Η έκθεση “Jannis Kounellis in Six Acts” παρουσιάζεται στο Walker Art Center από τις 14 Οκτωβρίου 2022 μέχρι και τις 26 Φεβρουαρίου 2023, ενώ θα παρουσιαστεί και στο Museo Jumex, από την 1η Απριλίου 2023 μέχρι και τις 17 Σεπτεμβρίου του 2023.
Ο Γιάννης Κουνέλλης, ένας εκ των σημαντικότερων εκπροσώπων του κινήματος της Arte Povera των αρχών των δεκαετιών 1960 και 1970, ο οποίος επηρέασε εκτεταμένα επόμενες γενιές καλλιτεχνών παγκοσμίως, έχει τη δική του ρετροσπεκτίβα στο Walker Art Center, στη Μινεάπολη, αλλά και στο Museo Jumex, στο Μεξικό. Για το Μεξικό το “Jannis Kounelis in six acts” θα είναι η πρώτη συγκεντρωτική έκθεση προς τιμήν του καλλιτέχνη, ενώ θα αποτελέσει και την πρώτη αναδρομική έκθεση που έχει πραγματοποιηθεί για τον Γιάννη Κουνέλλη εδώ και πάνω από 35 χρόνια στην Βόρεια Αμερική.
Ξεκινώντας, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως, παρά το γεγονός ότι χαρακτηριστικά στο έργο του Κουνέλλη είναι τα γλυπτά, οι εγκαταστάσεις και η performance, ο ίδιος αντιμετώπιζε τη δουλειά του ως ζωγραφική. Ακόμη και αν η τέχνη του επιχειρούσε να υπερβεί αυτά τα τεχνικά όρια. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος: «Ό,τι κάνω είναι ζωγραφική, ακόμη και αν δεν ακουμπάω πινέλο. Λέω την αλήθεια μου ως ζωγράφος». Η συγκεκριμένη τοποθέτηση είναι άκρως σημαντική, καθώς η έκθεση, αλλά και ο κατάλογος που την συνοδεύει, επιχειρούν να παρουσιάσουν τον καλλιτέχνη και το έργο του όπως εκείνος το επιθυμούσε. Προσεγγίζουν, λοιπόν, το υλικό ως μια ανάλυση της ζωγραφικής ως μέσου δημιουργίας.
Ο κατάλογος αποτελεί και από μόνος του μια ιδιαίτερα σημαντική έκδοση, καθώς περιέχει σπάνιο αρχειακό υλικό και αποτελεί την πρώτη συγκεντρωτική παρουσίαση του έργου του Γιάννη Κουνέλλη από Αμερικάνικο Μουσείο. Τον κατάλογο υπογράφουν σημαντικοί επιμελητές τέχνης, ενώ περιέχει και κείμενα του ίδιου του καλλιτέχνη.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η έκθεση περιέχει περίπου 50 έργα και παρουσιάζει μια συνεκτική αποτίμηση της καριέρας του μέσα από σταθμούς κλειδιά της καλλιτεχνικής του πορείας, σε διάρκεια πάνω από πέντε δεκαετιών.
Εμβληματικά έργα, όπως το «Αλφάβητο» (1959-1961), αλλά και σπάνια έργα (ή ακόμη και έργα που δεν έχουν παρουσιαστεί στο ευρύ κοινό) θα αποτελέσουν τον πυρήνα της έκθεσης. Ακόμη, σε άλλα κομμάτια της ρετροσπεκτίβας, θα έχουν την τιμητική τους έργα από οργανικά υλικά, υβριδικά έργα που συνδυάζουν τη ζωγραφική με την performance (τα οποία υπήρξαν κομβικά στην καλλιτεχνική παραγωγή του Γιάννη Κουνέλλη στα μέσα της δεκαετίας του 1970), αλλά και γλυπτά.
Μέσα από την γλυπτική του Γιάννη Κουνέλλη, αναδεικνύεται εκτενώς η βαθιά σχέση του με την ιστορία, την οποία προσέγγιζε διαμέσου της ποιητικής χρήσης αντικειμένων, όπως σπαράγματα κλασικών αγαλμάτων, έπιπλα και φυσικά υλικά.
Η έκθεση ολοκληρώνεται με εγκαταστάσεις μεγάλου μεγέθους, που βασίζονται στις εμπειρίες της μνήμης και των αισθήσεων.
Γιάννης Κουνέλλης
Ο Γιάννης Κουνέλλης (23 Μαρτίου 1936 – 16 Φεβρουαρίου 2017) ήταν Έλληνας εικαστικός και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος της Arte Povera.
Γεννήθηκε στον Πειραιά και εκεί πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Το 1953 έδωσε εξετάσεις στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα αλλά απέτυχε. Το 1956 εγκαταστάθηκε μόνιμα πλέον στη Ρώμη όπου σπούδασε ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών.
Αγαπούσε τον Βίνσεντ βαν Γκογκ, και φτάνοντας στην Ιταλία τον γοήτευσε η αναγεννησιακή ζωγραφική και ειδικά τα έργα των Καραβάτζιο και Μαζάτσο. Επίσης αγάπησε με πάθος και το έργο αρκετών καλλιτεχνών όπως οι Ευγένιος Ντελακρουά, Ανρί Ματίς, Αντρέι Ρουμπλιόφ, Κάζιμιρ Μαλέβιτς, Τζάκσον Πόλοκ κ.ά. Βιβλίο που τον σημάδεψε ήταν το μυθιστόρημα “Οδυσσέας” του Τζέιμς Τζόις.
