Ο Γιώργος Νίκας μας μεταφέρει σε ένα παιχνίδι Pop αισθητικής, καθώς εκ πρώτης όψεως, το πάντρεμα της ζωγραφικής του μονοχρωματικού πεδίου και της καλλιγραφίας είναι εμφανές. Ορμώμενος από την σύγχρονη αισθητική του μεταμοντερνισμού με το σύμπλεγμα διαφορετικών στοιχείων, εντάσσει στην ζωγραφική του νότες ενός εννοιολογικού πεδίου.
Οι επιρροές από αφηρημένο εξπρεσιονισμό μας μεταφέρουν στην κληρονομιά κυρίως της ζιπαριστής ζωγραφικής του Barnett Newman αλλά και στοιχεία του Savage Pencil ως προς την γραφή, του Kazimir Malevich από την επαναστατική κόκκινη πλατεία, του Clyfford Still ως προς την μίμηση της φόρμας, του Henri Michaux στην συνειρμική ιαπωνική καλλιγραφία αλλά και των Andy Warhol, Coop, Kaz, Frank Kozik ως προς τα καθημερινά σύμβολα της σύγχρονης κουλτούρας (posters) – όπως το κρανίο μιας νεκροκεφαλής και ο Δανδής – Elvis Presley.
Παρόλο που, οι ενότητες κινούνται εννοιολογικά στα πλαίσια της σύγχρονης απεικόνισης και πραγματικότητας και μιλούν για μυθολογικά τέρατα ή πλάσματα, που μόνο ένα διήγημα επιστημονικής φαντασίας θα γεννούσε, αξίζει να παρατηρήσουμε πως το αποτέλεσμα θυμίζει πολύ περισσότερο ένα φυτολόγιο. Όπως ένας κιρσός που απλώνεται στο φλεβικό σύστημα ή ένας κισσός καταπίνει ένα ολόκληρο κτίριο, έτσι και η καλλιγραφική πινελιά του Γ. Νίκα δημιουργεί μια ενοποιητική αφήγηση που μετατρέπεται από συνειρμική σε φυσική.
Κλαδιά, ρίζες, δέντρα και φυλλωσιές αναρριχώνται στις κόκκινες επιφάνειες σαν νευρώσεις. Καμιά φορά θυμίζουν αποστεωμένα ζώα και σπονδυλικές στήλες δεινοσαύρων σε Ρωσικό μουσείο φυσικής Ιστορίας. Σίγουρα όμως η αφοσίωση του και το υφολογικό άπλωμα στον χώρο, δημιουργεί ένα νέο τόπο αναφοράς που θυμίζει ματωμένα ποτάμια, ή αντανακλάσεις ηλιοβασιλέματος σε ήσυχα νερά, όπως τα νούφαρα του Claude Monet έγιναν φλεβώσεις σύγχρονου προβληματισμού. Σαν μια αέναη ταπετσαρία ενός φανταστικού σπηλαίου Λασκώ και με προφητεία που θυμίζει αρχαία μυθολογία, ο Γ. Νίκας κάνει αναφορά στις πλατωνική οντολογική κλίμακα. Αποτυπώνει την ιδέα να ενυπάρχει της υλοποίησης και προσπαθεί να μεταλαμπαδεύσει ακριβώς αυτά τα κρυφά νοήματα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ως προς το κόκκινο χρώμα, αντιλαμβανόμαστε τον δυναμισμό, την επανάσταση, την αντίθεση αλλά και το χρώμα μια ριζοσπαστικής γενιάς που μάχεται για την ελευθερία. Το μαύρο-κόκκινο είναι συνυφασμένο με την αναρχική σκηνή, όμως ο Γ. Νίκας συνθέτει ένα απολιτικό σενάριο, που αυτές οι αναφορές λειτουργούν μόνο σημειολογικά. Το κόκκινο πεδίο του φόντου, μοιάζει τυπογραφικό αλλά με προσεκτική παρατήρηση βλέπουμε μια χειρονομιακή φαρδιά πινελιά να εξελίσσεται από αριστερά προς τα δεξιά, δίνοντας μια υφή που θυμίζει σύγχρονα ευτελή υλικά όπως πλαστικό.
Άλλωστε μέλημα της Pop Art κουλτούρας, την οποία ασπάζεται, είναι να θίξει με ειρωνεία, καθημερινά ζητήματα που βρίσκονται στο προσκήνιο, θεοποιώντας ευτελή είδωλα. Με γραφιστικά σχεδόν αποτυπώματα, με μηχανική χειρονομία, έντονο καθαρό κόκκινο χρώμα και γεωμετρικά σχήματα έρχεται πιο κοντά στην κριτική της σημερινής καθημερινότητας.
Η γραφή του είναι επαναλαμβανόμενη και συνειρμική, σαν ένα παιχνίδι Dada, σαν ένα κομμάτι από τον πίνακα του Picabia “L’oel cacodylate”. Με αφορμή το “Our Heads are round, so our thoughts can change directions” ο Γιώργος Νίκας φαντάζεται ένα αντίστοιχό έργο με εκείνο το βιβλίο του Andre Breton και του Paul Έluard “ Η Άμωμος Σύλληψη” εμπνεόμενος από την παραληρηματική γραφή των φρενοβλαβών. Στοιχεία από σινοϊαπωνική κουλτούρα δεν λείπουν, ενώ Τaο – διαγράμματα και καλλιγραφίες φαίνεται να έχουν ενσωματωθεί στην γραφή του δημιουργώντας ένα καυστικό λεξιλόγιο εναποθετημένης παρατήρησης.
Αποφθεγματικά, παρατηρούμε έναν αυστηρό τρόπο έκφρασης, που κρύβει μέσα του πλήθος αναφορών και συνθέτει μια φιλοσοφική πραγματεία γύρω από την αντίληψη του καλλιτέχνη περί κοινωνικής ηθικής. Σίγουρα, αυτές οι αναφορές καθρεπτίζουν συνειρμικά στον θεατή ζητήματα καθημερινού προβληματισμού, οι διαφορετικές κουλτούρες, η αυτόματη γραφή, το όνειρο, οι πολιτικές αντιθέσεις, το σύγχρονο ντιζάιν, Tattoo art, σύμβολα από τη ροκ μουσική σκηνή και η κριτική στα νέα δεδομένα είναι καίρια ζητήματα. Ένα κάλεσμα σε μια ανοιχτή κουβέντα γεμάτη ερωτηματικά και αμφιταλαντεύσεις, είναι πρωταρχικό μέλημα αυτής της εικαστικής πρακτικής.
Νιόβη Κρητικού | Επιμελήτρια | Εικαστικός
«Επιχειρούνται αμφίσημες ή πολυσήμαντες συνθέσεις οι οποίες απορρέουν από ελεύθερες, ενεργειακές, συμπαντικές ροές – κινήσεις όπως τις διαισθάνομαι χειρονομιακά, αποκρυπτογραφώντας μύθους, παραδόσεις.
Τα σινοϊαπωνικά στοιχεία (Ουκίγιο-ε ή εικόνες του επιπλέοντος κόσμου) απαντώνται σημειολογικά, μέσω του γεμάτου και του κενού, των έκκεντρων συνθέσεων, της διαίσθησης της μερικότητας.
Μέσω της πολυσημίας αναπαράγω ένα δυνητικά απεριόριστο πεδίο σημασιών. Αντιλαμβάνομαι δηλαδή τον χώρο ως ενεργειακό πεδίο και μέσω ενός είδους αυτόματης γραφής, καλλιγραφίας, άλλοτε απεικονίζω φυτομορφικά μέρη, άλλοτε μέσω της εξερεύνησης του “Vanitas”, της “Pop” κουλτούρας, “Rock” αισθητικής (εξώφυλλα δίσκων και αφίσες) και των “Comics”, αφηγούμαι ιστορίες με φαντάσματα, σημεία και τέρατα και δράκους επηρεασμένος από το θέατρο και ευρύτερα τις τέχνες, τη κλασική παράδοση.
Οι συνθέσεις παραπέμπουν επίσης σ’ ένα σουρεαλιστικό ασυνείδητο ως συνειρμοί ή ακόμη ένα σύχρονο είδος άναρχου αραβουργήματος ή ταπετσαρίας και αποτυπώνονται με μια αίσθηση αχειροποίητου. Μετά από σχηματικούς και χρωματικούς πειραματισμούς κατέληξα κυρίως στη διχρωμία του ζοφερού αλλά και αρκετά φωτεινού ερυθρού καδμίου σε συνδυασμό με το μαύρο χρώμα. Το ερυθρό παραπέμπει στην ενέργεια, την αγάπη αλλά και το αίμα, τη θεία κοινωνία, τη ζωή αλλά και τη δυστοπία, τον πλούτο και την αρχαιότητα. Είναι ένα είδος ζωγραφικού – πλατωνικού ίσου όπως αντίστοιχα το χρυσό συναντάται ως φόντο – άπειρο στη Βυζαντινή Τέχνη.
Αντίστοιχα το μαύρο χρώμα αναλογεί σ’ ένα είδος αριστοτελικής μάζας όπως αυτή τυχαία συναντάται στη φύση και συμπλέει στον άπειρο χώρο – ενέργεια.»
Γιώργος Νίκας | Καλλιτέχνης
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Clone 100x120cm
