Το Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων παρουσιάζει την παράσταση με τίτλο «Drama Perpetua», σε σύλληψη και σκηνοθεσία Γιώργου Φριντζήλα κατά την περίοδο από 3 μέχρι 25 Νοεμβρίου 2012, κάθε Σάββατο και Κυριακή. Λίγες ημέρες πριν την πρεμιέρα, ο Γ. Φριντζήλας απαντά στις ερωτήσεις του Culturenow.gr για την παράσταση, τα όρια του καλού και του κακού, την κοινωνία, τα άκρα αλλά και τα επόμενα καλλιτεχνικά του σχέδια.
Συνέντευξη: Μαριάννα Παπάκη
Culturenow.gr.: Από τις 3 Νοεμβρίου ένας νέος χώρος, το «Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων» θα φιλοξενήσει την παράσταση «Drama Perpetua» σε δική σας σκηνοθεσία. Θα θέλαμε να μας πείτε δυο λόγια για την παράσταση μιας και σε εσάς ανήκει και ιδέα για την πραγματοποίησή της.
Γιώργος Φριντζήλας: Το ”Drama Perpetua” που στα ελληνικά μεταφράζεται “Αέναο Δράμα” χρησιμοποιώντας στοιχεία από τα ημερολόγια της Αγίας Περπετούα και του κατά συρροή δολοφόνου Henri Désiré Landru επιχειρεί να παρουσιάσει με ποιητικό-μεταφορικό τρόπο το αέναο δράμα των αντιθέτων που δημιουργούν καθημερινά τον κόσμο εντός μας αλλά και γύρω μας. Πριν από οτιδήποτε όμως αποτελεί ένα θεατρικό έργο, την αφήγηση δηλαδή μιας συγκεκριμένης ιστορίας, που έλαβε χώρα από κάποιον κάπου κάποτε και έχει αρχή μέση και τέλος.
Cul.N.: Σκηνοθετικά, πώς έχετε προσεγγίσει την παράσταση; Πρόκειται για δύο ιστορίες που ξετυλίγονται παράλληλα ή οι δύο ήρωες συνδιαλέγονται στο έργο;
Γ.Φ.: Πρόκειται για μια απόπειρα να φέρουμε σε κοντινή απόσταση αλλά όχι σε άμεσο διάλογο δυο πρόσωπα φαινομενικά αντίθετα μεταξύ τους, μια αγία της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας και ίσως τον διασημότερο ”σίριαλ κίλερ” της Γαλλίας οι οποίοι έζησαν σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους. Η Περπετούα, στο 2αι.μ.χ. αι. στη Δύση του αρχαίου κόσμου και στη μετάβαση στο χριστιανισμό ενώ ο Landry στις αρχες του 20ου αι. στη γέννηση δηλαδή του αστικού τοπίου όπως περίπου το γνωρίζουμε σήμερα και να δούμε σε αυτή την παράλληλη ανάγνωση πώς δηλαδή ο κόσμος του ενός επηρεάζει το τοπίο στο οποίο κατοικεί ο άλλος. Χρησιμοποιώντας τα κείμενα χωρίς άμεση σύνδεση μεταξύ τους θέλουμε να δώσουμε στο θεατή χώρο για προσωπικές συνθέσεις και αναγωγές χωρίς να υπηρετούν μια λογική συνεχεία έτοιμη από πριν. Σα να βλέπει κανείς μια ταινία και γυρίζοντας για λίγο το κανάλι παρακολουθεί μια ακραία σκηνή στις ειδήσεις, με τι βλέμμα γυρνά ξανά στην ταινία που έβλεπε; Τι αλλαγές έφερε αυτό το τυχαίο μοντάζ; Χωρίς διάθεση κριτικής για τη ζωή των δυο αυτών μαρτυρικών πλασμάτων, δανειζόμαστε το φως του ενός για να ανιχνεύσουμε τις σκιές του άλλου και το αντίθετο. Το φως και το σκοτάδι που ενυπάρχει και στους δύο και τελικά στον κάθε ένα από εμάς.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Cul.N.: Ποια είναι τα κύρια θέματα της παράστασης; Τα ανθρώπινα όρια, το καλό και το κακό;
Γ.Φ.: Χρησιμοποιώντας τον ημερολογιακό λόγο δυο προσώπων που έζησαν σε ακραίες περιοχές συνείδησης, μιας γυναίκας που επέλεξε να «θηριομαχήσει» στη ρωμαϊκή αρένα και ενός άντρα που «κατασπάραξε» 12 γυναίκες δεν θελήσαμε να φτιάξουμε ένα θρίλερ. Αφορμή είναι οι δυο αυτές βιογραφίες για να μπορέσουμε να δούμε εικόνες πλασμάτων που ζουν εντός μας. Κύριο θέμα τις παράστασης δεν αποτελεί η βιογραφία δυο οριακών προσωπικοτήτων αλλά τα όρια που στενεύουν και δεν διερευνώνται εντός καθημερινών ανθρώπων. Ο Landry και η Περπετούα της παράστασης μας, κατοικούν σε ένα διαμέρισμα στη διπλανή πολυκατοικία και σκοτώνουν καθημερινά κάτι, που προορισμός του ίσως να ήταν, απλώς να το ανακαλύψουν.
