Γιώργος Οικονόμου: Οι καλύτερες αναμνήσεις είναι σίγουρα αυτές που θα έρθουν

Αφού ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές σκηνοθεσίας, στο Bristol Old Vic Theatre School, δίδαξε υποκριτική και συνεργάστηκε με διάσημους Βρετανούς ηθοποιούς: Ντάνιελ-Ντέι Λιούις, Μιράντα Ρίτσαρντσον, Ίαν ΜακΚέλεν.

Το πλούσιο βιογραφικό του περιλαμβάνει συνεργασίες και με άλλα κορυφαία ονόματα του χώρου, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Φτάνει να αναφέρουμε τους: Adrian Noble, Anthony Page, Christopher Dennys, Bill Bufery, Glen Watford, Γιάννη Τσαρούχη, Δημήτρη Χόρν και Μιχάλη Κακογιάννη!

Αξίζει να σημειωθεί, ότι ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής στο ΔΗΠΕΘΕ Ρόδου (2006 – 2010) και Broadcast Venue Manager(BVM): 2004 Athens Olympics και 2008 Beijing Olympics.

Το πιο σημαντικό όμως είναι πως υπηρετεί την τέχνη του με διακριτικότητα, πάθος και σεβασμό απέναντι στους συνεργάτες του. Ποντάρει σε νέους και ταλαντούχους ηθοποιούς και το αποδεικνύει στις δύο φετινές παραστάσεις που σκηνοθετεί: “Ο Σέρλοκ Χολμς και το Σκύλι των Μπάσκερβιλ”, που παρουσιάζεται στο θέατρο Αμιράλ για δεύτερη χρονιά και “Η Αφροδίτη με τη γούνα” στο Θησείον.

Ο Γιώργος Οικονόμου, παρά το φορτωμένο του πρόγραμμα, μίλησε στο Culturenow.gr, μεταξύ άλλων,για τα έργα με τα οποία καταπιάνεται, για τη θεατρική παιδεία στην Ελλάδα που σίγουρα υστερεί, για τις αναμνήσεις του, παλιές και μη.

Διαβάστε όσα μας είπε, έχουν ενδιαφέρον και ουσία.

Συνέντευξη: Ερριέττα Μπελέκου

Culturenow.gr: Πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη σκηνοθεσία; Υπήρξε μία στιγμή ανακάλυψης, μια στιγμή που είπατε ότι το θέατρο είναι το μέσο που θα χρησιμοποιήσω για να επικοινωνήσω;

Γιώργος Οικονόμου: Δεν θυμάμαι κάποια στιγμή που να μην με ενδιέφερε το θέατρο και δυστυχώς μόνο το θέατρο. Και λέω δυστυχώς γιατί ,όπως δεν άργησα να μάθω, ως επαγγελματική επιλογή το θέατρο και οι συγγενείς τέχνες του σινεμά και της τηλεόρασης απαιτούν πολύ γερό στομάχι. Στο σχολείο έπαιζα αλλά και σκηνοθετούσα για να την βγω στον καθηγητή που ανέβαζε όλες τις παραστάσεις. Ήμουν κάπως επαναστάτης . Στο πανεπιστήμιο στην Αγγλία, που σπούδασα Πολιτικές Επιστήμες, Φιλοσοφία και Οικονομικά έκανα λίγο πίσω στην ηθοποιία, λόγω γλώσσας, και σκηνοθέτησα καμιά δεκαριά τουλάχιστον παραστάσεις. Λόγω απόλυτης άγνοιας κινδύνου είναι απ τις καλύτερές μου δουλειές. Έπαιζα βέβαια που και που τον Έλληνα τσοπάνο σε κάτι reviews που ανεβάζαμε με την παρέα. Ήταν διάφορες εκδοχές του ιδίου σκετς όπου συναντούσα κάπου ψηλά σ ένα βουνό έναν χαμένο εκκεντρικό Άγγλο τουρίστα φυσιοδίφη, ο οποίος με προσέγγιζε για πληροφορίες φοβούμενος όμως μήπως τον κακοποιήσω ερωτικά. Τέτοια ιδέα είχαν για μας τότε. Τι ρατσισμός! Ο αλλοπρόσαλλος τουρίστας ήταν ο Rowan Atkinson και δεν νομίζω να ολοκληρώσαμε ποτέ..το νούμερο. Μας έπιαναν πάντα τα γέλια. Μετά πήγα στην δραματική σχολή του Old Vic και μετά βγήκα στη δουλειά.

