Για μια χαμένη Πολιτεία – Σμύρνη: Συναυλία στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη

Το πρόγραμμα παρουσιάζει το ισχυρό αποτύπωμα που άφησε η καταστροφή της Σμύρνης στη λογοτεχνία–ποιητική και αφηγηματική γραφή. Από το «Ιωνικόν» του Κ. Π. Καβάφη και το «ω Σμύρνη, πάντα εσύ μαργαριτάρι» του Κωστή Παλαμά, στη συγκλονιστική περιγραφή του διωγμού των Ελλήνων από την πόλη, όπως την αποτυπώνει ο Κοσμάς Πολίτης, καθώς και στις μαρτυρίες της Διδούς Σωτηρίου και του Τάσου Αθανασιάδη.

Παράλληλα, αναδεικνύεται η Μουσική που μας νανούριζε όταν ήμασταν παιδιά. Ηχητικές αναμνήσεις με στοιχεία της σημερινής μουσικής έκφρασης, όπως αποτυπώνονται στην δουλειά του Αλέκου Βρέτου. Ένα πιάνο και ένα ούτι παίρνουν τη μουσική της Σμύρνης και τη φέρνουν στο παρόν, προσθέτοντας 100 χρόνια γεγονότων και αναμνήσεων.

Συντελεστές

Τραγούδι: Δάφνη Πανουργιά
Συνθέσεις, ενορχηστρώσεις και ούτι: Αλέκος Βρέτος
Πιάνο: Δημήτρης Βερδίνογλου
Αφήγηση, επιλογή κειμένων: Ιουλίτα Ηλιοπούλου

Πρόγραμμα

Μες στην καρδιά μ’ ανθίζουνε (δημοτικό)
Quera, Αλέκος Βρέτος
Είναι αξέχαστη η ξέγνοιαστη ζωή (Μανόλης Μεγαλοκονόμος)
Η πιο όμορφη ώρα (Ιφιγένεια Χρυσοχόου) -Τις νύχτες στο μαχαλά του Χατζηφράγκου (Κοσμάς Πολίτης) με συνοδεία Αυτοσχεδιασμού
Χαρικλάκι (Παναγιώτης Τούντας)
Ξημέρωσε μια μέρα ηλιόχαρη (Κοσμάς Πολίτης)
Childhood, Marcel Khalife
Η Σμύρνη ήταν φτωχομάνα (Γιώργης Παπάζογλου)
Η Γεωργίτσα (παραδοσιακό της Μικράς Ασίας)
16 Αυγούστου 1922 (Τάσος Αθανασιάδης)
Ούλα, εκείνης της μέρας (Κοσμάς Πολίτης) Με συνοδεία Αυτοσχεδιασμού
My dark Place (Ara Dinkjian)
Εκεί μακριά προς την Πούντα (Μανόλης Μεγαλοκονόμος) με συνοδεία Αυτοσχεδιασμού
Ταξίμι
5 Απριλίου 1942 (Παναγιώτης Κανελλόπουλος)
Μήλο μου και μανταρίνι (παραδοσιακό της Μικράς Ασίας)