Αν με ρωτούσατε όμως, γιατί μέσα στη γραμμική εξέλιξη της ιστορίας του Landry να ξεπηδήσει σαν πίδακας το μαρτύριο της Περπετούα, θα σας έλεγα την πρόθεση μου να υπογραμμίσω τη θυσία της γυναικείας φύσης όπως πραγματώνεται στα πλαίσια του «δυτικού» πολιτισμού, πολιτισμού βαθιά φαλλοκρατικού που δεν αγκαλιάζει δεν ” θηλυκώνει” αλλά επιτίθεται και σε ό, τι του αντιστέκεται δεν το αφομοιώνει αλλά το κατακρεουργεί, αν όχι το σκοτώνει.
Cul.N.: Πόσο «κοντά» – αν είναι κοντά – είναι ο κατά συρροή δολοφόνος, Henri Désiré Landru και η Αγία Perpetua;
Γ.Φ.: Κομμάτια ενός οργανισμού και οι δυο ενυπάρχουν ο ένας μέσα στον άλλο. Πόσο κοντά μπορεί να είναι ένας δολοφόνος με μια μάρτυρα; Δεν ξέρω. Νιώθω όμως ότι είναι και οι δυο μαρτυρικές ψυχές.
Πρώτα από όλα να διευκρινίσω ότι όταν μιλάμε για δολοφονία αναφερόμαστε σε μεταφορικό επίπεδο. Η πράξη του φόνου είναι πέρα από κάθε συζήτηση καταδικαστέα και δεν ασχολούμαστε με κάτι τέτοιο σε αυτή την έρευνα. Όπου φόνος εννοείται, φόνος συνείδησης, φόνος ενστίκτου, φόνος οράματος, φόνος ύπαρξης και όχι δολοφονία συνανθρώπου.
Μετά από αυτή τη διευκρίνιση μπορώ να σου πω την αίσθηση μου ότι σε υπαρξιακό επίπεδο οι δυο αυτές προσωπικότητες είναι συγγενείς, κατοικηθήκαν από ακραίο πάθος, ακραία πίστη, εφόσον η πίστη μόνο ακραία μπορεί να είναι, και θυσιάστηκαν για να κατακτήσουν το όραμα τους. Η Περπετούα αρνήθηκε την παλιά της πίστη, την πατρίδα της, το παιδί της, την οικογένεια και τέλος τη ζωή της για να δώσει χώρο στον νέο θεό. Ο Landry από την άλλη πλευρά, σαν σκοτεινός Άγιος δεν απέστρεψε το στόμα από το ποτήρι που του δόθηκε. Ακλουθώντας το δρόμο του ενστίκτου μέχρι το τέλος, εξυπηρετεί τέλεια μια κοινωνία η οποία έχει ζωτική ανάγκη τους αποδιοπομπαίους τράγους.
Cul.N.: Οι δύο ήρωες της παράστασης είναι δύο άνθρωποι ακραίοι θα λέγαμε. Που ξεφεύγουν από τα δεδομένα της λογικής και της πραγματικότητας. Πιστεύετε πως, ανεξάρτητα από τη φύση του ανθρώπου που μπορεί να είναι πολύπλοκη, η κοινωνία στρέφει πολλές φορές τον άνθρωπο να υπερβεί τον εαυτό του;
Γ.Φ.: Η κοινωνία δεν είναι κάτι έξω από τον άνθρωπο. Υπάρχει μέσα μας και υπάρχουμε μέσα σε αυτή. Όλοι μαζί εξελισσόμαστε. Είμαστε ένας οργανισμός μια κυψέλη. Ζούμε και συντηρούμε τον οργανισμό αυτό από μέσα, είμαστε κομμάτι του. Υπάρχουν λίγες περιπτώσεις ανθρώπων που ζουν σε κάποιο άκρο. Εκεί γίνονται οι πιο ενδιαφέρουσες ζυμώσεις, εκεί δίνονται οι κατευθύνσεις για την επόμενη μορφή του οργανισμού του οποίου αποτελούμε μέρος. Σε τέτοιες περιόδους μεταβάσεων ο άνθρωπος πολλές φόρες υπερβαίνει τον εαυτό του εξυπηρετώντας όμως ένα σχήμα. Τη στιγμή αυτής της ακινησίας που προσπαθώ να περιγράψω υπάρχει ιλιγγιώδεις ταχύτητα ακριβώς όπως το μελίσσι μοιάζει ακίνητο αλλά κινείτε διαρκώς προς όλες τις κατευθύνσεις. Αντιφατικό και άπιαστο όπως κάθε τι που κινείτε διαρκώς και προσπαθεί κανείς να το χωρέσει σε στατικές λέξεις.
