Ο συγγραφέας του βιβλίου “Περί φυσικής της μελαγχολίας”, παρουσιάζει εδώ μία ιδιαίτερη και πολύ ιδιόμορφη αφήγηση βγαλμένη από την ίδια τη ζωή, τη ζωή του ίδιου εξιστορώντας την σε καθημερινή βάση και με οδηγό τον χωρισμό του από την γυναίκα του. Με δεξιοτεχνία και ευφυΐα στο μικρό αυτό μυθιστόρημα, ο αφηγητής με στοχαστική διάθεση κοινωνεί στο κοινό, τον αναγνώστη δηλαδή, όλα όσα λαμβάνουν χώρα στην προσωπική του ζωή και μας κάνει συμμέτοχους στα προβλήματα που προκύπτουν.

Εύλογα θα έρθουν απορίες που θα γεμίσουν το μυαλό του και ο ίδιος θα αναρωτηθεί τι αληθινά του συμβαίνει: “Κάθομαι στο δωμάτιό μου, συγγράφω ιστορίες και προσπαθώ να είμαι χαρούμενος. Γιατί τα κάνω όλ’ αυτά; Γιατί προσπαθώ να γράψω ένα Φυσικό Μυθιστόρημα; Χάρη σε μία γυναίκα που πρέπει να ξεχάσω; Για να θυμηθώ πώς ζούσα πριν; Σε αυτές τις ιστορίες υπάρχει πολλή γεωγραφία και αυτό με καθησυχάζει”.

Ένα μυθιστόρημα αναζήτησης του εαυτού του

Τα ερωτήματα που αναδύονται μέσα από την αφήγηση και την ανάγνωση είναι αδιαμφισβήτητα πολλά. Γιατί ο συγγραφέας επιχειρεί να γράψει ένα τέτοιο μυθιστόρημα; Πού άραγε αποβλέπει η κίνησή του αυτή και ποιος είναι ο απώτερος στόχος του; Οι απαντήσεις δεν είναι διόλου εύκολες αλλά θα μπορούσε κάποιος να εικάσει τι είναι αυτό που τον κινητοποιεί να καταγράψει σε αυτές τις σελίδες ενδόμυχες σκέψεις, αγωνίες και ανησυχίες. Ο συγγραφέας δίχως άλλο μοιάζει να λυτρώνεται από την γραφή, είναι μία ενδότερη ανάγκη του να καταθέσει τα όσα συμβαίνουν στον ψυχισμό του με αφορμή το γεγονός του χωρισμού που τον οδηγεί στα έγκατα του νου του. Ο χωρισμός είναι ένα επιβαρυντικό και δυσάρεστο γεγονός και αυτό βαραίνει και τους δύο, ωστόσο κάποιος από τους δύο πάντα το παίρνει πιο βαριά.

Ο συγγραφέας είναι ιδιαίτερα ευρηματικός, ίσως και σαρκαστικός ορισμένες φορές, απορεί με τον ίδιο του τον εαυτό και ανατρέχει σε πολλά γεγονότα ίσως για να διασπάσει έτσι και την προσοχή του σε παρελθόντα συμβάντα που θα απαλύνουν τον πόνο του, έτσι η μνήμη θα βιώσει για λίγο μία περίοδο ψύξης των όσων τον ταλαιπωρούν και τον απασχολούν έντονα στον παρόντα χρόνο.

Πρόκειται καθαρά για μία δύσκολη φάση της ζωής του, η οποία μέσα από την αφήγηση εκφράζεται άλλοτε με ένα ιδιότυπο χιούμορ και άλλοτε διαπνέεται από ισχυρό αίσθημα θλίψης και απελπισίας για αυτό που του συνέβη. Πώς άλλωστε να αποδεχτεί την απιστία της γυναίκας του που οδήγησε στον χωρισμό τους; Έχει και διαθέτει άραγε εκείνα τα όπλα στην φαρέτρα του για να αντιμετωπίσει τις ιδιάζουσες αυτές συνθήκες και να πολεμήσει τον εχθρό της μοναξιάς του τον καταδιώκει;

