Ο διακεκριμένος συνθέτης Γιώργος Κουρουπός επιλέγει και μελοποιεί 25 ποιήματα, δημιουργώντας:
• Δεκατέσσερα τραγούδια σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη,
• Τρία τραγούδια σε ποίηση Σαπφούς,
• Τρία τραγούδια σε ποίηση Αρχίλοχου,
• Τρία τραγούδια σε ποίηση Ανδρέα Εμπειρίκου,
• Δύο τραγούδια σε ποίηση Κ. Π. Καβάφη.
Ερμηνευτές είναι δύο κορυφαίοι λυρικοί καλλιτέχνες: ο διεθνής βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος, που ερμηνεύσει τα 22 τραγούδια του δίσκου και η καταξιωμένη μεσόφωνος Άρτεμις Μπόγρη, που ερμηνεύει τρία τραγούδια σε ποίηση Σαπφούς. Μαζί τους συμπράττουν δύο σπουδαίοι πιανίστες, ο Θανάσης Αποστολόπουλος και ο Γιάννης Τσανακαλιώτης.
“Η μουσική”, υποστηρίζει ο Γιώργος Κουρουπός, “είναι για την ποίηση το ιδανικό της απόλυτης ελευθερίας. Τί είναι η ποίηση για τους μουσικούς; Είναι μήπως η αναζήτηση μιας ασφαλούς βάσης μέσα στον έλλογο κόσμο και η αποφυγή των κινδύνων της ελεύθερης πτήσης – για να μην πω, πτώσης; Είναι η γοητεία του τελειότερου μουσικού οργάνου, της ανθρώπινης φωνής;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ένα έντεχνο μουσικό έργο θέλει μέσα στη σύζευξή του με τον ποιητικό λόγο, να δημιουργήσει μια νέα μουσική οντότητα, που και το ποίημα να μετουσιώνει, αλλά και τη μουσική σκέψη να προάγει.”
Συντελεστές του άλμπουμ “Αρχή του κόσμου πράσινη”:
- Καλλιτεχνική επιμέλεια παραγωγής: Ιουλίτα Ηλιοπούλου
- Εκτέλεση παραγωγής: Subways Music / Σοφοκλής Σαπουνάς
- Συνεργάτις παραγωγής: Κυριακή Χατζηδάκη
- Γραφιστικά: Άννα Μπουγκά, Ίλια Σκλαβουνάκου
- Ηχογράφηση, μείξη, μάστερινγκ: Θέμης Ζαφειρόπουλος
Η ηχογράφηση πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη.
Βιογραφικά σημειώματα:
Γιώργος Κουρουπός
Ο Γιώργος Κουρουπός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1942. Σπούδασε μουσική στο Ωδείο Αθηνών (1953-1965, δίπλωμα πιάνου) και μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στη συνέχεια, σπούδασε σύνθεση στο Κονσερβατουάρ του Παρισιού (1968-1972), στην τάξη του Ολιβιέ Μεσσιάν.
Στην περίοδο της παραμονής του στο Παρίσι έγραψε, μεταξύ άλλων, τα έργα: Ελληνικό τραγούδι, Αffrontement, Ερμής και Προμηθεύς, και στο φεστιβάλ της Αβινιόν παρουσίασε τα μουσικά θεάματα: Dieu le veut σε συνεργασία με τον J.M. Ribes και τον Γιάννη Κόκκο και Grisélidis σε συνεργασία με τον Antoine Vitez.