Cul. N.: Έχετε συνεργαστεί με κορυφαίους Βρετανούς ηθοποιούς όπως οι Ντάνιελ-Ντέι Λιούις, Μιράντα Ρίτσαρντσον, Ίαν ΜακΚέλεν. Μάλιστα με τον Ντάνιελ Ντέι – Λιούις σας συνδέει και μία στενή φιλία. Σε ποιο επίπεδο βρίσκεται το θέατρο και η υποκριτική διδασκαλία στην Αγγλία, σε σχέση με τα ελληνικά θεατρικά δεδομένα;

Γ. Ο.: Το θέατρο στην Αγγλία είναι ως γνωστόν ‘Αγγλικό’. Έχει μια αδιάκοπη και μακριά παράδοση. Έχει πολύ βαθιές ρίζες στην σκηνική πράξη και την λογοτεχνία, ταυτότητα παράδοση και κανόνες. Πάνω σε τέτοια στέρεα θεμέλια δεν έχει πάψει ποτέ να εξελίσσεται και να εκπλήσσει. Σήμερα πια μιλάμε για Αγγλόφωνο θέατρο καθώς σε αυτή την παράδοση έχει ενταχθεί δίνοντας εξαιρετική ώθηση και σπουδαίες ποιότητες το Ιρλανδέζικο και το Αμερικάνικο θέατρο. Τελείως σχηματικά θα μπορούσαμε να πούμε πως οι δύο βασικοί πυλώνες του Αγγλόφωνου θεάτρου είναι το κείμενο και ο ηθοποιός.

Στην Ελλάδα τέτοια αδιάκοπη παράδοση δεν υπήρξε ποτέ. Στην Ελλάδα απ όλα έχει ο μπαχτσές. Το θέατρο μας δανείστηκε από εδώ δανείστηκε από κει και τελικά αυτή η πολυφωνία και πολυχρωμία του είναι και το μεγάλο του προσόν. Από τις Ιταλικές και Γαλλικές επιρροές του παρελθόντος, στις Αγγλικές, τις Γερμανικές , τις Αμερικάνικες, τις Ρώσικες σχολές, τις τιμήσαμε και τις τιμούμε όλες. Ελληνική σχολή δεν υπάρχει. Υπάρχουν μόδες και μια απορρόφηση επιρροών και τάσεων. Καμιά φορά μάλιστα εγκλωβιζόμαστε, όπως πχ στην ανάγκη για πάση θυσία πρωτοπορία ή παλιά στο πολιτικό αλλά τελικά αυτό που μετράει είναι το αποτέλεσμα. Και εγώ το αποτέλεσμα το κρίνω θετικό. Σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι, συγγραφείς, μουσικοί, χορογράφοι σε ομάδες ή πιο συμβατικά σχήματα παράγουν διαρκώς εξαιρετικές δουλειές τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει ενέργεια, ενδιαφέρον και ταλέντο. Και πάνω απ όλα αρχίζει και δημιουργείται κι ένα ενδιαφερόμενο και καταρτισμένο κοινό.

