Γιάννης και Ανθούλα Παπαδοπούλου: Η ισχύς εν τη ενώσει στη μουσική και στην παιδεία

Δύο καταξιωμένοι, διεθνούς φήμης σολίστες, καθιερωμένοι ως πιανιστικό ντουέτο, με εμφανίσεις ανά  τον κόσμο, πρεσβευτές της μουσικής κουλτούρας της χώρας μας σε Ελλάδα και εξωτερικό …

με έργα για πιάνο που έγραψαν ειδικά για αυτούς Έλληνες συνθέτες, με αξιόλογο συγγραφικό έργο εκπαιδευτικών βιβλίων μουσικής, που κυκλοφορεί και στο εξωτερικό, ο Γιάννης και η Ανθούλα Παπαδοπούλου, μιλούν στο Curturenow για την πορεία της κλασικής μουσικής στη χώρα μας, τη συγγραφική τους δραστηριότητα, καθώς και για την μουσική πορεία τους στο χώρο του πιανιστικού ντουέτου, στο οποίο και δραστηριοποιούνται με μεγάλη επιτυχία.

Συνέντευξη στη Στέλλα Τζίβα

C. Ν.: Πιστεύετε πως η κλασική μουσική στη χώρα μας και γενικότερα η μουσική μας παιδεία, υστερεί σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης, ή της Ρωσίας;

Γιάννης και Ανθούλα Παπαδοπούλου: Είναι βέβαιο ότι η σοβαρή μουσική και γενικότερα η μουσική παιδεία υστερεί στη χώρα μας σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, τη Ρωσία αλλά και χώρες της Νοτιανατολικής Ασίας. Όταν η Πολιτεία ουσιαστικά αδιαφορεί για τη μουσική εκπαίδευση, όταν καμία από τις αρμόδιες «κεφαλές» δεν αγαπά την ονομαζόμενη κλασική μουσική, είναι φυσικό να μην υπάρχει ο απαιτούμενος έλεγχος (είναι γνωστό ότι τα Ωδεία είναι ιδιωτικές επιχειρήσεις) με τα γνωστά αποτελέσματα. Οι λίγες φωτεινές εξαιρέσεις δεν λύνουν το πρόβλημα. Αντίθετα στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες το επίπεδο σπουδών βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο. Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει τα τελευταία χρόνια είναι το πλήθος των μουσικών από ορισμένες χώρες της Ασίας. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία πρόκειται για καλλιτέχνες υψηλότατου επιπέδου που σαρώνουν τους διεθνείς διαγωνισμούς και καταπλήσσουν το κοινό με τις θαυμάσιες εκτελέσεις τους. Μακάρι να μπορούσαν να γίνουν παράδειγμα και για μας… 

C. Ν.: Δραστηριοποιήστε στο χώρο της συγγραφής μουσικών βιβλίων για μαθητές ωδείων, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Τι βιβλία έχετε εκδώσει ως σήμερα και ποια κενά ήρθανε να καλύψουν;

Γ. και Α. Π.: Μέχρι σήμερα έχουμε γράψει 23 βιβλία για τη μουσική που κυκλοφορούν στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Την περίοδο αυτή ετοιμάζονται να κυκλοφορήσουν δύο ακόμη βιβλία μας (Το πρώτο μου ρεσιτάλ Α΄και Β΄) που συνοδεύονται από CD και απευθύνονται στους λιλιπούτειους πιανίστες. Βέβαια τα θεωρητικά μας βιβλία πιστεύουμε ότι είναι ένα χρήσιμο εργαλείο όχι μόνο για τους μαθητές των Ωδείων αλλά και για τους φιλόμουσους που ενδιαφέρονται για την ιστορία της μουσικής, τη μορφολογία ή την ιστορία της όπερας.

C. Ν.: Ένα απόσπασμα από το βιβλίο σας, «Συνοπτική ιστορία της μουσικής», επιλέχτηκε και διδάσκεται στο βιβλίο μουσικής της Α΄ Λυκείου. Πως προέκυψε και τι ευθύνες δημιουργεί ένα τέτοιο γεγονός για σας;

Γ. και Α. Π.: Η συγγραφική ομάδα του σχολικού βιβλίου, έχοντας υπ’ όψη της την αντίστοιχη ελληνική βιβλιογραφία, θεώρησε ότι το βιβλίο μας «Συνοπτική Ιστορία της Μουσικής» είναι κατάλληλο για τους μαθητές του Λυκείου. Έτσι λοιπόν αποφάσισε να περιλάβει στο σχολικό εγχειρίδιο ένα απόσπασμα απ’ αυτό.

C. Ν.: Πόσο εύκολο είναι το εγχείρημα της συγγραφής εκπαιδευτικών βιβλίων για μαθητές και παιδιά;

Γ. και Α. Π.: Νομίζουμε ότι η συγγραφή οποιουδήποτε παιδαγωγικού βιβλίου έχει ιδιαίτερες δυσκολίες γιατί πέρα από την απλότητα πρέπει να έχει και την ανάλογη αξιοπιστία αλλά και την ικανότητα να προσελκύει τους μαθητές. Αν ξεφυλλίσετε το βιβλίο μας «Τι θέλω να ξέρω για τη Μουσική» που αποτελεί μια μικρή εγκυκλοπαίδεια της μουσικής, περιέχοντας στοιχεία της θεωρίας, της ιστορίας, της μορφολογίας, της οργανογνωσίας, αλλά και ασκήσεις, παιχνίδια κλπ. θα διαπιστώσετε ότι εντυπώνονται στο μυαλό του μικρού μαθητή, με τη βοήθεια και της χαριτωμένης εικονογράφησης, ποικίλες γνώσεις με ευχάριστο τρόπο και χωρίς ιδιαίτερο κόπο. Επίσης δείτε το βιβλίο «Ο Άλκης & η Κλειώ μαθαίνουν πιάνο» που απευθύνεται σε πολύ μικρά, αρχάρια παιδιά. Μέσα από ένα γοητευτικό παραμύθι τα παιδιά εισάγονται στη σπουδή του πιάνου, με αυτοσχεδιασμό και με πρωτότυπη και απλή παρουσίαση των βασικών εννοιών της μουσικής.