Βιογραφικά

Δάφνη Πανουργιά

Σπούδασε Φυσική Αγωγή και Αθλητισμό στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας (Τ.Ε.Φ.Α.Α.) και τραγούδι στο Ωδείο Αθηνών με την Μ. Χαραλαμπίδου. Συνέχισε τις σπουδές της με τον Φραγκίσκο Βουτσίνο και την Δέσποινα Καλαφάτη, ενώ συμμετείχε και σε σεμινάρια τραγουδιού στην Ελλάδα και στη Στουτγκάρδη της Γερμανίας. Ως λυρική τραγουδίστρια έχει συνεργαστεί σε πολλές παραγωγές με τους σημαντικότερους πολιτιστικούς θεσμούς της Ελλάδας: Εθνική Λυρική Σκηνή, Μέγαρο Μουσικής, Εθνικό Θέατρο, Φεστιβάλ Αθηνών, χορωδία της Ε.Ρ.Τ., Χοροθέατρο ΡΟΕΣ, Ένωση Ελλήνων Μουσουργών, Ορχήστρα των Χρωμάτων (και στο Μουσικό Αναλόγιο της Ορχήστρας των Χρωμάτων στο Ίδρυμα «Μελίνα Μερκούρη» σε επιμέλεια Ιουλίτας Ηλιοπούλου), Μουσικό Σύνολο Μάνος Χατζιδάκις, Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Μουσείο Γουλανδρή κ.α. Έχει επίσης συμμετάσχει σε διοργανώσεις – θεσμούς, όπως: Τελετή Αφής Ολυμπιακής Φλόγας στην Αρχαία Ολυμπία με την μεγάλη χορογράφο Μαρία Χορς, Πάτρα – Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2006, Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου κ.α. Με την Χορωδία της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης και διευθυντή τον Μίκη Θεοδωράκη περιόδευσε σε Ευρώπη και Αμερική (1993-96). Τον Ιούλιο του 2011 συμμετείχε στην παράσταση της Ελληνικής ομάδας για τον εορτασμό των 50 χρόνων από την ίδρυση της Ακαδημίας Carl Orff στο Salzburg της Αυστρίας. Έχει συνεργαστεί με αρκετούς συνθέτες, ποιητές και τραγουδοποιούς σε συναυλίες, παραστάσεις, τηλεοπτικές εκπομπές και ηχογραφήσεις (δισκογραφία). Έχει τραγουδήσει πολλά έργα Ελλήνων συνθετών σε πρώτη εκτέλεση. Συνεργάζεται με τον συνθέτη Γιώργο Κουρουπό και την ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου, στην παρουσίαση της ποίησης του Οδυσσέα Ελύτη και με τον συνθέτη Αλέξανδρο Καλογερά στο Φεστιβάλ Σύγχρονης Ελληνικής Μουσικής Χίου και στις Ημέρες Μουσικής Νάξου. Δίδαξε λυρικό τραγούδι για 14 χρόνια στο Δημοτικό Ωδείο Ζωγράφου (Αθήνα).