Με ρωτάτε για την θεατρική παιδεία. Δεν έχει νόημα το να κάνουμε συγκρίσεις. Η θεατρική παιδεία στην Ελλάδα σίγουρα υστερεί. Αλλά μήπως γενικά δεν υστερεί η παιδεία μας; Η θεατρική μας παιδεία δεν έχει μέθοδο, λογική, στόχο, εξειδικευμένο διδακτικό προσωπικό. Δεν είναι επαρκώς ενημερωμένη και συντονισμένη. Αυτοσχεδιάζει. Λείπει η ειδικότητα του drama teacher κι έτσι το εκπαιδευτικό βάρος πέφτει κυρίως σε ηθοποιούς και σκηνοθέτες οι οποίοι δεν έχουν αναγκαστικά το ταλέντο και το υπόβαθρο να διδάξουν. Επίσης δεν συνδέεται όσο θα έπρεπε με την αγορά εργασίας .

Υπάρχουν βέβαια κάποιες φιλότιμες και συγκινητικές μεμονωμένες προσπάθειες και λίγοι δάσκαλοι με ουσιαστική προσφορά, αλλά γενικά δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι ως έχουν οι δραματικές μας σχολές ωφελούν. Μάλλον κακό κάνουν.

Cul. N.: Αν κάνατε έναν απολογισμό στη μεγάλη καλλιτεχνική σας πορεία θα μπορούσατε να συμπυκνώσετε μέσα σε λίγες φράσεις, αν και είναι αρκετά δύσκολο, τις σημαντικότερες στιγμές και συνεργασίες, που έχουν χαραχτεί στη μνήμη σας;

Γ. Ο.: Το καλοκαίρι του 1982 δούλεψα βοηθός του Τσαρούχη. Είχε και την καλοσύνη να με αποκαλεί συν σκηνοθέτη. Η εικόνα αυτού του σπάνιου ανθρώπου στην αυλή του σπιτιού του στο Μαρούσι και στα περίχωρα της Θήβας όπου κάναμε πρόβα τους Επτά επί Θήβας είναι ανεξίτηλα αποτυπωμένη στην μνήμη μου. Σαν να τον αφορούσαν τα πάντα και συγχρόνως σαν να μην τον αφορούσε τίποτα. Μπορούσε να περάσει ώρες προσπαθώντας να φτιάξει μια κλωστή σ ένα κοστούμι. Σαν να κρεμόταν από μια κλωστή.

Θυμάμαι τον Τάκη τον Χορν στην πρώτη δουλειά που σκηνοθέτησα ( Το Χιτ της Φρανσουάζ Ντορέν) να σπάει καρέκλες όταν δεν ήταν ευχαριστημένος με τον εαυτό του. Ή ξαφνικά να απογειώνεται κυριολεκτικά μπροστά στα μάτια μας. Να πετάει.

Σχεδόν όλες οι αναμνήσεις είναι εικόνες ανθρώπων άλλοτε μεν γοητευτικές και συγκινητικές, ενίοτε δε δυσάρεστες και αποκρουστικές.

Οι καλύτερες αναμνήσεις όμως είναι σίγουρα αυτές που θα έρθουν και θέλω να ελπίζω ότι θα είναι κυρίως αστείες και διασκεδαστικές.

Cul. N.: Ας μιλήσουν όμως και τα κείμενα…

Στη θεατρική περίοδο που διανύουμε, ανεβάζετε για δεύτερη χρονιά μια κωμική διασκευή του Στίβεν Κάννι και του Τζον Νίκολσον πάνω σε ένα από τα πιο διάσημα αστυνομικά μυθιστορήματα, το «The hound of the Baskervilles» του σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ Μιλήστε μας λίγο για το έργο και τα σημεία που αποτέλεσαν για σας πόλο έλξης.

Γ. Ο.: Το έργο είναι μια πανέξυπνη παρωδία . Η πλοκή είναι επική. Η κεντρική σύγκρουση είναι θεμελιώδης. Εδώ Κυρίες και Κύριοι συγκρούεται το καλό με το κακό ! Οι χαρακτήρες είναι απολύτως μοναδικοί, είναι Σταρς. Το κλίμα και η κουλτούρα του έργου ασκούν μια στριφνή γοητεία. Η εποχή είναι μεταβατική. Το «The hound of the Baskervilles» του σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ είναι ένα πασίγνωστο κείμενο με ισχυρή ταυτότητα, ο δε Σέρλοκ κι οι συν αυτώ δημιουργήθηκαν για να μας στοιχειώνουν.