Σημαντικότερα έργα του μετά το 1977, οπότε και γύρισε στην Ελλάδα: Η συνέλευση των ζώων (1981, σε κείμενο Περικλή Κοροβέση), Εισαγωγή στο κιβώτιο του Άρη Αλεξάνδρου (1987), Σονάτα για βιολοντσέλο και πιάνο (1990), Ο Μικρός Ναυτίλος (1990, σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη), Πυλάδης (1991, όπερα σε συνεργασία με τους Γιώργο Χειμωνά και Διονύση Φωτόπουλο), Οδύσσεια (συμφωνικό μπαλέτο σε χορογραφία John Neumeier – βραβείο “Benois de la dance” 1996 για τη μουσική), Στου πόθου το καμίνιν (1993, Κυπριακή ποίηση 16ου αι.), Οι δραπέτες της σκακιέρας (1998, όπερα σε λιμπρέτο Ευγένιου Τριβιζά), Κοντσερτίνο για πιάνο και ορχήστρα (2000), Ιοκάστη (2002, λυρική τραγωδία σε ποίηση Ιουλίτας Ηλιοπούλου), Το Μονόγραμμα (2004, σκηνική καντάτα σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη), Το κίτρινο ποτάμι (2007, κινεζική ποίηση), Η σκηνή των θαυμάτων (2007, όπερα δωματίου σε κείμενο Μ. Θερβάντες), Lamento – concerto grosso (2013, για ορχήστρα με όργανα εποχής), Φωνή Δρυός (2016, τελετουργικό δράμα), Επτά αθάνατες αρετές (αφιέρωμα στον Δημήτρη Μητρόπουλο, έργο για συμφωνική ορχήστρα 2018), Λεπορέλλα (2020, όπερα σε λιμπρέτο Ιουλίτας Ηλιοπούλου, βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Στ. Τσβάιχ), Ελπίς Πατρίδος (2021, όπερα για την επέτειο των 200 χρόνων από την ελληνική επανάσταση σε λιμπρέτο Ιουλίτας Ηλιοπούλου). Έχει, επίσης, γράψει πολλούς κύκλους τραγουδιών για φωνή και πιάνο.
Έχει βραβευτεί με το βραβείο «Νίκος Καζαντζάκης» (1984) και το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (2015) για τη μουσική του προσφορά. Το 2017 τιμήθηκε με τον τίτλο «Chevalier de la Légion d’ Honneur» της Γαλλικής Δημοκρατίας.
Έχει χρηματίσει υπεύθυνος μουσικών εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Κέντρου Créteil, αναπληρωτής διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος της ΕΡΤ επί διευθύνσεως Μάνου Χατζιδάκι και διευθυντής του μουσικού τομέα της δημοτικής πολιτιστικής επιχείρησης Καλαμάτας.
Διετέλεσε πρόεδρος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καλλιτεχνικός διευθυντής της Ορχήστρας των Χρωμάτων και του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Είναι ομότιμος καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Πριν από την παρούσα έκδοση, έχουν κυκλοφορήσει σε δίσκο δύο έργα του σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη: το “Μονόγραμμα” (Minos EMI) και “Ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας!” (εκδ. Ίκαρος).
Άρτεμις Μπόγρη
