Γάμος, Αγάπη και «Μικρά Συζυγικά Εγκλήματα» στο «Μικρό Άνεσις» | Κριτική

Το έργο

Ένας γάμος είναι η ένωση δύο ανθρώπων που αγαπιούνται και ποθούν πολύ ο ένας τον άλλον. Μήπως όμως, κατ’ ουσίαν, πρόκειται για θανάσιμες σχέσεις, καθώς καταλήγουν  ο ένας να επιθυμεί διακαώς, για ποικίλους λόγους, την εξόντωση του άλλου; Τι είναι πραγματικά αυτό που οδηγεί δύο ανθρώπους στην απόφαση να παντρευτούν; Η αγάπη, το πάθος ή μήπως η επιθυμία, αρχικά,  να συμπορευτούν με κάποιον μέσα στην κοινωνία, αλλά στη συνέχεια καταλήγουν να αλληλοσπαράζονται; Σε κάθε περίπτωση, καταλήγει ο Γάλλος συγγραφέας, τόσο ο πόθος, όσο και η αλληλοεξόντωση προϋποθέτουν και εμπεριέχουν τη βία. Όπως παρατηρεί ο ίδιος ο Έρικ-Εμμάνουελ Σμιτ (Éric-Emmanuel Schmitt), «όταν βλέπετε έναν άνδρα και μια γυναίκα στο γκισέ του ληξιαρχείου, αρχίστε να αναρωτιέστε ποιος από τους δύο είναι ο δολοφόνος». 

Κατά τον ακαδημαϊκό David Bradby, ο Σμιτ προτείνει ένα νέο είδος σχέσης με το κοινό του θεάτρου, προσφέροντάς, μέσω της γραφής του, την δυνατότητα να στοχαστούν και να αναλογιστούν τη δική τους ζωή. Προσφέρει δηλαδή στους θεατές ο συγγραφέας, «μια στιγμή αιωνιότητας» η οποία είναι ικανή να «μας συμφιλιώσει με την οδύνη η οποία βρίσκεται ολόγυρά μας, αλλά και μέσα μας» (Contemporary Theatre Review, 244). Επιτελεί επομένως την αρχέγονη λειτουργία του θεάτρου, η οποία, και κατά τον Αριστοτέλη, είναι ο αντικατοπτρισμός της αληθινής ζωής στη σκηνή του θεάτρου.

Ο Ζιλ επιστρέφει σπίτι μετά από ένα ατύχημα, στο οποίο έχει απωλέσει τη μνήμη του. Η επί εικοσαετίας σύζυγός του, η Λίζα, είναι δίπλα του και πρόθυμη να του ξαναθυμίσει την κοινή τους ζωή, καθώς ακόμα και τον ίδιο τον εαυτό του. Ποιος όμως είναι ο αληθινός μας εαυτός μέσα σε έναν γάμο; Και είμαστε αλήθεια αυτό που πιστεύει ή θέλει να πιστεύει το άλλο μας μισό; Ή απλώς δεν μας γνώρισε ποτέ; Ή μήπως ακόμα προσπαθεί να μας επινοήσει εκ νέου; Αλήθειες, ψέματα και στο τέλος, η αγάπη και η επιθυμία είναι αυτά που υπάρχουν σε έναν γάμο. Ή ίσως και όχι;

