρη Φέλιου», Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου – Παράρτημα Σπάρτης, Κουμαντάρειος Πινακοθήκη, Σπάρτη
2012 « Ellenico Plurale – Dipinti dalla Collezione Sotiris Felios, Complesso del Vittoriano», Ρώμη, επιμέλεια: Giuliano Serafini
2012 «Μεταξύ πραγματικού και φανταστικού. Έργα από τη Συλλογή Σωτήρη Φέλιου, Κέντρο Τέχνης Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο», Βόλος, επιμέλεια : Ειρήνη Οράτη
2010 «Σύγχρονη Ελληνική Ζωγραφική από τη συλλογή Σωτήρη Φέλιου», Σισμανόγλειο Μέγαρο, Κωνσταντινούπολη
2009 «Νεοελληνική Τοπιογραφία από τον 18ο ως τον 21ο Αιώνα», Ίδρυμα Β. και Μ. Θεοχαράκη, Αθήνα, επιμέλεια: Χάρης Καμπουρίδης
2009 «Το βλέμμα του χρόνου, ιστορίες εικόνων. Πίνακες από τη συλλογή Σωτήρη Φέλιου», Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα, επιμέλεια: Ειρήνη Οράτη
2008 «Θάλασσα: Τέσσερις Καλλιτέχνες – Τέσσερις Προσεγγίσεις», Γκαλερί Citronne, Πόρος, επιμέλεια: Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη
2008 «Χριστούγεννα με τον Παπαδιαμάντη», Χώρος Τέχνης 24, Αθήνα
2007 «Πορτραίτο», Αίθουσα Τέχνης Γαβράς, Αθήνα
2006 «Καλοκαίρι, μια συνάντηση», Χώρος Τέχνης 24, Αθήνα
2004 «Helleniades», Λωζάννη
2004 «Ιn our Image after our Likeness», Μουσείο Φρυσίρα, Αθήνα
2004 «Ελαίας Εγκώμιον», Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα, επιμέλεια: Λουίζα Καραπιδάκη
2002 «Ύδρα. Εικαστικές Αποτυπώσεις», Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας, Ύδρα, επιμέλεια: Ειρήνη Οράτη
2002 Σπίτι των Εκθέσεων, Φαλατάδος, Τήνος
1998 «Ελληνική Τοπιογραφία. 19ος-20ός αιώνας», Εθνική Πινακοθήκη- Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα, επιμέλεια: Αγγέλα Ταμβάκη
1997 «Εστίες του Βλέμματος», Εικαστικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, Λάρισα, επιμέλεια: Αθηνά Σχινά
1996 «Αφιέρωμα στον Περικλή Πανταζή», Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, Μέτσοβο, επιμέλεια: Όλγα Μεντζαφού-Πολύζου
1995 «Μεσόγειος», Εθνική Πινακοθήκη, Τίρανα
1993/1999 «Το Δέντρο. Πηγή έμπνευσης, αφορμή δημιουργίας», Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, Μέτσοβο / Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, Λευκωσία, επιμέλεια: Γιάννης Kολοκοτρώνης
1993 «Η Θάλασσα», Αίθουσα Τέχνης και Συναυλιών, Ύδρα
1992 «Σύγχρονοι Έλληνες Δημιουργοί», Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο, Δελφοί, επιμέλεια: Πινακοθήκη Πιερίδη
1991/1994 «Σύγχρονη Ελληνική Ζωγραφική» Συλλογή Βλάση Φρυσίρα, Πινακοθήκη Πιερίδη, Γλυφάδα (1991), Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, Αθήνα / Δημοτική Πινακοθήκη, Ρόδος / Αίθουσα Τέχνης και Συναυλιών, Ύδρα (1992), Βυζαντινό Μουσείο, Ζάκυνθος (1993), Νεώρια, Χανιά, Γενί Τζαμί / Βελλίδειο Πολιτιστικό Κέντρο, Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη (1994), επιμέλεια: Τάκης Μαυρωτάς
1991 «Γκαλερί Μιράντα», Ύδρα
1991 Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο Ώρα, Αθήνα
1989 «Πορτραίτα», Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, Αθήνα
1988 «Ζωγραφική για ένα Τραπέζι», Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Αθήνα, επιμέλεια: Μάνος Στεφανίδης
1988 «Δέκα Νέοι Ζωγράφοι», Παλαιό Παγοποιείο, Αθήνα
1987 Γκαλερί Μιράντα, Ύδρα
1986 «Κοινωνική Πραγματικότητα και Ελληνική Ζωγραφική Σήμερα», Παγοποιείο Φιξ, Αθήνα
1985 Έκθεση Τελειοφοίτων Α.Σ.Κ.Τ., Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Άνδρου – Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, Άνδρος