Γεράσιμος Μιχελής: Στις μέρες μας, ο καθένας μπορεί να αισθανθεί «Ξένος»

Ο “Ξένος“, το πολυδιαβασμένο αριστούργημα του Αλμπέρ Καμύ, ανεβαίνει αυτό το διάστημα στο Θέατρο 104, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τσιάμη.

Με αφορμή αυτήν την παραγωγή, ο πρωταγωνιστής της παράστασης, Γεράσιμος Μιχελής, μας αποκαλύπτει όλα όσα του κέντρισαν το ενδιαφέρον στο έργο γενικά, αλλά και στον αντι-ηρωικό χαρακτήρα του Μερσώ ειδικά, ενώ παράλληλα μιλά τόσο για την συνεργασία με την υπόλοιπη ομάδα, όσο και για το τι τον κάνει να αισθάνεται “ξένος” στην καθημερινότητά του.

– Ο «Ξένος» του Καμύ, ένα από τα γνωστότερα έργα του, παρουσιάζεται στο Θέατρο 104. Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο κείμενο και ποιες από τις πάμπολλες πτυχές του επιλέξατε να αναδείξετε;

Ο Ξένος του Αλμπέρ Καμύ είναι από τα πιο δημοφιλή και πολυδιαβασμένα κείμενα της ξένης λογοτεχνίας. Είναι ένα σπουδαίο κείμενο που όλες οι γενιές, ακόμη και σήμερα, το διαβάζουν με το ίδιο πάθος!  Είμαι από  αυτούς που όταν το πρωτοδιάβασα, μέσα σε μια μέρα, απνευστί, δεν μπορούσα να ησυχάσω για μέρες! Το ίδιο έντονα αισθάνθηκα και φέτος που αποφασίσαμε να ασχοληθούμε σοβαρά με αυτό. Ο Μερσώ, ο κεντρικός ήρωας, σκοτώνει έναν Άραβα, χωρίς πρόθεση κι αυτό ανατρέπει όλη του την ζωή. Βρίσκεται αντιμέτωπος με όλα όσα είχε σκεφτεί για την ζωή του και για το νόημά της. Ο Καμύ, υπέρμαχος της ανθρώπινης ελευθερίας φανερώνει τα μεγάλα περιθώρια που έχουμε να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Να πάμε κόντρα στην συνήθεια , στα στεγανά, σε δεσμούς, σε όποια ασφάλεια μας κρατά εγκλωβισμένους σε μια ζωή που το παράλογο είναι δεδομένο.

Εμείς στην παράστασή μας, δουλέψαμε με θεματικές. Θέλαμε να αφηγηθούμε την ιστορία του Ξένου σαν ένα οικουμενικό πρόσωπο, που αφορά στο σήμερα. Προσπαθήσαμε λοιπόν να ξεκλειδώσουμε την φιλοσοφική σκέψη του Καμύ και τον δικό του ανθρωπισμό μέσα από τα κύρια θέματα του έργου. Τα οποία είναι: η μητέρα, το γήρας, ο έρωτας, η βία, ο χρόνος, η θνητότητα, η δικαιοσύνη, ο  θεός και τέλος, η εξέγερση.

– Τι σκέψεις σας γεννά ο χαρακτήρας και οι πράξεις του περιβόητου αντι-ήρωα, Μερσώ; Υπάρχουν σημεία ταύτισης μαζί του;

Ο Μερσώ είναι ένα σύμβολο. Το σύμβολο της φιλοσοφίας του Καμύ, της φιλοσοφίας του παράλογου. Χωρίς ίχνος ηρωικό στη συμπεριφορά του, δέχεται να πεθάνει για την αλήθεια. Ένας απόστολος της αλήθειας, όπως λένε. Υπερασπίζεται με απόλυτο τρόπο την διαφορετικότητά του, την διαφορετική στάση ζωής, την διαφορετική σχέση με τα πράγματα, την ξενότητά του. Δεν δέχεται τις κοινωνικές νόρμες, κινείται με οδηγό την προσωπική του αλήθεια. Στο τέλος, με την εξέγερσή του, θα συμφιλιωθεί και θα αποδεχτεί την κατάστασή του. Ο Καμύ σε αυτό το έργο, μέσω του Μερσώ, προτείνει μια ματιά που ξεπερνά τα όρια κάθε εποχής. Μια άλλη, διαυγή στάση απέναντι στην ίδια την ζωή και στο νόημά της!

Ο τρόπος που ο Μερσώ παρατηρεί την ζωή, αυτός ο διαυγής τρόπος , είναι το στοιχείο που νιώθω έλξη. Αυτή η παρατήρηση μέσα στη  σιωπή, στην ησυχία που του επιτρέπει να κατανοήσει την ζωή. Είναι πολύ σημαντικό να καταφέρνεις, πότε – πότε, να σταματάς για λίγο και να αφουγκράζεσαι!