Η παράσταση

Ο Σωτήρης Τσαφούλιας έστησε μια παράσταση η οποία έχει μυστήριο, ανατροπές, χιούμορ, αγωνία, αλήθειες, πάθος. Με γρήγορο ρυθμό, αλλά και περιθώριο για τις απαραίτητες ανάσες, η σκηνοθεσία αφήνει στον θεατή χρόνο για να αναλογιστεί τη δική του αλήθεια, καθώς παρακολουθεί τη ζωή των Ζιλ και Λίζα. Αλληλοσυμπληρωματικοί (διόλου τυχαία ότι το όνομα του ενός εμπεριέχει το όνομα άλλου), αλλά και εντελώς αντίθετοι, βαθιά μοναχικοί και βαθύτερα συντροφικοί, έκαναν το λάθος να πάρουν ο ένας τον άλλον ως δεδομένο. Ο χρόνος όμως τους αφυπνίζει και το ατύχημα στέκεται ως η αφορμή για να ανακαλύψουν εκ νέου ο ένας τον άλλον. Τί κι αν δεν είναι πλέον στην πρώτη τους νιότη; Η αγάπη και το πάθος άλλωστε δεν έχουν ηλικία. Ο σκηνοθέτης κατάφερε να κάνει την παράσταση να λειτουργήσει ως καθρέφτης προς το κοινό. Για αυτό άλλωστε το κοινό αλληλοεπιδρά με τις αντιδράσεις του με τους ηθοποιούς, καθιστώντας σαφές ότι αυτό που συμβαίνει στη σκηνή, αφορά και τον «αληθινό» κόσμο.

Οι ηθοποιοί

Με καλή χημεία μεταξύ τους και απροσποίητη φυσικότητα, η Ναταλία Τσαλίκη (Λίζα) και ο Άρης Λεμπεσόπουλος (Ζιλ) αποδίδουν την οικειότητα, τη φθορά και την αγάπη που ενυπάρχουν σε αυτό το ζευγάρι. Σε ένα παιχνίδι χωρίς ξεκάθαρους νικητές και νικημένους, οι δυο τους εναλλάσσονται δείχνοντας την αλήθεια μιας έγγαμης συμβίωσης. Υποκριτικά αλληλοσυμπληρούμενοι, διατηρούν τον καλό σκηνοθετικό ρυθμό της παράστασης, δημιουργώντας μια «ρεαλιστική» φέτα ζωής στη σκηνή του «Μικρού Άνεσις». Οδηγούν έτσι αναπόφευκτα το κοινό να στοχαστεί, αλλά και να αναλογιστεί την προσωπική πραγματικότητα του καθενός, με αφετηρία την ιστορία του Ζιλ και της Λίζα.

Οι συντελεστές

Εκκινώντας από την σύγχρονη και ρεαλιστική μετάφραση της Λουίζας Μητσάκου, η οποία μεταφέρει με εύληπτο και φρέσκο τρόπο της «αλήθεια» του κειμένου του Γάλλου συγγραφέα. Οι φωτισμοί (Αλέκος Αναστασίου) συμπράττουν στο συνολικό αποτέλεσμα, δημιουργώντας ατμόσφαιρες, υπογραμμίζοντας τη δράση και αναδεικνύοντας την εναλλαγή των συναισθημάτων, αλλά και της δράσης. Πολύ καλό επίσης το έντονα ρεαλιστικό και παράλληλα λειτουργικό σκηνικό (Δημήτρης Πολυχρονιάδης), όπως και τα σημειολογικά φορτισμένα κοστούμια (Κατερίνα Παπανικολάου).

Εν κατακλείδι

«Τα Μικρά Συζυγικά Εγκλήματα» είναι μια ενδιαφέρουσα παράσταση, η οποία διαθέτει όλα τα εχέγγυα μιας καλής θεατρικής πρότασης: ένα καλό κείμενο με ανατροπές, συναίσθημα και μυστήριο, μια γρήγορη σκηνοθεσία που ακολουθεί και αναδεικνύει τις αρετές του έργου και ένα ζευγάρι πρωταγωνιστών που υποκριτικά δένει απόλυτα. Ο Έρικ-Εμμάνουελ Σμιτ ταιριάζει στον Σ. Τσαφούλια, ο οποίος καταφέρνει να δημιουργήσει ένα δονούμενο θεατρικό σύμπαν επί σκηνής.

Photo Credit: Πάτροκλος Σκαφίδας

Διαβάστε επίσης: 

Μικρά Συζυγικά Εγκλήματα, του Ερίκ-Εμανουέλ Σμιτ σε σκηνοθεσία Σωτήρη Τσαφούλια στο Μικρό Άνεσις