Ένας άνθρωπος σε πλήρη αποσύνθεση και σύγχυση

“Σκέφτομαι ένα μυθιστόρημα μόνο από ρήματα. Καμία επεξήγηση, καμία περιγραφή. Μόνο το ρήμα είναι τίμιο, ψυχρό και ακριβές. Την αρχή τη σκεφτόμουν επί τρεις νύχτες. Άναβα ένα τσιγάρο πίσω από το άλλο και στο τέλος δεν έγραψα τίποτα. Ποιο θα ήταν το πρώτο ρήμα; Τα πάντα μου φαίνονταν αδύναμα, ανακριβή. Όλα τα ρήματα έρχονταν δεύτερα. Όταν σταματάς στο ρήμα “γεννάω”, πάντα προηγείται το “συλλαμβάνω” και πριν απ’ αυτό το “συνουσιάζομαι” και πριν απ’ αυτό το “ποθώ” και ούτε καθεξής προς τα πίσω, μέχρι το άλλο “γεννάω”, σε έναν φαύλο, κλειστό κύκλο.” Είναι πασιφανές πως ο αφηγητής βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση για το τι θα γράψει και πώς θα διοχετεύσει αυτό που τον απασχολεί στο χαρτί, ποιες λέξεις θα χρησιμοποιήσει, όλα είναι συγκεχυμένα μέσα στο μυαλό του και επιχειρεί να ξεδιαλύνει τις σκέψεις και τις ιδέες του για να απελευθερωθεί.

Το μυθιστόρημα ακολουθεί κατά βάση την αποσπασματική του πνευματική διάσταση, οι αναφορές του μοιάζουν πολλές φορές δυσερμήνευτες και ακατανόητες, ένας άνθρωπος σε αποδιοργάνωση που αναζητά να συντονίσει τα κύματα του εσωτερικού του μηχανισμού λειτουργίας. Η φύση σε αυτό το σημείο παίζει και αυτό τον ρόλο της και διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στα όσα επιθυμεί διακαώς να εξωτερικεύσει. Ο χωρισμός είναι για αυτόν επίπονος, είναι όμως και μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να “καθαρίσει” τον εσωτερικό σκληρό του δίσκο από διάφορους συλλογισμούς που μοιάζει να είχαν αποθηκευτεί για καιρό και έψαχναν την κατάλληλη αφορμή για να βρουν διέξοδο. Παραληρηματικός ενδεχομένως να είναι ο ρυθμός της σκέψης του καθώς βαδίζει προς την κορύφωση των όσων θέλει να μοιραστεί, ίσως πάλι διαταραγμένος από το ισχυρό πλήγμα που υπέστη.

“Η μύγα είναι ο μεσάζων του κόσμου, άγγελος και διάβολος σε ένα. Ποιο καλύτερο παράδειγμα υπάρχει για ένα μυθιστόρημα, ποια καλύτερη αλληγορία; Ο Πλάτων λέει στον Ίωνα: “Ο ποιητής είναι ένα ανάλαφρο, φτερωτό και ιερό πλάσμα και δεν έχει μέσα του τίποτα το καινούργιο μέχρι να εμπνευστεί και να ξεφύγει από τη λογική και να απολέσει το μυαλό του.” Αυτό είναι πλέον το στοίχημα και για τον ίδιο, να παραμείνει ψύχραιμος, να μην ενδώσει στα φαντάσματα του εαυτού του, να μείνει όρθιος και να φέρει σε πέρας αυτή την δοκιμασία. Και μάλλον όπως συνήθως λέγεται ουδέν κακό αμιγές καλού! Ίσως όλα γίνονται για κάποιο λόγο μόνο που εκείνος θα το μάθει μάλλον αργότερα στον χρόνο, μέχρι τότε ψυχραιμία και γραφή ως το μόνο φάρμακο.

Αποσπάσματα

Σίγουρα ο άνθρωπος είναι έτσι φτιαγμένος έτσι ώστε να μη θυμάται την αρχή. Δεν έχουμε μνήμες από τη γέννησή μας. Η μνήμη δεν λειτουργεί, το τμήμα αυτό του εγκεφάλου δεν είναι ακόμα έτοιμο. Η αρχή είναι ασαφής και αδιαμόρφωτη. Μια σειρά από κάμποσα τυχαία γεγονότα, που ανοίγουν τον δρόμο σε μια αλυσίδα από αναγκαιότητες“.

Τα παιδιά δεν έχουν πατρίδα. Πατρίδα τους είναι η παιδικότητά τους


Διαβάστε επίσης:

Φυσικό Μυθιστόρημα – Georgi Gospodinov