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Από μικρή ηλικία πήρε μαθήματα πιάνου. Σπούδασε κλασικό τραγούδι στο Ωδείο Ατενέουμ, στην τάξη της υψιφώνου Μαρίνας Κρίλοβιτς, αποφοιτώντας το 2002 με το βαθμό Άριστα Παμψηφεί, Α΄ Βραβείο, και χρυσό μετάλλιο. Επίσης, είναι απόφοιτος του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιά. Έχει συμμετάσχει σε μαθήματα υποκριτικής και μελοδραματικής των σκηνοθετών Βασίλη Νικολαΐδη και Κάρμεν Ρουγγέρη, καθώς και σε σεμινάρια τραγουδιού του Άρη Χριστοφέλλη, με τον οποίο συνεχίζει τη μελέτη ρεπερτορίου. Συνεργάστηκε σε συναυλίες ανά την Ελλάδα με την Πρότυπη Ορχήστρα Δωματίου Αθηνών, την Καμεράτα και την Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης. Εμφανίστηκε στο Φεστιβάλ Ναυπλίου 2008. Με την ΕΛΣ συνεργάζεται από το 2001, συμμετέχοντας σε παραγωγές όπερας της Παιδικής Σκηνής (Το μαγικό βιολί του Νίκου Ξανθούλη, 2010/11), ενώ τον Ιούνιο του 2008 συνεργάστηκε με την Πειραματική Σκηνή της ΕΛΣ στο έργο του Βίκτορ Ούλμαν Ο αυτοκράτορας της Aτλαντίδας (Der Kaiser von Atlantis). Την καλλιτεχνική περίοδο 2013/4 ερμήνευσε τον ρόλο της Αντζελίνας στην όπερα Η Σταχτοπούτα (La Cenerentola) του Ροσσίνι. Συμμετέχει στα εκπαιδευτικά προγράμματα της ΕΛΣ (2012, 2013, 2014) αναλαμβάνοντας ρόλους στις παρουσιάσεις λυρικών έργων σε σχολεία. Έχει συμμετάσχει σε συναυλίες της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, σε συναυλίες του Ελληνικού Συγκροτήματος Σύγχρονης Μουσικής και σε παραγωγές του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών όπως οι βραδιές Μουσική και γευσιγνωσία, τα έργα Ο θρίαμβος της Κλέλιας (Il trionfo di Clelia) του Γκλουκ (2011/12), Εικόνες Βεζάλι (Vesalii icons) και Η εμμονή της κυρίας Ντόννιθορν (Miss Donnithorn’s Maggot) του Πήτερ Μάξγουελ Ντέιβις (2013/14), το πολυμεσικό έργο City Lives του Αλέξανδρου Μούζα (2013/14) κ.α.
Τάσης Χριστογιαννόπουλος
Βαρύτονος, γεννήθηκε στον Πειραιά. Από το 1989 πρωταγωνιστεί σε παραγωγές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, ενώ εμφανίζεται στα σημαντικότερα θέατρα παγκοσμίως. Το ρεπερτόριό του περιλαμβάνει πρωταγωνιστικούς ρόλους σε έργα όπως Ο κουρέας της Σεβίλλης, Μάκβεθ, Ντον Τζοβάννι, Ντον Κάρλος, Τραβιάτα, Ο μαγικός αυλός, Ευγένιος Ονιέγκιν, Φάουστ, Άμλετ, Ένας χορός μεταμφιεσμένων, Φάλσταφ, Ο τροβαδούρος, Σιμόν Μποκκανέγκρα, Βότσεκ.
Εκτός από ηχογραφήσεις οπερατικών έργων (Ταμερλάνος, Τραβιάτα, Φάλσταφ, Περσέας, Φαίδρα, To ασημένιο καμπανάκι κ.ά.) και τραγούδια Γάλλων συνθετών (Σαιν-Σανς, Νταβίντ, Αν, Γκουνό, Γκοντάρ κ.ά.), έχει ηχογραφήσει έργα Ελλήνων συνθετών (Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Μαμαγκάκη, Κουρουπού, Μικρούτσικου, Μαρκόπουλου κ.ά.). Παράλληλα συνθέτει μουσική. Στα έργα του περιλαμβάνονται τα μιούζικαλ Χριστουγεννιάτικη ιστορία, Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας μικρός πρίγκιπας, τα μπαλέτα On the Road, Labyrinth, οι κύκλοι τραγουδιών E.E.Cummings, Thomas Moore, τα οποία έχουν παρουσιαστεί σε Ελλάδα και εξωτερικό. Τιμήθηκε από τη γαλλική Ακαδημία Σαρλ Κρο ως “Καλύτερος ερμηνευτής γαλλικών τραγουδιών”.