Αλέκος Βρέτος

Ο Αλέκος Κ. Βρέτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1976. Το 1978, με την οικογένειά του, μετακόμισε στο Άργος όπου και μεγάλωσε. Με την παρότρυνση του πατέρα του, ο οποίος ήταν μουσικόφιλος, άρχισε μαθήματα πιάνου σε ηλικία τριών χρόνων. Η πρώτη του δασκάλα ήταν η Κα Ελένη Αποστολάκη. Στα δεκαέξι του χρόνια ο Αλέκος Κ. Βρέτος αποφάσισε να ασχοληθεί με τη μουσική πιο επισταμένα. Ο πρώτος που του άνοιξε τα μάτια για το τι σημαίνει μουσικός και μουσική ήταν, ο δάσκαλος του Γιάννης Ιορδάνογλου. Το 1993, ο Αλέκος Κ. Βρέτος έρχεται στην Αθήνα όπου συνεχίζει τις σπουδές του στο ωδείο Atheneum με τον Παναγιώτη Αδάμ (κλασικά θεωρητικά) και άλλους εξαίρετους καθηγητές. Την ίδια ακριβώς περίοδο – επειδή ήταν φίλος της Jazz – κάνει την εγγραφή του στο ωδείο Φίλιππος Νάκας όπου και μελετάει με τους Μάρκο Αλεξίου (αυτοσχεδιασμό), Τάκη Πατερέλη (τζαζ σύνθεση και ενορχήστρωση), Παντελή Μπενετάτο (τζαζ πιάνο), Σπύρο Παναγιωτόπουλο (ensemble), και Κώστα Μπαλταζάνη (αυτοσχεδιασμό και τζαζ αρμονία). Το 1995, το Berklee College of Music, σε συνεργασία με το ωδείο Φίλιππος Νάκας, διεξήγαγε το σεμινάριο «Berklee School in Greece». Ο Αλέκος Βρέτος κέρδισε το Βραβείο «Outstanding Musicianship» και οι πόρτες του Berklee College of Music ήταν ανοιχτές. Λίγο αργότερα κερδίζει την υποτροφία του ωδείου Φίλιππος Νάκας για το 1995. Τον Σεπτέμβριο του ’96 εγγράφεται στις τάξεις του Berklee College of Music στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, Η.Π.Α. με κατεύθυνση την τζαζ σύνθεση. Οι καθηγητές που τον βοήθησαν να αναπτύξει μια πιο βαθιά κατανόηση για τη μουσική ήταν οι: VuKullenovic (σύνθεση), Ray Santisi (Jazz πιάνο), Dick Lowell (Jazz σύνθεση), David Callahan (Διεύθυνση ορχήστρας), και Dennis Grillo (Ενορχήστρωση). Κατά την παραμονή του στην Αμερική έπαιξε με πολλά συγκροτήματα τζαζ, μικρά και μεγάλα, σαν πιανίστας. Αποφοίτησε το 1999, ένα χρόνο νωρίτερα από το αναμενόμενο. Ένα χρόνο νωρίτερα ήρθε σε επαφή με το αραβικό λαούτο (ούτι) και το ερωτεύτηκε. Το ούτι δεν είχε ιδιαίτερη σχέση με τη τζαζ, αλλά είχε σχέση με τον αυτοσχεδιασμό, την Ελλάδα και τη Μεσόγειο. Τότε γνώρισε τον Μεγάλο Δάσκαλο Simon Shaheen που του έδωσε τις βάσεις για την Αραβική μουσική και το ούτι. Ο Αλέκος Κ. Βρέτος θεωρεί το Δάσκαλο Shaheen, μέντορά του και μουσικό του ευεργέτη. Συναντώνται κάθε χρόνο στο Arabic Music Retreat του Δασκάλου Shaheen, το οποίο ο Αλέκος Κ. Βρέτος έχει παρακολουθεί από το 1998 μέχρι σήμερα. Τα τελευταία δύο χρόνια συμμετέχει σαν εκπαιδευτής του σχολείου. Βεβαίως, δάσκαλοι που υπήρξαν και άλλοι μεγάλοι μουσικοί του Αραβικού κόσμου όπως οι: Marcel Khalife, Bassam Saba, Dr Ali Jihad Racy, Dr George Sawa, William Shaheen και Charbel Rouhana. Έχει συμμετάσχει σε πολλά συνέδρια και σχολεία Αραβικής μουσικής και το 2004 κέρδισε το Χρυσό Μετάλλιο για το Ούτι και τον Αυτοσχεδιασμό σε διαγωνισμό στις Η.Π.Α. Σαν επαγγελματίας έχει συμμετάσχει σε διάφορα γκρουπ στην Ελλάδα και το εξωτερικό αποσπώντας πολύ καλές κριτικές για τις συνθέσεις του και τη δεξιοτεχνία του. Έχει συνεργαστεί κατά καιρούς με καλλιτέχνες όπως οι: Γιώργος Δεσποτίδης, Νίκος Ανδρουλάκης, Παναγιώτης Μυλωνάς, Κώστας Θωμαϊδης, Γιώργος Μπουφίδης κ.α. Επίσης, έχει εμφανιστεί στην εκπομπή της ΕΤ1 «Μουσική Παράδοση» σαν μουσικός (ούτι) από το 2002-2004. Έχει εργαστεί στα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ για περισσότερο από δύο χρόνια σαν ενορχηστρωτής και σολίστ στο ούτι. Ο Αλέκος Κ. Βρέτος ήταν ο ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Meliti Ensemble μέχρι το 2005. Η πρώτη τους δισκογραφική δουλειά έτυχε θερμής υποδοχής από το κοινό και τα Μ.Μ.Ε. Από το 2005 κάνει σόλο καριέρα. Μια από τις μεγαλύτερες συνεργασίες του είναι με τον μεγάλο συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη ως υπεύθυνος των εκδόσεων Ρωμανός που διαχειρίζεται εξ’ ολοκλήρου το έργο του συνθέτη. Το 2005 συνεργάστηκε με τον Δ. Μαραγκόπουλο και με τον ΟΜΜΑ για την παραγωγή «Αφιέρωμα στο Ούτι» όπου φιλοξένησε τον Hussein el-Masry και τον δάσκαλό του Simon Shaheen . Η συναυλία σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Εργάστηκε, επίσης, στην Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, όπου ήταν υπεύθυνος για την ψηφιοποίηση του αρχείου του Μίκη Θεοδωράκη. Το 1998 είχε ασχοληθεί με την έρευνα για την καταλογογράφηση του ίδιου αρχείου.

