Γιάννης Κιουρτσάκης: Το ζητούμενο του ανθρώπου

Ο Γιάννης Κιουρτσάκης σε αυτό το λογοτεχνικό δοκίμιο προσεγγίζει την σημερινή κρίση που περνάει η χώρα μας… απο τις εκδοσεις Πατάκη.

Η πρωτόγνωρη κρίση που πλήττει την Ελλάδα είναι απλώς οικονομική και πολιτική; Η χρεοκοπία των πολιτικών μας βαραίνει αποκλειστικά εκείνους ή και την κοινωνία μας; Ο ασύδοτος και αυτοκαταστροφικός Νεοέλληνας που μας αρέσει να τον ελεεινολογούμε δεν είναι τάχα ένας από εμάς; Αλλά δεν είναι εξίσου μια καρικατούρα του άπληστου καταναλωτικού ανθρώπου των καιρών μας; Το μοντέλο στρεβλής «ανάπτυξης» που ακολούθησε μεταπολεμικά η χώρα μας μπορούσε να είναι διαφορετικό σε μιαν Ευρώπη η οποία, έχοντας ως πρωταρχικό στόχο την οικονομική μεγέθυνση, έχανε λίγο λίγο το νόημα της ίδιας της ύπαρξής της; Και δίχως κοινό νόημα, πώς να κάνουμε πολιτική; Πώς να μην είναι μέτριοι οι ηγέτες που παράγουμε κατ’ εικόνα μας;

Αυτά τα ερωτήματα –και πολλά ακόμα– διατυπώνει ο Γιάννης Κιουρτσάκης στο παρόν λογοτεχνικό δοκίμιο, που γίνονται όλο και πιο δραματικά και αγωνιώδη, καθώς περνάμε από τα χρόνια της ευημερίας (όπου ξεκινάει το βιβλίο) στα χρόνια της κατάρρευσης και στο σημερινό αδιέξοδο. Ερωτήματα που συγκλίνουν τελικά σε ένα: μήπως αυτή η κρίση που σφίγγει τώρα τη θηλιά της γύρω από την Ευρώπη και τον κόσμο είναι πρώτα απ’ όλα ανθρωπολογική; Κρίση ενός ολόκληρου πολιτισμού, κρίση του ανθρώπου, που, μαζί με τον τρόπο της ζωής μας, κλονίζει όλα τα καθιερωμένα πρότυπα, όλα μας τα διανοητικά σχήματα, όλες μας τις θεωρίες και τις βεβαιότητες, υποχρεώνοντάς μας να κοιτάξουμε τα πάντα από την αρχή.

Ατενίζοντας την καυτή επικαιρότητα στον ορίζοντα του μεγάλου χρόνου, ο συγγραφέας στοχάζεται πώς θα μπορούσαμε να ξανακερδίσουμε το χαμένο νόημα και καλεί τον αναγνώστη να αναρωτηθεί μαζί του: αν κατορθώναμε να καταλάβουμε αληθινά ότι αυτή η κρίση είμαστε όλοι εμείς, δεν θα αρχίζαμε σιγά σιγά να νοιώθουμε πώς και η λύση μπορεί να είμαστε εμείς; Και τότε, μέσ’ από τον ζόφο της απόγνωσης, δε θα χάραζε μια αχνή ελπίδα; Το ζητούμενο του ανθρώπου;

Ο Γιάννης Κιουρτσάκης γεννήθηκε το 1941 στην Αθήνα. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1979 με το δοκίμιο «Ελληνισμός και Δύση στο στοχασμό του Σεφέρη». Έχει αφιερωθεί σ’ ένα έργο εν προόδω –μελέτη του πολιτισμού, μυθιστόρημα, λογοτεχνικό δοκίμιο – που επιχειρεί να φωτίσει τη σχέση της Ελλάδας με την Ευρώπη, του εγώ με τον άλλον, της παράδοσης με τη δημιουργία, του χθες με το σήμερα και του αύριο του κόσμου μας. Το βιβλίο του «Σαν μυθιστόρημα», που έχει ήδη εκδοθεί στα ιταλικά, κυκλοφόρησε πρόσφατα και στη Γαλλία, όπου γνωρίζει θερμή υποδοχή και αποσπά εγκωμιαστικές κριτικές από τα λογοτεχνικά περιοδικά και τον παρισινό τύπο.