Θανάσης Αποστολόπουλος
Ο πιανίστας Θανάσης Αποστολόπουλος έχει εμφανιστεί σε μερικές από τις σπουδαιότερες ευρωπαϊκές αίθουσες συναυλιών, όπως το Concertgebouw (Άμστερνταμ), το Palais des Beaux-Arts (Βρυξέλλες), η Kölner PhilharmonieBFM (Γενεύη), το Birmingham Symphony Hall και η Αίθουσα της Φιλαρμονικής της Σόφιας, όπου έχει βραβευτεί στο Διεθνή Διαγωνισμό Πιάνου «Albert Roussel», τα Μέγαρα Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, το Wiener Konzerthaus, το Bâtiment des Forces Motrices. Σπούδασε πιάνο στο Ωδείο Αθηνών απ’ όπου αποφοίτησε το 1990 με Δίπλωμα Σολίστ και Α’ Βραβείο Παμψηφεί, για να ολοκληρώσει στη συνέχεια τις σπουδές του στο Royal College του Λονδίνου, στο Παρίσι και στο Ζάλτσμπουργκ με υποτροφίες του Ιδρύματος Ωνάση, του Βρετανικού Συμβουλίου και της Γαλλικής Κυβέρνησης. Δάσκαλοί του υπήρξαν, μεταξύ άλλων, ο Άρης Γαρουφαλής, η Irina Zaritskaya και η Germaine Mounier.
Ως σολίστ έχει συμπράξει με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας της Πράγας, την Ορχήστρα Δωματίου της Στουτγάρδης, τις Κρατικές Ορχήστρες Αθηνών και Θεσσαλονίκης, τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας του Ανόβερου, την Ορχήστρα των Χρωμάτων, την Καμεράτα – Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, την Ορχήστρα Δωματίου «Guerzenich», τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Τορίνου, τη Συμφωνική Ορχήστρα της Ε.Ρ.Τ., τη Sinfonietta της Βασιλείας, τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, το «Nash Ensemble» κ.α.
Μοιράζοντας τις εμφανίσεις του ανάμεσα σε ρεσιτάλ, συναυλίες μουσικής δωματίου και συνεργασίες με λυρικούς καλλιτέχνες, έχει παίξει στην Ελλάδα, την Ευρώπη (Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Ελβετία, Βέλγιο, Ολλανδία, Βουλγαρία, Πολωνία), τις Η.Π.Α. και τη Μέση Ανατολή, με συμμετοχή σε διεθνή φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Φεστιβάλ Αθηνών, Ναυπλίου, Πάτρας, Festival Berlioz στη Γαλλία, Mozart Festival στις Η.Π.Α. κ.α.).
O Θανάσης Αποστολόπουλος αφιερώνει ένα σημαντικό κομμάτι της δραστηριότητάς του στη σύγχρονη ελληνική μουσική δημιουργία, με πολλούς Έλληνες συνθέτες να του έχουν εμπιστευθεί έργα τους, συχνά σε α’ εκτέλεση.
Γιάννης Τσανακαλιώτης
Ο Γιάννης Τσανακαλιώτης γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε πιάνο με υποτροφία στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών με καθηγήτρια τη διεθνούς φήμης πιανίστα Ρίτα Βούρτση. Στο βιογραφικό του συμπεριλαμβάνεται πλήθος σεμιναρίων πιάνου με διακεκριμένους καθηγητές και σολίστ όπως οι G. Mounier, Duo Ganev, N. Petrov, P.B. Skoda, B. Ringeissen κ.ά. Έχει συμπράξει ως σολίστ με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και συνεργάζεται με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και την Εθνική Λυρική Σκηνή. Είναι μέλος του Opus I Trio με το οποίο έχει συμμετάσχει σε πολλά ρεσιτάλ ανά την Ελλάδα, ενώ έχει κάνει και εμφανίσεις σε όλο τον κόσμο, παρουσιάζοντας πολλά ελληνικά έργα σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση. Πέραν της σύμπραξής του με καταξιωμένους λυρικούς τραγουδιστές, ο Γιάννης Τσανακαλιώτης έχει συνεργαστεί και ως κορεπετίτορας σε σεμινάρια με σπουδαίους καλλιτέχνες όπως οι Ch. Studer, G. Dimitrova, R. Knoll, Δ. Ευαγγελάτου κ.ά. ενώ διδάσκει πιάνο στο ωδείο Μουσικοί Ορίζοντες.