Cul. N.: Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθήσατε για να βρει το συγκεκριμένο κείμενο το δρόμο για τη σκηνή;

Γ. Ο.: Ο ‘Σέρλοκ Χολμς’ είχε το στοίχημα μιας ελεύθερης και συγχρόνως πειθαρχημένης αφήγησης με στοιχεία τσίρκου, stand up, σωματικού θεάτρου, διαδραστικότητας αλλά και musical. Είχε διαχρονικό κείμενο αναφοράς, αρχέτυπο κεντρικό χαρακτήρα και μια μεγαλειώδη κεντρική σύγκρουση ανάμεσα στις δυνάμεις της λογικής και της δεισιδαιμονίας. Το έργο έπρεπε να ρέει αλλά με σχολαστικότητα και να διασκεδάζει χωρίς να χάνει τον στόχο του. Να σέβεται και να διακωμωδεί. Αναγκαστικά κάναμε προσαρμογή της προσαρμογής και σάτιρα της σάτιρας. Για τον δεύτερο χρόνο δουλέψαμε κι άλλο τη δομή και τον ρυθμό της παράστασης και το κοινό φαίνεται να απολαμβάνει αυτό το αρκετά εκκεντρικό εγχείρημα.

Cul. N.: Πως μετατρέπονται οι λογοτεχνικοί χαρακτήρες σε δυναμικές σκηνικές προσωπικότητες; Στο υποκριτικό σας επιτελείο τρεις νέοι και ταλαντούχοι ηθοποιοί που ερμηνεύουν όλους τους ρόλους..Με ποια κριτήρια τους επιλέξατε;

Γ. Ο.: Χαίρομαι πάρα πολύ που τους αποκαλείτε ‘ταλαντούχους’ και συμφωνώ απολύτως μαζί σας. Είναι και εξαιρετικοί συνεργάτες και πάρα πολύ δημιουργικοί. Επίσης αντέχουν. Διότι όσοι έχουν δει την παράσταση ξέρουν πως οι καθαρά σωματικές απαιτήσεις από τους ηθοποιούς είναι τεράστιες.

Πώς μετατρέπονται λογοτεχνικοί χαρακτήρες σε δυναμικές σκηνικές προσωπικότητες; Αφού βρεθεί το ενιαίο στυλ, το ύφος της παράστασης και της υποκριτικής προσέγγισης των ρόλων με πολύ δουλειά στην πρόβα.

Cul. N.: Που συμπίπτει το μυστήριο του Σκύλου των Μπάσκερβιλ και ένας “ειδικός στο έγκλημα” με τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα;

Γ. Ο.: Προσπαθώ να σκεφτώ μια από τις ποινικές και εγκληματικές υποθέσεις της σύγχρονης Ελληνικής πραγματικότητας που θα εξήπταν την περιέργεια του Σέρλοκ. Αυτή την στιγμή δεν μπορώ να σκεφτώ καμία. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν. Γιατί δεν ρωτάτε τον ίδιο; Ξέρετε που θα τον βρείτε.

Cul. N.: Φεύγοντας όμως από το Θέατρο Αμιράλ …ερχόμαστε στο Θησείον! Εκεί καταπιάνεστε με το θεατρικό έργο του David Ives  Η Αφροδίτη με τη γούνα, μια διασκευή του παλιού μυθιστορήματος Venus in Furs του Λέοπολντ Βον Μαζόχ. Το ψέμα και αλήθεια συγχέονται σε ένα περιπετειώδες και επικίνδυνο σκηνικό παιχνίδι.. Τι θέματα πραγματεύεται αυτή η παράσταση;

