Με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο, με τίτλο Το ζητούμενο του ανθρώπου, ο συγγραφέας Γιάννης Κιουρτσάκης απαντά στα πέντε σύντομα ερωτήματα που του θέσαμε, χωρίς να παραλείψει να μας απαντήσει και στο ερώτημα ποιο είναι το ζητούμενο του ανθρώπου, κάτι που σίγουρα “δεν είναι το χρήμα, αλλά η ανθρωπιά” …
Συνέντευξη στον Τάσο Αντωνόπουλο
CultureNow: Ποιος πιστεύετε είναι ο ρόλος ενός συγγραφέα στην κοινωνία;
Γιάννης Κιουρτσάκης: Να βοηθήσει τον αναγνώστη – τον συνάνθρωπο – να αισθανθεί, να στοχαστεί και να βιώσει πιο βαθιά την ζωή που του έχει χαριστεί και τον κόσμο – εξωτερικό και εσωτερικό. Και έτσι να ξυπνήσει μέσα του τη φλόγα της προσωπικής δημιουργίας που κρύβεται μέσα στον καθένα από εμάς, όσο και αν οι σύγχρονες ισοπεδωτικές κοινωνίες παλεύουν, θαρρείς, να τη σβήσουν. Αυτή είναι κατά τη γνώμη μου η κοινωνική λειτουργία του συγγραφέα και κάθε δημιουργού αν θυμηθούμε ότι αυτή η λέξη σήμαινε αρχικά τον άνθρωπο που εργάζεται για τον δήμο – για τους άλλους.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
C. N.: Μέσα από το βιβλίο σας παρουσιάζετε την κρίση που αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Πιστεύετε ότι είναι κρίση πολιτικής ή οικονομική;
Γ. Κ.: Αν αυτό που απειλείται σήμερα στην Ελλάδα και παντού, είναι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τότε γίνεται φανερό ότι η κρίση δεν είναι μόνο ελληνική, ούτε μόνο οικονομική, ούτε καν μόνο πολιτική, αλλά μια βαθύτατη κρίση πολιτισμού σε παγκόσμια κλίμακα – τα γεγονότα το επιβεβαιώνουν δραματικά κάθε μέρα που περναέι. Τελικά, η τέχνο – οικονομία, όπως την εννοούμε στα χρόνια μας τείνει να στεγνώσει και να εξολοθρέψει τη ζωή. Να γιατί το αγαθό που πάσχει από τη μεγαλύτερη ανεπάρκεια, αλλά και το μέγα ζητούμενο, δεν είναι το χρήμα, αλλά η ανθρωπιά. Εξ ού και ο τίτλος του βιβλίου.
C. N.: Είστε από τους συγγραφείς που θα διέθεταν δωρεάν τα βιβλία τους στο διαδίκτυο;
Γ. Κ.: Έχοντας δουλέψει μια ζωή για να γράψω τα βιβλία μου, χωρίς καν να έχω εξασφαλίσει το πιο στοιχειώδες μεροκάματο, θεωρώ άδικο να στερηθώ μιαν ελάχιστη – συμβολική, έστω – αμοιβή. Πιστεύω άλλωστε ότι η δωρεά που ενυπάρχει στο έργο του συγγραφέα θα εκτιμηθεί καλύτερα από τον προσηλωμένο αναγνώστη που θα καταβάλει το μικρό σχετικά τίμημα της αγοράς ενός βιβλίου, παρά από τον πρώτο τυχόντα χρήστη του διαδικτύου που σερφάρει εδώ κι εκεί, διαιωνίζοντας το ζάπινγκ της καθημερινής ζωής μας.
C. N.: Η απόλαυση στην ανάγνωση αποτελεί στόχο του συγγραφέα;
Γ. Κ.: Για μένα, η απόλαυση του αναγνώστη έχει πρωταρχική σημασία. Όμως, προσοχή! Με αυτό δεν εννοώ να περάσει ευχάριστα την ώρα του, αλλά κάτι ασύγκριτα πιο πολύτιμο: να χαρεί ως τα βάθη της ψυχής του (καταβάλλοντας την ανάλογη προσπάθεια) την ομορφιά που φωλιάζει στον πυρήνα κάθε γνήσιου έργου τέχνης, Ένα αίτημα όχι απλώς αισθητικό, αλλά και ηθικό και πολιτικό, αφού σε τελική ανάλυση η ομορφιά εμπεριέχει και την ελευθερία και την δικαιοσύνη. Εκείνο που μας ζητάει η τέχνη είναι ο συγκλονισμός, η ριζική αλλαγή και η ολοκλήρωση της προσωπικής μας ύπαρξης.
C. N.: Ποια η άποψή σας για το πολιτικό προσκήνιο; Πιστεύετε ότι τα δεδομένα θα αλλάξουν ριζικά;
Γ. Κ.: Δύσκολα θα μπορούσα να το φανταστώ χειρότερο. Όχι μόνο στην αλλοπρόσαλλη Ελλάδα μας, αλλά και στη στυγνή, τεχνοκρατούμενη Ευρώπη, που έχει απερίσκεπτα πουλήσει την ψυχή της στον ολοκληρωτισμός των “αγορών”. Περιέργως είναι, ίσως, και το μόνο θετικό σημάδι αφού, αν πιστέψουμε τον ποιητή, “εκεί που κορυφώνεται ο κίνδυνος, εκεί αναδύεται το ανέλπιστο”. (Χάιλντερλιν).