Γιατί μας ενδιαφέρουν σήμερα τα Cahiers d’ Art και ο Christian Zervos: Συζήτηση στο Μουσείο Μπενάκη

Ο Ζερβός έγραφε σχετικά με το περιοδικό και τις εκδόσεις Cahiers d’Art ότι ήταν φτιαγμένα «για τους καλλιτέχνες και τους ποιητές, τους μόνους που διατηρούν ακόμα το αίσθημα της ομορφιάς». Σκοπός των Cahiers ήταν να εμπνεύσουν, να κατευθύνουν την τέχνης της εποχής, να απαντήσουν σε σύγχρονα ερωτήματα σχετικά με την ζωή και την κοινωνία, να προτείνουν λύσεις σε αδιέξοδα και να τροφοδοτήσουν τη σύγχρονη δημιουργία με νέα πρότυπα.

Όπως έγραφε το 1956 : «ένας από τους στόχους που επιδιώκουμε με τα βιβλία μας πάνω στην αρχαία τέχνη είναι να ωθήσουμε τις πρωτόγονες αισθητικές εκδηλώσεις να δράσουν πέρα από τον κόσμο των ειδικών• να καταφέρουμε τα ενδεικτικά τους σημεία, ζωγραφικά ή γλυπτικά, να βελτιώσουν τις ικανότητες και τις τάσεις των σημερινών δημιουργών». Aρχαϊκές ή ελληνικές καταβολές μοντέρνων δασκάλων όπως ο Picasso, ο Braque, o Matisse, o Giacometti, o Brancusi, αλλά και το ενδιαφέρον τους για προϊστορικές μορφές του Αιγαίου, αρχαϊκούς Κούρους ή κυκλαδικά ειδώλια, γεννήθηκαν μέσα από την επαφή τους με το όραμα της μεσογειακής αρχαιολογίας του Zervos και κυρίως μέσα από τη φωτογραφική απεικόνιση της Ελλάδας με την οποία τους τροφοδοτούσε.

Επίσης, οι εκδόσεις του αποτέλεσαν σημείο αναφοράς για καλλιτέχνες και διανοούμενους του ελληνικού μοντέρνου όπως ο Σεφέρης, ο Γκίκας, ο Τόμπρος, ο Κατσίμπαλης, ο Τζελέπης, ο Προκοπίου, ο Σκλάβος γύρω από το διακύβευμα της μεταρρύθμισης του παρόντος μέσω της μελέτης των αρχέτυπων του παρελθόντος.

Γιατί μας ενδιαφέρουν σήμερα τα Cahiers d’ Art και ο Christian Zervos;

Διερευνώντας τους τρόπους που το παράδειγμα των Cahiers d’Art θέτει ζητήματα καίρια και επίκαιρα για το πεδίο της σύγχρονης δημιουργίας και της εκδοτικής πρακτικής θα συζητηθούν τα παρακάτω ερωτήματα:

– Πώς προσλαμβάνουμε σήμερα, με όρους και έννοιες που απασχολούν τον κόσμο της τέχνης, την εκδοτική πρακτική και την ερευνητική μέθοδο του Zervos;
– Πώς αναθεωρείται η σημασία της σε σχέση με σημερινές πρακτικές και κατηγορίες;
– Ποιες οι αντιστοιχίες και η χρησιμότητά τους σε σχέση με την ιστορική ή εθνογραφική στροφή της τέχνης αλλά και με θεωρίες γύρω από το σύγχρονο;

Στη συζήτηση συμμετέχουν οι:

Εισαγωγή: Πολύνα Κοσμαδάκη, επιμελήτρια της έκθεσης
Συντονισμός συζήτησης: Γιώργος Τζιρτζιλάκης, καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Κωστής Βελώνης, καλλιτέχνης
Φοίβη Γιαννίση, καθηγήτρια στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Νίκος Δασκαλοθανάσης, καθηγητής Ιστορίας της Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών
Αναστασία Δούκα, καλλιτέχνης
Ηλίας Παπαηλιάκης, καλλιτέχνης

Ο Christian Zervos

Ο Χρίστος ή Christian Zervos (Αργοστόλι 1889–Παρίσι 1970) διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του πολιτιστικού κλίματος στο Παρίσι του Μεσοπολέμου μέσω του περιοδικού του Cahiers d’Αrt, το οποίο ίδρυσε το 1926 και εξέδιδε έως το 1960. Πρόκειται για ένα από τα μακροβιότερα μοντερνιστικά περιοδικά,αφού αριθμεί 97 τεύχη. Ήδη από το πρώτο τεύχος, τα Cahiers d’Αrt είχαν επικεντρωθεί στην προβολή της μοντέρνας τέχνης και στον διάλογο μεταξύ έργων διαφορετικής προέλευσης και διαφορετικών ιστορικών εποχών.

Ο Zervos είναι επίσης γνωστός και ως ο εκδότης του εμβληματικού καταλόγου του ζωγραφικού έργου του Pablo Picasso από το 1932 και εξής, γνωστού σήμερα ως «le Zervos», αλλά και για τις αρχαιολογικές του εκδόσεις για προϊστορικούς πολιτισμούς, για παράδειγμα της νεολιθικής ή μινωικής Κρήτης και των Κυκλάδων. Η συμβολή του υπήρξε ιδιαιτέρως σημαντική στη διάδοση της αρχαιοελληνικής τέχνης – ειδικότερα της προϊστορικής – καθώς και στον επαναπροσδιορισμό των αρχαίων πολιτισμών και των αρχαϊκών μορφών μέσα στο πλαίσιο του μοντερνισμού. Επισυνάπτεται το σχετικό χρονολόγιο.

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Φωτογραφία αγνώστου. Ο Christian Zervos το 1933 . Ευγενική παραχώρηση Christian Derouet , Mus é e Zervos , V é zelay

Διαβάστε επίσης:
Christian Zervos και Cahiers d’Art – H Αρχαϊκή Στροφή: Έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη