Γιώργος Χριστοδούλου: Δεν θέλησα να παίξω τον Μίχαλο Ρούση με απόσταση ασφαλείας

Το Εθνικό Θέατρο ανεβάζει για πρώτη φορά το έργο του Μ. Καραγάτση – ενός από τους σημαντικότερους Ελληνες συγγραφείς- Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. H παράσταση θα κάνει πρεμιέρα σε live streaming μετάδοση, από το Θέατρο Rex / Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη», το Σάββατο 20 Φεβρουαρίου, στις 19:30.

Με φόντο την ελληνική επανάσταση οδηγούμαστε μέσα στην ατομική ιστορία ενός «ήρωα» με έντονο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Στον πολύπλευρο ρόλο του Μίχαλου Ρούση βρίσκουμε τον ταλαντούχο Γιώργο Χριστοδούλου, ο οποίος μας μίλησε για τις προκλήσεις του έργου, την σύνδεση που έχει με τη δική μας εποχή, αλλά και για την προσέγγιση του μεγάλου Καραγάτση, που «έχει ως άξονα τον ρεαλισμό, την γείωση, τον εξανθρωπισμό.»

Ο κύριος Χριστοδούλου δε διστάζει να σχολιάσει την επικαιρότητα και μας γεμίζει με αισιοδοξία λέγοντας χαρακτηριστικά: «Εύχομαι και προσδοκώ να είναι μια περίοδος βαθειάς και ριζικής αλλαγής. […] Βλέπω μια ανάγκη για υγεία. Που διεκδικείται επιτέλους με θάρρος, με συλλογικότητα και αλληλοϋποστήριξη. Είναι μια σημαντική στιγμή γενικά και ειδικά για τον κλάδο μας και αναπόφευκτα θα κριθούμε όλοι για την στάση που είχαμε και θα έχουμε.»

– Θα θέλατε να μας περιγράψετε την ιστορία της τριλογίας του Μ. Καραγάτση που ακολουθεί τα βιώματα του Κοτζάμπαση, Μίχαλου Ρούση;

Η ιστορία επικεντρώνεται στη ζωή του Μίχαλου Ρούση μέσα σε μία σημαντική χρονική συγκυρία για την χώρα του. Την ελληνική επανάσταση, την απελευθέρωση, την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους. Η προσωπική εσωτερική πορεία του, ταυτίζεται, συγκρούεται και ζυμώνεται αναπόφευκτα με την πορεία ενός ολόκληρου έθνους που πασχίζει να υπάρξει.

– Θεωρείτε ότι είναι δύσκολο να αποδοθεί θεατρικά ένα λογοτεχνικό κείμενο και εν προκειμένω τρία μυθιστορήματα, που μάλιστα τοποθετούνται χρονικά γύρω από το 1821;

Ναι. Είναι πρόκληση να αποδοθεί με αυτοτέλεια ο πυρήνας μιας μυθιστορηματικής τριλογίας. Αποτελεί εκ των προτέρων πρόκληση η δραματοποίηση ενός μυθιστορήματος, διατηρώντας τις λογοτεχνικές του καταβολές αλλά μετουσιωμένο σε ζωντανό θέαμα με δραστικό λόγο χωρίς περιττές περιγραφές. Ωστόσο είναι σαφές πως ο Δημήτρης Τάρλοου έχει μεγάλη εμπειρία σ΄αυτό και η δουλειά του πάνω στην δραματοποιημένη λογοτεχνία είναι αδιαμφισβήτητη. Η διασκευή δουλεύτηκε με τον Θανάση Τριαρίδη για εννέα ολόκληρους μήνες και χαίρομαι γιατί έχω την αίσθηση πως σε αυτό το κομμάτι το στοίχημα έχει κερδηθεί. Τώρα σχετικά με την εποχή στην οποία αναφέρεται, καταλαβαίνω πως μπορεί κάποιος ακούγοντας για μία παράσταση με θέμα το 1821 ίσως να φανταστεί γραφικότητες και εθνικοπατριωτικές φανφάρες, αλλά όποιος γνωρίζει τον λόγο και την ματιά του Καραγάτση θα καταλάβει πως δεν πρόκειται να δει κάτι τέτοιο.

– Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίσατε σε αυτόν τον ιδιαίτερο ρόλο, ενός «ήρωα» με έντονο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης;

Έπρεπε να μπω στην διαδικασία να αντικρίσω με θάρρος, μέσα μου και γύρω μου όλα αυτά τα σκοτεινά κομμάτια της ανθρώπινης υπόστασης που δεν μας είναι καθόλου ευχάριστα να τα βλέπουμε, πόσο μάλλον να τα αποδεχτούμε και να τα εκθέσουμε. Δεν θέλησα να παίξω τον Μίχαλο Ρούση με απόσταση ασφαλείας, σχολιάζοντας τον, σαν να λέω στον κόσμο –κοτάξτε πόσο κακός είναι αυτός, δεν έχει καμία σχέση με μας- Θέλησα να καταφέρω να πω στον κόσμο –κοιτάξτε πώς είμαστε, πώς μπορούμε να γίνουμε.- Κι αυτό απαιτεί εντιμότητα και ειλικρινή κριτική απέναντι στον ίδιο σου τον εαυτό πρώτα απ’ όλα.

– Πώς θεωρείτε ότι συνδέεται η ζωή ενός τέτοιου χαρακτήρα με τη δική μας εποχή;

Προσωπικά βλέπω τον Μίχαλο Ρούση πολύ καθαρά και τρισδιάστατα στο σήμερα. Προσπαθώντας βέβαια να τηρήσω τις αναλογίες. Δεν δυσκολεύομαι ωστόσο καθόλου να τον δω να κάθεται σε έναν καναπέ, να έχει την δουλίτσα του, την γυναίκα του, την ερωμένη του, ο κόσμος έξω να χάνεται κι εκείνος να νιώθει τυχερός που κάπως την έχει βολέψει. Έρχονται όμως κάποιες στιγμές που όλοι ξεβολεύονται και καλούνται να δουν πέρα από την ατομική τους ευημερία. Και η στάση που θα κρατήσει ο καθένας θα τεθεί στην κρίση του συνόλου και της ιστορίας.

– Η επέτειος των 200 χρόνων από την ελληνική επανάσταση έχει αποτελέσει αφορμή για πολλές θεατρικές και καλλιτεχνικές παραγωγές. Πιστεύετε ότι Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου αποτυπώνει μια άλλη πλευρά της έννοιας του ήρωα και των σχέσεων που αναπτύσσονταν μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων;

Υπάρχουν κομμάτια της ιστορίας τα οποία από μικρή ηλικία στο σχολείο τα γνωρίζουμε μέσα από χιλιάδες φίλτρα. Δεν χρειάζεται να αναφερθώ στο τεράστιο ζήτημα της αντικειμενικότητας της ιστορίας. Φτάνει να πω πως ήδη μελετώντας για τον Κοτζάμπαση του Καστρόπυργου διάβασα πολλές διαφορετικές ερμηνείες της. Η ίδια η εκδοχή του Καραγάτση αποτελεί μια ερμηνεία. Η οποία ωστόσο έχει ως άξονα τον ρεαλισμό, την γείωση, τον εξανθρωπισμό. Νιώθω πως κάνει μια προσπάθεια να πετάξει τα φωτοστέφανα και τις δάφνες από τους πρωταγωνιστές και τα γεγονότα εξετάζοντας μια πιο ανθρώπινη και ρεαλιστική πλευρά. Τόσο στην έννοια του ήρωα όσο και στις σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων.

– Πώς έχετε βιώσει μέχρι στιγμής την περίοδο της πανδημίας και πόσο εύκολο είναι για έναν ηθοποιό να προσαρμοστεί στους περιορισμούς που έχει επί σκηνής;

Είναι μια κατάσταση εν εξελίξει η οποία προς το παρόν με βρίσκει σε θέση παρατηρητή. Είμαι αμήχανος απέναντι και σ αυτήν την άτυπη υγειονομική λογοκρισία που συμβαίνει στην θεατρική τέχνη αλλά και στην γενικότερη «δικτατορίζουσα» καταστολή που βιώνουμε στην καθημερινή μας ζωή.

– Η περίοδος που διανύουμε θα μπορούσε να εκληφθεί ως μία περίοδος αλλαγής τόσο λόγω της πανδημίας, όσο και λόγω της εμφάνισης ενός «κινήματος» κατά της βίας και της εκμετάλλευσης στον εργασιακό χώρο. Πώς θα φανταζόσασταν μελλοντικά το ιδανικό εργασιακό περιβάλλον στο θέατρο;

Εύχομαι και προσδοκώ να είναι μια περίοδος βαθειάς και ριζικής αλλαγής. «Ιερα τέρατα» αποκαθηλώνονται, οι αδύναμοι αποκτούν φωνή, χρόνιες παθογένειες βγαίνουν στο φως και ζητούν ίαση. Είναι συγκινητικό. Ένας ιός που πλανάται πάνω από τα κεφάλια μας, σε κάθε πτυχή της ζωής μας, που πρακτικά μας απομάκρυνε και μας φόβισε, μας κάνει τώρα να έρθουμε κοντά και να βρούμε την διάθεση να πολεμήσουμε την νοσηρότητα σε όλους τους τομείς. Βλέπω μια ανάγκη για υγεία. Που διεκδικείται επιτέλους με θάρρος, με συλλογικότητα και αλληλοϋποστήριξη. Είναι μια σημαντική στιγμή γενικά και ειδικά για τον κλάδο μας και αναπόφευκτα θα κριθούμε όλοι για την στάση που είχαμε και θα έχουμε.

Διαβάστε επίσης:

O Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου, του Μ. Καραγάτση σε live streaming από το Εθνικό Θέατρο