Έκανε την πρώτη του ατομική έκθεση το 1960 στην γκαλερί La Tartaruga όπου θα παρουσιάσει μια σειρά από πίνακες με τον τίτλο “Αλφάβητο” που αποτυπώνει σύμβολα του αστικού πολιτισμού, αριθμούς, γράμματα και σήματα κυκλοφορίας.
Τα πρώιμα έργα του ήταν επηρεασμένα από το κλίμα της Ιταλικής Πρωτοπορίας (Αλμπέρτο Μπούρι, Λούτσιο Φοντάνα κ.ά.). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να επαναπροσδιορίσει την σχέση του με την ζωγραφική και τον χώρο. Αρχίζει να χρησιμοποιεί στα έργα του φυσικά υλικά και αντικείμενα όπως σίδερα, κάρβουνο, τσουβάλια από λινάτσα, βαμβάκι, ξύλα και να αναδεικνύει την γλυπτική τους διάσταση. Στη συνέχεια προσθέτει και άλλα στοιχεία (χώμα, όσπρια, καφέ, κεριά, λαμπτήρες,γυαλιά, βιβλία, καμπάνες, κρεβάτια, παράθυρα, σπασμένα αγάλματα κ.ά.). Οι εγκαταστάσεις και οι περφόρμανς του αποκτούν το στοιχείο της θεατρικότητας και της τελετουργίας.
Συμμετέχει το 1967 στην έκθεση με τίτλο “Arte Povera e IM Spazio” στη γκαλερί La Bertesca στη Γένοβα που ήταν πολύ σημαντική για την πορεία του. Εκεί συνδέθηκε με την Arte Povera και χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μαζί με καλλιτέχνες όπως οι Μικελάντζελο Πιστολέτο, Τζοβάνι Ανσέλμο, Μάριο Μερτς, Αλιγκιέρο Μποέτι, Πιερ Πάολο Καλτσολάρι, Λουτσιάνο Φάμπρο, Τζούλιο Παολίνι, Πίνο Πασκάλι κ.ά.
Από το 1968 και σε όλη την διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας, αναλαμβάνει σκηνογραφίες και συνεργάζεται με σκηνοθέτες και θεατρικούς συγγραφείς όπως οι Θεόδωρος Τερζόπουλος, Χάινερ Μιούλερ, Ταντάσι Σουζούκι, Βάλερι Φοκίν, Άννα Μπαντόρα, Κάρλο Κουαρτούτσι κ.ά.
Ξεχωρίζει το 1969 η παράστασή του στη γκαλερί L΄Attico στη Ρώμη όπου παρουσίασε την εγκατάσταση “Άλογα” με δώδεκα ζωντανά άλογα να καταλαμβάνουν τον χώρο.
Παρουσιάζει το 1973 στην γκαλερί La Salita στη Ρώμη την διάσημη περφόρμανς του “Apollo” όπου ο ίδιος με μια μάσκα του Απόλλωνα, κάθεται πίσω από ένα μεγάλο τραπέζι, πάνω στο οποίο υπάρχουν θραύσματα από ένα αντίγραφο αγάλματος, ένα μαύρο κοράκι και δίπλα ένας φλαουτίστας που παίζει Μότσαρτ.
Η πρώτη του επίσημη παρουσία στην Ελλάδα έγινε το 1977 με την ατομική του έκθεση στην γκαλερί Bernier.
Πραγματοποιεί στον Πειραιά το 1994 έκθεση στο αμπάρι του εν ενεργεία φορτηγού πλοίου “Ιόνιον” την οποία οργάνωσε το Ίδρυμα Ι.Φ. Κωστόπουλου και που αποτελεί συγχρόνως την πρώτη αναδρομική του στην Ελλάδα. Την επιμέλεια είχε ο Χρήστος Ιωακειμίδης, την διεύθυνση οργάνωσης η Κατερίνα Κοσκινά και την φωτογραφική κάλυψη ο Μανώλης Μπαμπούσης.
Δίδαξε ως καθηγητής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στο Ντίσελντορφ την περίοδο 1994-2001. Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Α.Π.Θ (2006) και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (2009).
Έχει παρουσιάσει πολυάριθμες ατομικές εκθέσεις σε σημαντικές γκαλερί και μεγάλα μουσεία. Συμμετείχε επίσης σε ομαδικές εκθέσεις και διεθνείς διοργανώσεις, όπως στις Μπιενάλε του Παρισιού (1967, 1971, 1969), Documenta (1972, 1977, 1982, 2017), Μπιενάλε Βενετίας (1972, 1974, 1976, 1978, 1980, 1984, 1988, 1993), Μπιενάλε της Κωνσταντινούπολης (1993), Μπιενάλε του Σίδνεϊ (2008).
Σημαντικές εκθέσεις του οργανώθηκαν επίσης στην Αθήνα το 2004 στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το 2012 στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Jannis Kounellis in Six Acts, Eric Mueller. Courtesy Walker Art Center. Ανακτήθηκε από: walkerart.org
Πηγές: fundacionjumex.org | walkerart.org