Η εκπαίδευση στην τέχνη είναι ανύπαρκτη στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Η διδασκαλία της τέχνης δεν αφορά μόνο όσους θέλουν να την σπουδάσουν…
Η γνώση της τέχνης είναι σημαντική σαν βάση μίας κουλτούρας η οποία βοηθά τον άνθρωπο στο να εκτιμάει αξίες που έχουν να κάνουν με την κοινωνία, την αισθητική και την ποιότητα ζωής.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει κάποιες σποραδικές προσπάθειες διδασκαλίας της τέχνης στα ολοήμερα δημοτικά σχολεία, καθώς και στα Μουσικά και Καλλιτεχνικά σχολεία. Αυτό είναι το ελάχιστο και η Μέση εκπαίδευση εξακολουθεί να μειονεκτεί ως προς το εύρος γνώσεων που προσφέρει. Ακολουθείται το ίδιο σύστημα, πάνω από σαράντα χρόνια, όπου η εξειδίκευση των γνώσεων για τις Πανελλήνιες εξετάσεις γίνεται στο ιδιωτικό φροντιστήριο και το δημόσιο σχολείο αποτελεί πάρεργο για τους μαθητές.
Στα φροντιστήρια που οι μαθητές οδηγούνται αναγκαστικά, για την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η γνώση έχει κονσερβοποιηθεί στα δεδομένα των θεμάτων που μπαίνουν στις εξετάσεις. Αυτή μαζί με την γνώση που επιβάλλεται στο σχολείο ακολουθούν τις επιταγές εισαγωγής στο πανεπιστήμιο και όχι στην απόκτηση της γενικής γνώσης και στην διαμόρφωση χαρακτήρα και γενικότερα μίας «κουλτούρας» που θα συνδέεται με την θέση της χώρας μας στον κόσμο.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η έλλειψη ευρείας γνώσης είναι εμφανέστερη όταν η κατεύθυνση έχει να κάνει με την Τέχνη. Η διδασκαλία της Τέχνης παραμένει ένα ζητούμενο. Πώς είναι δυνατόν να αποφασίσει να σπουδάσει τέχνη κάποιος όταν δεν έχει λάβει καμία γνώση και κατεύθυνση για αυτή από την Μέση εκπαίδευση. Είναι λογικό να μαθαίνει κάποιος μαθηματικά και να δίνει εξετάσεις σε αυτά για να σπουδάσει μαθηματικά αλλά για να σπουδάσει τέχνες θα δώσει λατινικά και όχι ιστορία της Τέχνης για παράδειγμα. Παράλογο; Όχι μόνο αυτό αλλά όλο το σύστημα για να σπουδάσει κάποιος στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα.
Για να πετύχει κάποιος στο Θεωρητικό Τμήμα της Σχολής Καλών Τεχνών τα μαθήματα της δέσμης που εξετάζονται είναι: Έκθεση, Αρχαία, Λογοτεχνία, Λατινικά, Ιστορία. Το κυρίως μάθημα που θα έπρεπε να εξετάζονται θα ήταν η Ιστορία Τέχνης ή κάποιο άλλο μάθημα σε σχέση με τον Πολιτισμό. Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες σχολές. Γιατί για την εισαγωγή στο τμήμα Φωτογραφίας του ΤΕΙ Αθήνας πέρα των άλλων της δέσμης, τα ειδικά μαθήματα να είναι ίδια με αυτά που χρειάζονται στην Αρχιτεκτονική, δηλαδή ελεύθερο και γραμμικό σχέδιο. Στο πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος δεν υπάρχει πουθενά το ελεύθερο και το γραμμικό σχέδιο. Υποβάλλονται οι μαθητές και οι γονείς τους σε ανώφελο κόπο και έξοδα στα φροντιστήρια γιατί αυτά τα μαθήματα δεν διδάσκονται στην ύλη του Λυκείου και ζητούνται χωρίς λόγο από το εισαγωγικό σύστημα.
Υπάρχουν πλέον πολλές τριτοβάθμιες Σχολές που διδάσκονται αντικείμενα που έχουν σχέση με την Τέχνη. Αν πρέπει να διατηρηθεί το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων θα πρέπει να δημιουργηθεί μια καινούργια δέσμη που θα αφορά την εισαγωγή σε σχολές που έχουν αντικείμενα τις Καλές και Εφαρμοσμένες Τέχνες με παράλληλη θεσμοθέτηση καλλιτεχνικών μαθημάτων στα Λύκεια.
Με το υπάρχον σύστημα οι φοιτητές που εισάγονται στις Σχολές με αντικείμενο τις Τέχνες, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, έχουν τις περιορισμένες γνώσεις που είναι επικεντρωμένες στα στενά αντικείμενα των εισαγωγικών εξετάσεων. Θα πρέπει οι καθηγητές να τους διδάξουν εξ αρχής τις βασικές γνώσεις πάνω στη Τέχνη. Αποτέλεσμα είναι η καθυστέρηση στο να προχωρήσουν σε υψηλότερα επίπεδα σπουδών και στην υποβάθμιση του επιπέδου σπουδών.
Εν κατακλείδι έχουν μπει τόσα πολλά «πρέπει» στην εισαγωγή των νέων μας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που η επιτυχία σε αυτή, τείνει να είναι ένα ελιτίστικο γεγονός που συντηρεί την παραπαιδεία. Η θλιβερή εκμετάλλευση της επιτυχίας τους από τα ΜΜΕ με συνεντεύξεις, παρουσιάσεις των πρώτων, διαφημίσεις φροντιστηρίων με καταλόγους επιτυχόντων, είναι ένα εμπορικό πανηγύρι. Δεν είναι καθόλου φυσιολογικό. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κράτος σε ολόκληρο τον κόσμο που η επιτυχία στα ΑΕΙ παρουσιάζεται σαν μέγα γεγονός και που παρακολουθείται τόσο στενά από τον Τύπο.
Τι θα πρότεινα;
Να καθιερωθεί η διδασκαλία της τέχνης στην πρωτοβάθμια και την μέση εκπαίδευση και ειδικότερα στο Λύκειο να δίνει δυνατότητες επιλογής μαθημάτων κατεύθυνσης. Τα μαθήματα που έχουν σχέση με τις Τέχνες να καθιερωθούν ισόποσα και ισοδύναμα με τα αντίστοιχα φιλολογικά και μαθηματικά.
Η εισαγωγή στα ΑΕΙ να είναι ελεύθερη στις σχολές προτίμησης του καθενός χωρίς εξετάσεις, μόνο με τον βαθμό του απολυτηρίου με μεγαλύτερη βαρύτητα των βαθμών στα μαθήματα επιλογής ειδικότητας.
Καθιέρωση στις ειδικότητες των τεχνών και η παρουσίαση φακέλου με έργα του υποψηφίου για την κατάταξη στο τμήμα.
Info:
Ο Γιάγκος Αθανασόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Φλωρεντίας. Ασχολείται με την φωτογραφία στην επικοινωνία και στην μελέτη του περιβάλλοντος σε σχέση με την παρέμβαση της αρχιτεκτονικής σε αυτό. Είναι Καθηγητής του Τμήματος Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών της Σχολής Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών του ΤΕΙ Αθήνας. Έχει συμμετάσχει σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.