Cul.N.: Βιώνουμε μια περίοδο κατά την οποία άνθρωποι που πριν μερικά χρόνια καταδίκαζαν ακραίες / φασιστικές τάσεις, τώρα τις επικροτούν και τις … ψηφίζουν! Αυτό πώς εξηγείται κατά τη γνώμη σας και πόσο μαρτυρά την ταραγμένη υπόσταση του σύγχρονου ανθρώπου;
Γ.Φ.: Δεν καταλαβαίνω πολύ καλά την έννοια ”σύγχρονος άνθρωπος”. Ο άνθρωπος είναι ένα ατελές καταστροφικό πλάσμα με πάρα πολύ εγωισμό που έχει καταφέρει χωρίς τύψεις να καταστρέψει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ομορφιάς που του χαρίστηκε. Την ίδια ώρα ο άνθρωπος είναι ποιητής, δημιουργός, Άγιος. Γιατί παραξενευόμαστε όταν αρχίζει να παίρνει τόσο χώρο αυτή η ”φασιστική τάση”; Είχαμε θεωρήσει ότι σαν είδος είχαμε περάσει πια στον αιώνα της ειρήνης και της αδελφοσύνης; Τι μας έδωσε αυτή την εντύπωση; Η εικόνα του πολιτισμού μας μέσα από την τηλεόραση; Η οικολογική καταστροφή; Ο σεβασμός ή πιο σωστά η έλλειψη σεβασμού προς κάθε τι αδυνάμο; Η ευτέλεια των προϊόντων που καταναλώνουμε; Η έλλειψη ευγένειας; Δυστυχώς, η ”φασιστική τάση” σαν κομμάτι του οργανισμού που ανήκουμε όλοι, επανέρχεται σε κύκλους κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας φέρνοντας βίαιες λύσεις, δημιουργώντας συγκρούσεις και σκοτάδι. Στον ίδιο οργανισμό όμως αναπνέουν και φωνές ευαίσθητες με αγάπη, με αγωνιά για το συνάνθρωπο, αρωγοί όχι των βίαιων λύσεων και του εντυπωσιασμού αλλά του προβληματισμού και του διάλογου. Αν κρατήσουμε για λίγο σιωπή ίσως τις αφουγκραστούμε.
Cul.N.: Ποια είναι τα μηνύματα που θα θέλατε να λάβουν οι θεατές βλέποντας την παράσταση;
Γ.Φ.: Η συμφιλίωση ίσως είναι κάτι που αξίζει τον κόπο. Αυτό το μήνυμα πήρα εγώ από την επαφή μου με του δυο αυτούς διαφορετικούς κόσμους. Η συμφιλίωση που έρχεται μετά τη σύγκρουση, την μάχη, τη διεκδίκηση. Συμφιλίωση που δεν κλείνει τα μάτια στα αρνητικά στοιχεία, τα αναγνωρίζει, τα αγκαλιάζει και τέλος τα αποδέχεται κάνοντας τις πληγές, πηγές που αναβλύζουν.
Cul.N.: Μετά το «Drama Perpetua» υπάρχουν καλλιτεχνικά σχέδια που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;
Γ.Φ.: Το πρώτο δεκαήμερο του Δεκέμβρη θα παρουσιάσουμε στο Baumstrasse το έργο ”H ιστορία της αθώας Ερεντίρα” του Μάρκες σε σκηνοθεσία Μάρθας Φριντζήλα, από 3 Δεκέμβρη και κάθε Δευτέρα Τρίτη θα παρουσιάζουμε στο από μηχανής θέατρο το ”Χ-TOKYO” με την ομάδα blind spot ενώ από 15 Δεκέμβρη θα παρουσιάσουμε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών την νέα παράγωγη της ομάδας χορού default company ”Ιστορίες καιρού.