Παραφράζοντας τον τίτλο του αιρετικού συγγράμματος του de Quincy “Η Δολοφονία ως μία εκ των Καλών Τεχνών”, τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο δράμα του τι ορίζεται ως ‘καλή τέχνη’ παίρνει ένας τίτλος που ‘δολοφονείται’ διαρκώς, η έννοια της διακόσμησης. Τι ρόλο παίζει στην τέχνη η διαφοροποίηση της διακόσμησης και πώς ορίζεται ο όρος, όχι μόνο αξιακά αλλά και εννοιολογικά; Πώς καλλιτεχνικά κινήματα με εφαρμογές στην καθημερινή ζωή, όπως η Art Deco συντέλεσαν στην γέννηση και ανάπτυξη του Μοντερνισμού; Γιατί η ιδέα της διακόσμησης λοιδορήθηκε από μία μερίδα καλλιτεχνών που οικειοποιήθηκαν την καλλιτεχνική σοβαρότητα ως αποκλειστική τους ιδιότητα; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που θέτει ο εικαστικός Απόστολος Ντελάκος με την ατομική του έκθεση στην γκαλερί Α Αντωνοπούλου, που επιμελείται η Εβίτα Τσοκαντά.
13 λευκά γλυπτά στο χώρο μαζί με ένα artist book προδιαθέτουν για μία διάθεση αναστοχασμού και προσήλωσης στο εικαστικό αντικείμενο. Τα γλυπτά του Ντελάκου από λευκό γυαλομένο πηλό και πορσελάνη αποτελούνται από αρχετυπικές μορφές ζώων, που φέρουν μία τοτεμική αξία αιγυπτιακών ταφικών αφιερωμάτων ή περίοπτων και εμψυχωμένων στίχων ποίησης χαϊκού. Αν και η απεικόνιση του ζώου είναι αναγνωρίσιμη, οι γεωμετρικές τους φόρμες, τα διάκενα καταμεσής του σώματος του έργου, και το αόρατο περίγραμμα που σχεδόν επιβάλλει στο μάτι του θεατή να το ακολουθήσει στο λιτό σχεδίασμα της φόρμας, έχουν μία ποιότητα σχεδόν αρχαϊκή.
Το ιδιόμορφο σε αυτήν τη γλυπτική εγκατάσταση είναι ότι ο καλλιτέχνης έχει αντλήσει τις φόρμες των γλυπτών από εικόνες αγαλματιδίων της Art Deco, έχει αφαιρέσει το χρώμα και έχει μεγεθύνει τις διαστάσεις, έχει αποπροσωποποιήσει το αρχικό έργο και τη χρήση του, ενώ έχει δημιουργήσει έναν χειροποίητο κατάλογο/artist book/μυθιστόρημα εικόνων, με την αρχική εικόνα του κάθε έργου και επιλεγμένων λεπτομερειών του, σε μία πειραματική αναγωγή του σε ‘εύρημα πολιτισμού’ του οποίου η καταγραφή χρήζει συστηματικής αρχειοθέτησης. Και όλα αυτά μέσα από την καθαρότητα σκέψης ενός bona fide appropriator/οικειοποιητή που ανανεώνει το συμβόλαιο του με την τέχνη, όχι με βάση την Πλατωνική μίμηση αλλά την αισθητική κατανόηση και την προβολή των αισθητικών αξιών που ενδημούν στο αντικείμενο. Διαχωρίζει δε τη θέση του και από τους σκωπτικούς σφετερισμούς της Pop Art καθώς επιλέγει να ασχοληθεί με μία περίοδο της τέχνης που ποτέ της δεν έκρυψε το φλερτ της με τη διακόσμηση.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Είναι σημαντικό να ερευνήσουμε ξανά την αξία του αντιδάνειου στην τέχνη, η οποία έχει ουσιαστικά χτιστεί, είτε μέσω της σύνθεσης αλλά ειδικά μέσα από την αποδόμηση, σε επίπεδα που πατούν γερά το ένα πάνω στο άλλο, κατασκευάζοντας ένα πολιτισμικό παλίμψηστο εικόνων από τη συλλογική φαντασία της ανθρωπότητας, με αποκορύφωμα τον Marcel Duchamp, ο οποίος με τα ready mades δηλώνει ότι η ιδέα και η δυναμική της επιλογής προσφέρει τον τίτλο του έργου τέχνης στο οποιοδήποτε δημιούργημα, χρηστικό ή μη, βιομηχανικό ή χειροποίητο, πολύτιμο ή ευτελές.
Σε αυτόν τον δυναμικό χώρο γεμάτο από δημιουργικές μιμήσεις, ο Ντελάκος έρχεται να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο που θα συμπεριλαμβάνει τη νεωτεριστική αυθεντικότητα του Μοντερνισμού μέσα από την μετα-ανάγνωση της εκλεκτικής τέχνης της Art Deco. Ο Ντελάκος εισχωρεί χειρουργικά επάνω στην επιφανειακή επιδερμίδα του Ωραίου και ανακαλύπτει την πρωτοπόρα γλυπτική πολυσύνθετη αντίληψη της Art Deco, επιλέγοντας να κρατήσει και να αναδείξει τις δομές στις οποίες θα στηριχθεί αργότερα ο Μοντερνισμός, αναδημιουργώντας τες στο σήμερα.
Με το να εμμένει στην σύνδεση της Art Deco με την Κονστρουκτιβιστική αντίληψη της αξίας της καλλιτεχνικής φόρμας, γεωμετρικής και αφαιρετικής, που επιβεβαιώνεται μέσα από την τρισδιάστατη εφαρμογή της στην καθημερινή ζωή, παντρεύει ουσιαστικά τις καλές με τις εφαρμοσμένες τέχνες, ενώ ταυτόχρονα προβαίνει σε νέες συσχετίσεις μεταξύ υψηλού και καθημερινού, τέχνης και παραγωγής, απρόσιτου και οικείου, ιδεαλιστικού και ζωώδους. Τα γλυπτά του Απόστολου Ντελάκου έχουν μία διττή υπόσταση-ανασταίνουν το παρελθόν αποπνέοντας μία ελεγειακή μνημειακότητα και ταυτόχρονα αποτελούν τους φθόγγους στη δημιουργία ενός νέου εικαστικού λεξιλογίου.
Διαβάστε επίσης:
geometry as caprice: Έκθεση του Απόστολου Ντελάκου στη γκαλερί a.antonopoulou.art
