Ήταν επόμενο ότι η βιωματική παρακαταθήκη του Ηλία Πετρόπουλου από τη Θεσσαλονίκη και το πάθος του να ασχοληθεί με όσα απέρριψε η εθνική ιστοριογραφία για δεκαετίες, θα τον οδηγούσε να ασχοληθεί με τους Εβραίους της Σαλονίκης. Αυτό που τον «έσπρωξε» όμως να καταπιαστεί με τα επώδυνα της μνήμης ήταν η αναβίωση του αντισημιτισμού στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης. Αυτό είναι το ιστορικό πλαίσιο των γραπτών του Πετρόπουλου που παρουσιάζονται σε αυτό το βιβλίο. Τα άρθρα του αποτέλεσαν τις κραυγές μιας ειλικρινούς αγωνίας, ενός ενεργού —ίσως του μοναδικού εκείνη την περίοδο— συγγραφέα που διαμαρτυρήθηκε ενάντια στην εκούσια λήθη και τις κρατικές χρήσεις και καταχρήσεις της ιστορίας, αποκαλύπτοντας μέσα από τα γραπτά του πτυχές του αποσιωπημένου εβραϊκού παρελθόντος και της καθημερινότητας της πολυεθνικής πόλης της Σαλονίκης.
Δεν είναι καθόλου δευτερεύον ότι ο Πετρόπουλος έγραψε και ως μάρτυρας των γεγονότων, ως ένας μη Εβραίος, μιλώντας από τη θέση εκείνου που ανήκει στην πλειοψηφική κοινότητα. Με αυτή την έννοια, ο Πετρόπουλος προσφέρει στους αναγνώστες του έναν τρόπο να διαβάσουν την ιστορία και να τοποθετηθούν, ατομικά και συλλογικά, στον ιστορικό ρου.
Η επιμέλεια και η εισαγωγή του βιβλίου «Για τους Εβραίους της Σαλονίκης» έγιναν από τον Αχιλλέα Φωτάκη.
Ηλίας Πετρόπουλος
Ο Ηλίας Πετρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928. Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και τουρκολογία στο Παρίσι, όπου έζησε μετά το 1975. Δημοσίευσε κάπου ογδόντα βιβλία και σχεδόν χίλια άρθρα. Πέθανε στο Παρίσι στις 3 Σεπτεμβρίου 2003.
Αχιλλέας Φωτάκης
Ο Αχιλλέας Φωτάκης γεννήθηκε στη Λάρισα. Αποφοίτησε από τη Νομική του Α.Π.Θ. και το Παιδαγωγικό της ΑΣΠΑΙΤΕ, έλαβε το μεταπτυχιακό του δίπλωμα στη Νομική του Birkbeck στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και το διδακτορικό του στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου σήμερα είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής. Είναι παράλληλα μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα στρέφονται γύρω από την ιστορία της αστυνομίας, των σεξουαλικών εγκλημάτων, του αντισημιτισμού και την αρμένικη ιστορία, ζητήματα τα οποία έχει συζητήσει σε συνέδρια, βιβλία και άρθρα.