Στις 13 Οκτωβρίου μπαίνουμε στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση για να αφήσουμε έναν από τους σπουδαιότερους auteurs της Χρυσής Εποχής του ιαπωνικού κινηματογράφου να γλυκάνει τη μελαγχολία με δύο αριστουργήματα που την κοιτούν κατάματα.

Ο Γιασουτζίρο Όζου (Yasujirō Ozu), που έχει επηρεάσει πολλούς σύγχρονους κινηματογραφιστές – όπως τον Wes Anderson και τον Wim Wenders, με τις ταινίες An Autumn Afternoon (Sanma no aji) και Late Autumn (Akibiyori) που παρουσιάζονται στο αφιέρωμα Το φθινόπωρο του Γιασουτζίρο Όζου, καταθέτει ένα γλυκόπικρο, τρυφερό βλέμμα στην ανθρώπινη αδυναμία να αποδεχθεί το τέλος των «καλοκαιριών» μας – κυριολεκτικών και συμβολικών. Συγκίνηση, χιούμορ, ουμανισμός, αλλά, πάνω από όλα, mono no aware, νοσταλγία, ένα ουσιαστικό φιλοσοφικό σχόλιο πάνω στο πέρασμα του χρόνου, τη σκληρότητα της ξέφρενης μοντέρνας καθημερινότητας, τη θλίψη για όσα πέρασαν ή όσα δεν θα έρθουν ποτέ. Τις χαμένες ευκαιρίες, τα απραγματοποίητα όνειρα.

Ο τρόπος του Όζου να αναμειγνύει το δράμα με την κωμωδία, τον νατουραλισμό με την ποίηση των εικόνων του, τους χαμηλούς τόνους με την ατμόσφαιρα βαθύτερης περισυλλογής, έχει επηρεάσει πολλούς σύγχρονους. Η αισθητική, η γεωγραφία των κάδρων, η συμμετρία, ο συμβολισμός στα χρώματα (ή το ασπρόμαυρο), αλλά κυρίως η μεγάλη καρδιά των ταινιών του: ιστορίες για κόσμους (οικογένειες) που διαβρώνονται, παράξενες σχέσεις γονιών-παιδιών, νοσταλγία, μελαγχολία, τρυφερότητα. Το σινεμά του Όζου, όμως, δεν αφήνει στον θεατή απαισιοδοξία. Το αντίθετο: προσφέρει τις πιο ανθρώπινες, γλυκές, γενναιόδωρες απαντήσεις.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Arigato
Παναγιώτης Ευαγγελίδης

Τις παρουσιάσεις, αλλά και μία εισήγηση στην ιαπωνική φιλοσοφία θα μας κάνει ο σκηνοθέτης («Τσιπ & Οβι», «Λάμπουν στο Σκοτάδι», «La Vida Pura»), σεναριογράφος (έχει συνυπογράψει μαζί με τον Πάνο Χ. Κούτρα τα σενάρια των «Στρέλλα» και «Ξενία»), μεταφραστής και μελετητής της ιαπωνικής κουλτούρας, Παναγιώτης Ευαγγελίδης.

Kōfuku

Ένα παραδοσιακό ιαπωνικό κέρασμα και μία μικρή έκπληξη θα σας περιμένουν στο φουαγιέ με το τέλος των προβολών.

Late Autumn (Akibiyori, 1960)

Διάρκεια: 128′ | Ιαπωνική με υπότιτλους στα ελληνικά | Κατάλληλη

Τρεις μεσήλικες φίλοι αναλαμβάνουν να παντρέψουν την 24χρονη κόρη της χήρας ενός πάλαι ποτέ συμφοιτητή τους. Μόνο που η κόρη δεν θέλει να εγκαταλείψει τη νεότατη ακόμα μητέρα της. Μία γυναίκα έχει την ευκαιρία να καλωσορίσει έναν έρωτα στο μέλλον της, μία άλλη τον έχει αποχαιρετήσει. Τρεις άντρες γίνονται θεατές της οικογενειακής σχέσης, της συναισθηματικής γυναικείας φύσης, του ισχυρού μητρικού δεσμού. Κι όλοι εμείς παρατηρούμε την ιαπωνική κουλτούρα και τον διαφορετικό χειρισμό των δύο φύλων, τη σύγκρουση της δημόσιας με την ιδιωτική ζωή και του καθήκοντος με τα όνειρα, τις ενοχές, τις αναστολές, τις ανασφάλειες. Τον χρόνο που κυλά πιο γρήγορα από την ανθρώπινη ικανότητα να τον κατανοήσει.

Από τις αγαπημένες των κριτικών, αλλά συγχρόνως από τις λιγότερο γνωστές ταινίες του Γιασουτζίρο Όζου, ήταν η πρόταση της Ιαπωνίας για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας το 1961.

Προβάλλεται σε ανακαινισμένη κόπια από τα Shochiku Studios και σε συνεργασία με το BFI.

An Autumn Afternoon (Sanma no aji, 1962)

Διάρκεια: 113′ | Ιαπωνική με υπότιτλους στα ελληνικά | Κατάλληλη

Ένας χήρος πατέρας έχει δύο αγόρια κι ένα κορίτσι – από το τελευταίο εξαρτάται, παραδοσιακά, για τη φροντίδα του. Έφτασε όμως η στιγμή που πρέπει να δει το μέλλον κατάματα: να της επιτρέψει να φύγει, να κοιτάξει τη ζωή της, να παντρευτεί. Μόνο που για εκείνη, μια σύγχρονη, μοντέρνα κοπέλα, τι σημαίνει το προξενιό; Την αρχή της ζωής ή το τέλος του έρωτά της για έναν άλλον άντρα; Η προηγούμενη γενιά, οι πατροπαράδοτες συνήθειές της, όλα πρέπει να κάνουν στην άκρη. Η επέλαση του χρόνου φέρνει αλλαγές, τις οποίες κανείς δεν μπορεί, και δεν πρέπει, να σταματήσει.

Κανείς δεν ξέρει αν ο Όζου γνώριζε ότι θα πέθαινε και γι’ αυτό έκανε τη συγκεκριμένη ταινία. Το γεγονός, όμως, είναι ότι υπήρξε η τελευταία του και θεωρείται πλέον από τα αριστουργήματά του.

Προβάλλεται σε ανακαινισμένη κόπια από τα Shochiku Studios και σε συνεργασία με το BFI.