C. Ν.: Eμφανίζεστε ως ντουέτο σε συναυλίες ερμηνεύοντας έργα για δύο πιάνα. Πως ξεκίνησε αυτή σας η συνεργασία; έπειτα από ποια σας ανάγκη;

Γ. και Α. Π.: Ενώ στην αρχή της καριέρας μας είχαμε εμφανιστεί σε ατομικά ρεσιτάλ καθώς και στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο, όντας πλέον ζευγάρι, θεωρήσαμε μοναδική ευκαιρία να ασχοληθούμε με ένα είδος τόσο γοητευτικό αλλά και τόσο σπάνιο, το πιανιστικό ντούο (έργα για πιάνο 4 χέρια ή για 2 πιάνα). Έπειτα λοιπόν από σπουδές στο Ανόβερο δίπλα στο διάσημο πιανιστικό ντούο Κουρτ Μπάουερ & Χάιντι Μπουνγκ ξεκινήσαμε να δουλεύουμε προγράμματα αυτού του είδους και να τα παρουσιάζουμε στο κοινό. Θα θυμόμαστε πάντα με συγκίνηση τις πρώτες περιοδείες στην Ελλάδα όπου με τα «Μουσικά Νιάτα» είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε τη φιλολογία αυτού του είδους, άγνωστη σε μεγάλο ποσοστό για το ακροατήριο, που όμως τις αγκάλιασε με μεγάλο ενδιαφέρον.

Καθιερωθήκαμε λοιπόν σαν πιανιστικό ντούο σε αντίθεση με τις περιστασιακές συνεργασίες άλλων σολίστ και αυτή ήταν η αφορμή να γράψουν διάφοροι Έλληνες συνθέτες έργα για μας, τα οποία παρουσιάσαμε όχι μόνο στην πατρίδα μας αλλά και στο εξωτερικό (μεταξύ άλλων στη Γερμανία, Ελβετία, Αυστρία, Αίγυπτο, Ουγγαρία.)

C. Ν.: Ποιες είναι οι τυχόν δυσκολίες που καλούνται να αντιμετωπίσουν δύο καταξιωμένοι σολίστες, όπως εσείς, όταν αποφασίζουν να συμπράξουν μαζί, ξεκινώντας από την επιλογή των έργων, την μεταγραφή τους για δύο πιάνα, ενδεχομένως-, τις πρόβες, την επιλογή του συναυλιακού χώρου, μέχρι την πρεμιέρα;

Γ. και Α. Π.: Έχοντας στα χέρια μας πλέον ένα μεγάλο ρεπερτόριο από τη φιλολογία του πιανιστικού ντουέτου, δεν είναι δύσκολο να καταρτίσουμε ένα πρόγραμμα ανάλογα με τις ανάγκες της αίθουσας και του κοινού. Η βασική αγωνία μας βέβαια είναι να βρεθούν δύο καλά πιάνα, πράγμα πολύ δύσκολο στον τόπο μας. Για την ποιότητα των πιάνων θα μπορούσαμε να διηγηθούμε ατέλειωτες ιστορίες. Αξίζει όμως να αναφερθεί το εξής περιστατικό: Όταν μας κάλεσαν για εμφανίσεις στην Αίγυπτο, στην αλληλογραφία με τον υπεύθυνο για τις εμφανίσεις μας, υπογραμμίζαμε κάθε φορά ότι το πρόγραμμά μας ήταν για 2 πιάνα από το φόβο μας μήπως η αίθουσα διέθετε μόνο 1 πιάνο. Φανταστείτε λοιπόν την έκπληξή μας όταν φθάνοντας στην Όπερα του Καΐρου για την πρόβα, ο υπεύθυνος της σκηνής μας οδήγησε σε ένα χώρο όπου υπήρχαν παρατεταγμένες 7 «ουρές» από τις οποίες μας ζήτησε να διαλέξουμε τα πιάνα του ρεσιτάλ!

C. Ν.: Στο χώρο της κλασικής μουσικής σήμερα, θεωρείται πως υπάρχει ανάγκη για περισσότερα πιανιστικά ντουέτα;

Γ. και Α. Π.: Επειδή το ρεπερτόριο των 4 χεριών και των 2 πιάνων είναι εξαιρετικά μεγάλο και συνεχίζει να καθημερινά να πλουτίζεται, καλό θα ήταν να δημιουργηθούν και άλλα μόνιμα ζευγάρια για να το παρουσιάζουν στο κοινό.

C. Ν.: Ποιους συνθέτες και ποιες μουσικές περιόδους σας εκφράζουν και αγαπάτε ιδιαίτερα;

Γ. και Α. Π.: Κατά καιρούς, έχουμε αγαπήσει ή έχουμε…απορρίψει έργα για τα οποία αναθεωρήσαμε τις απόψεις μας.

C. Ν.: Η δημιουργία οικογένειας συμβάλλει ή δυσκολεύει την καριέρα ενός σολίστα;

Γ. και Α. Π.: Αν και πάντοτε προσπαθήσαμε να κρατήσουμε μια ισορροπία ανάμεσα στην οικογένεια και την καριέρα μας, αντικειμενικά πιστεύουμε ότι το ένα έρχεται αντιμέτωπο με το άλλο.