Γ. Ο.: Βασικό θέμα η αναζήτηση της ταυτότητας. Αυτή η αναζήτηση είναι συνάμα η τραγική και κωμική μας μοίρα. Άλλο θέμα ο ερωτισμός σε όλες του τις εκφράσεις. Άλλο θέμα η σύγκρουση και η βία. Άλλο θέμα το αέναο παιχνίδι των ρόλων στη ζωή και στο θέατρο. Άλλο θέμα, οι σχέσεις των φύλων και η εξέλιξή τους στον χρόνο. Κι άλλα θέματα πολλά πάρα πολλά , κρυφά και φανερά. Αλλά «Η Αφροδίτη με τη γούνα» δεν είναι δοκίμιο. Είναι ένα εξαιρετικά καλογραμμένο, καλοδομημένο κι ευφάνταστο έργο με δυο μοναδικούς και σπάνια προκλητικούς χαρακτήρες.

Cul. N.: Άνθρωπος και σεξουαλικότητα, βία και κρυφές επιθυμίες…Πως διαχειριστήκατε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του έργου και ποια είναι η ανταπόκριση του κόσμου μέχρι τώρα;

Γ. Ο.: Όλα συμβαίνουν κατά τη διάρκεια μιας οντισιόν. Κάθε στιγμή και κάθε απρόβλεπτη ανατροπή, κάθε στιγμιαίο ερέθισμα, η άλλοτε ρυθμική κι άλλοτε ενοχλητικά άρρυθμη εναλλαγή των εντάσεων, οι αντιδράσεις και οι μη αντιδράσεις , οι φευγαλέες σκέψεις κι οι πεισματικές εμμονές, οι φορτισμένες στιγμές και τα κενά ,η επιθυμία κι η σωματικότητα είναι συστατικά της εκρηκτικής αφήγησης του έργου. ‘Όλα συμβαίνουν και τα πάντα ανατρέπονται ( ή απλώς βρίσκουν την ουσία τους) κατά την διάρκεια μιας οντισιόν. Μιας οντισιόν όπου ο νεαρός συγγραφέας και σκηνοθέτης ψάχνει την Αφροδίτη του. Δουλέψαμε πάρα πολύ με τους ηθοποιούς πάνω σε ένα δύσκολο έργο. Η Βίκυ Παπαδοπούλου είναι κατά τη γνώμη μου καταπληκτική, αποκαλυπτική και απρόβλεπτη στον πολυδιάστατο ρόλο που παίζει με διαύγεια , ευαισθησία και σπάνια υποκριτική γκάμα . Ο Γιώργος Παπαγεωργίου ταλαντούχος και σκανδαλωδώς (!)τολμηρός δίνει και κερδίζει κι αυτός της δικές του δύσκολες μάχες. Το κοινό νομίζω πως ανταποκρίνεται πλήρως στο έργο, τους χαρακτήρες, την θεματολογία του, την ροή του και βέβαια το χιούμορ του.

Cul. N.: Αφού λυθεί το μυστήριο του Σκύλου των Μπάσκερβιλ και η οντισιόν – παιχνίδι εξουσίας στην Αφροδίτη με τη Γούνα ολοκληρωθεί, έχετε κάποια επόμενα επαγγελματικά σχέδια;

Γ. Ο.: Θα ήθελα πάρα πολύ στο άμεσο μέλλον να γυρίσω μια ταινία.

Ανακαλύψτε το μυστήριο του Σκύλου των Μπάσκερβιλ στο θέατρο Αμιράλ, που παρουσιάζεται η παράσταση «Ο Σερλοκ Χολμς και το Σκυλί των Μπάσκερβιλ», υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Γιώργου Οικονόμου. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

~

“Η Αφροδίτη με τη γούνα” του αμερικανού θεατρικού συγγραφέα Ντέιβιντ Άιβς, παρουσιάζεται στο Θησείον, ένα θέατρο για τις τέχνες, σε σκηνοθεσία Γιώργου Οικονόμου. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