– Ποιες είναι οι προκλήσεις για έναν ηθοποιό όταν καλείται να αναμετρηθεί με τόσο χαρακτηριστικούς ρόλους και τόσο πολυδιαβασμένα κείμενα;

Είναι μεγάλη η πρόκληση να καταπιάνεσαι με τόσο σπουδαία κείμενα. Σου παρέχουν απεριόριστες δυνατότητες, αλλά και τρομερούς κινδύνους. Αλίμονο σε όποιον, από εγωισμό ή επιπολαιότητα, παραβλέψει, δεν λάβει υπόψη του, το πνεύμα του κειμένου! Η φαντασία μπορεί να ταξιδεύει, να θέλεις να καταθέσεις ερμηνείες, να πεις πολλά αλλά το κείμενο θέτει, από μόνο του όρια που πρέπει να σεβαστείς. Τώρα, ό,τι έχει να κάνει με όποιον χαρακτηρισμένο ρόλο. Ο καθένας μας έχει ως μέλημά του να δουλέψει με πίστη και παρατήρηση, με διαύγεια,  όπως οφείλει πάντα να δουλεύει. Να  κατανοήσει τον ρόλο, να ερευνήσει το υλικό του, να βρει ποιος είναι ο πυρήνας του, να δει που συναντιέται με αυτόν και αν συναντιέται, να το φέρει στο σήμερα και να το επαληθεύσει. Στο τέλος της διαδρομής του, όταν σβήσουν τα φώτα, θα νιώσει ή όχι, δικαιωμένος

–  Πείτε μας δυο λόγια και για την συνεργασία με τον σκηνοθέτη Δημήτρη Τσιάμη και τους άλλους δύο ηθοποιούς της παράστασης Μιχάλη Οικονόμου και Κλεοπάτρα Μάρκου.

Η συνεργασία μας καλά κρατεί!!! Νιώθω μεγάλη χαρά και ικανοποίηση που σε αυτή την δύσκολη περίοδο, δημιουργήθηκε μία εστία απασχόλησης, κάτω από σχετικά στενάχωρες συνθήκες, προκειμένου να συναντηθούμε μερικοί άνθρωποι, με πίστη και πάθος για δουλειά, με αφορμή τον Ξένο του Καμύ! Ο σκηνοθέτης μας, ο Δημήτρης Τσιάμης, με τον οποίο είχα από νωρίς συναντηθεί και συζητήσει για την επικείμενη συνεργασία, έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον και πίστη σε αυτήν την δουλειά. Ήταν αυτός που από την αρχή μας τόνιζε ότι πρέπει να έχουμε κατά νου ότι αυτό το έργο, μπορεί να κάνει τον ηθοποιό, τον δημιουργό αλλά και τον θεατή , να δουν τα πράγματα διαφορετικά. Η δική μας εμπειρία, δουλεύοντας μαζί του σκληρά, σώμα και έρευνα στο κείμενο, είχε το ενδιαφέρον της προσδοκίας να αλλάξεις μέσα από αυτήν την δουλειά, να μην είσαι στο τέλος ακριβώς ο ίδιος!

Η επικοινωνία μας ήταν καλή και όλοι μας ακολουθήσαμε την σκηνοθετική ματιά του με αγάπη και εμπιστοσύνη. Οι άλλοι δύο συνάδελφοι, ο Μιχάλης Οικονόμου και η Κλεοπάτρα Μάρκου, αγαπημένοι. Εξαιρετικοί συνάδελφοι, ωραία άτομα!  Άλλης γενιάς,  διαφορετικών σχολών,  όμως με την βοήθεια του σκηνοθέτη, καταφέραμε να συναντηθούμε, να ανταλλάξουμε , να συνομιλήσουμε, να συνεργαστούμε επί ίσοις όροις ! Απολαμβάνουμε από κοινού τους κόπους μας.

– Πού θα σας συναντήσουμε καλλιτεχνικά μετά τον «Ξένο»;

Οι παραστάσεις μας θα λήξουν, σε πρώτη φάση, στις 11 Ιουνίου. Το μυαλό μου είναι αποκλειστικά και μόνο στον Ξένο. Δεν έχω προλάβει ακόμη να συζητήσω κάτι για το χειμώνα.

– Κλείνοντας και «παίζοντας» με τον τίτλο, ποια πράγματα ή καταστάσεις σας κάνουν να αισθάνεστε «ξένος» ως προς το περιβάλλον σας;

Η επικοινωνία στις μέρες μας είναι πολύ δύσκολη υπόθεση! Ο καθένας μας μπορεί να αισθανθεί ξένος. Ξένος με τον ίδιο του τον εαυτό, με τα συναισθήματά του, με την ίδια του την ύπαρξη. Συχνά δεν καταφέρνουμε να πούμε αυτό που θέλουμε και αυτό που λέμε δεν είναι αυτό που θέλουμε να πούμε. Πολλές από τις δυνατότητες που έχουμε τις αφήνουμε να κοιμούνται. Υπάρχει σύγχυση στο μυαλό. Η καρδιά είναι σκληρή.  Είναι λυπηρό να βλέπεις ανθρώπους εγκλωβισμένους στον εαυτό τους, ανήμπορους να επικοινωνήσουν με τον συνάνθρωπό τους, από φόβο. Σαν να υπάρχει ομηρία. Ξένος αισθάνομαι όταν νιώθω ότι δεν υπάρχει ελπίδα να αναζητήσω ποιότητα στην ζωή μου κι αληθινή χαρά μέσα από την επικοινωνία, μέσα από την  ανθρώπινη επαφή!

Διαβάστε επίσης: 

Ο Ξένος, του Αλμπέρ Καμύ στο Από Μηχανής | 23/10/2017 – 09/01/2018 (2ος χρόνος)