Δημήτρης Βερδίνογλου

Γεννήθηκε το 1985 στις Σέρρες και πήρε τα πρώτα μαθήματα πιάνου σε ηλικία 10 ετών. Το 2004 συνέχισε τις σπουδές του στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου μελετώντας με τους Λάμπη Βασιλειάδη (κλασικό πιάνο), Δημήτρη Καλαντζή (τζαζ πιάνο) και Δήμο Δημητριάδη (τζαζ και ελεύθερο αυτοσχεδιασμό). Το 2010 ανακηρύσσεται πτυχιούχος από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο ενώ παράλληλα παίρνει Δίπλωμα κλασικού πιάνου με βαθμό Άριστα. Ένα χρόνο αργότερα γίνεται δεκτός στο Βασιλικό Κονσερβατόριο της Χάγης όπου σπουδάζει δίπλα στους Jasper Soffers, John Ruocco, Eric Ineke κ.α. και το 2013 αποφοιτά με Master Degree στο σόλο τζαζ πιάνο. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια και masterclasses με τους David Liebman, Brad Mehldau, Jeff Ballard, Danilo Pérez, John Patitucci, Brian Blade κ.α. Επίσης το 2008 συμμετείχε στην 18η συνάντηση της Διεθνής Ένωσης Σχολών της Τζαζ (IASJ) στη Ρίγα της Λετονίας. Από το 2010 μέχρι 2016 έζησε στην Ολλανδία όπου συμμετείχε ενεργά ως πιανίστας σε διάφορες συναυλίες, παραστάσεις και φεστιβάλ και έχει συνεργαστεί με μουσικούς όπως: Benjamin Herman, Kike Perdomo, Παναγιώτης Ανδρέου, Βασίλης Ξενόπουλος, Δήμος Δημητριάδης, Αλέξανδρος Κτιστάκης, Γιώργος Γεωργιάδης, Βασίλης Ρακόπουλος κ.α. Οι επιρροές του καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ήχων και χρωμάτων, καθώς φτάνουν από την τζαζ μέχρι την κλασική και από τον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό μέχρι την ελληνική λαϊκή-παραδοσιακή μουσική έχοντας πάντα ως κύριο σημείο αναφοράς τον αυτοσχεδιασμό. Από τον Οκτώβρη του 2016 ζει στην Αθήνα και είναι ενεργός μέλος της τζαζ σκηνής.

Ιουλίτα Ηλιοπούλου

Σπούδασε Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και Θέατρο στην Δραματική σχολή του Ωδείου Αθηνών. Έχει εκδώσει ποίηση: «Καλούς Ενιαυτούς Μάρκο», «Δίγαμμα», «Ευχήν Οδυσσεί», «Από το Ένα στο Δύο», «11 τόποι για 1 καλοκαίρι», «Το σπίτι», «Ιοκάστη», «Το ψηφιδωτό της Νύχτας», (όλα από τις εκδόσεις ύψιλον/βιβλία) παραμύθια: «Τι Ζητάει ο Ζήνων;» (κρατικό βραβείο 2005), «Η Πράσινη Σκουφίτσα», «Άλλο και τούτο!», «Τίμος ο Αθηναίος», το Χριστουγεννιάτικο μουσικό παραμύθι «Μα πότε θα φτάσει αυτός ο Μάγος» (μουσική : Γιώργος Κουρουπός, εκδ. Ίκαρος), δοκίμια «Η Κούκλα», «Αναζητώντας την Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά, Δοκίμια για τον Οδυσσέα Ελύτη» και την μετάφραση στο έργο τού P.B. Shelley «Υπεράσπιση της Ποίησης». Έχει γράψει τα ποιητικά κείμενα στα μουσικά έργα του Γιώργου Κουρουπού: «Το καράβι του Έλατου», «Ιοκάστη», «Λεπορέλλα» (λιμπρέτο βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Στ. Τσβάιχ), καθώς και στίχους τραγουδιών του ίδιου συνθέτη και των: Π. Περάκη, Σ. Γυφτάκη, Τ. Ζωγράφου. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και ισπανικά. Επιμελείται και παρουσιάζει από σκηνής προγράμματα ποίησης και μουσικής και καθώς και παραμύθια.