Γιώτα Πεκλάρη: Μια ανατρεπτική ματιά στο Φλαμένκο

Η Γιώτα Πεκλάρη αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση χορογράφου και χορεύτριας. Απόφοιτος της Επαγγελματικής Σχολής Ραλλού Μάνου, αποφάσισε να στραφεί στο είδος του φλαμένκο, ανιχνεύοντας σε αυτό τις προοπτικές σύγχρονης και πειραματικής έκφρασης και έχοντας μαθητεύσει δίπλα σε εξέχουσες μορφές του είδους.

Με αφορμή τη διοργάνωση του 1ου Φεστιβάλ Πειραματικού Φλαμένκο Coetáni στην Ελλάδα, μιλάει στο Culturenow.gr για την προσωπική της διαδρομή, αλλά και για τη σημασία της παρουσίασης αυτής της πλευράς του εν λόγω χορευτικού ιδιώματος.

Συνέντευξη: Παυλίνα Κύρκου

Culturenow.gr: Έχετε μια μακρά κι ενδιαφέρουσα πορεία στο χώρο του φλαμένκο, ποιά είναι η προσωπική σας εμπειρία από αυτόν και ποιά τα γνωρίσματα εκείνα που σας κέντρισαν το ενδιαφέρον, σε βαθμό τέτοιο, ώστε να ασχοληθείτε επαγγελματικά;

Γιώτα Πεκλάρη: Την πρώτη φορά που μπήκα σε τάξη φλαμένκο δεν είχα καμία πρόθεση να ασχοληθώ με αυτό επαγγελματικά. Οι γνώσεις μου σε σχέση με το είδος εξαντλούνταν σε εικόνες “φλογερών χορευτών”, γεγονός εντελώς αποτρεπτικό για ένα κορίτσι που έχει ως πρότυπο την Μάρθα Γκράχαμ και την Πίνα Μπάους!

Με γοήτευσε όμως από την αρχή η χρήση του σώματος ως μουσικό όργανο και η απόλυτη ταύτιση της κίνησης με την αίσθηση της μουσικής. Ανακάλυψα πτυχές του που κέντρισαν πολύ το ενδιαφέρον μου καθώς είδα πως υπάρχει μια σκηνή που αντιμετωπίζει το φλαμένκο δημιουργικά. Καλλιτέχνες που σέβονται τόσο πολύ την τέχνη τους ώστε να αναζητούν τους τρόπους να ταυτιστεί με την ύπαρξή τους, τις ανησυχίες και τα όνειρα τους. Αυτός ήταν ο πρώτος λόγος που με έκανε να ασχοληθώ σοβαρά με αυτό.

Αργότερα, διδάσκοντας φλαμένκο άρχισα να εφαρμόζω στις τάξεις μου τις γνώσεις μου πάνω στον κλασικό και σύγχρονο χορό. Στο PLAYGROUND for the arts εξελίσσομαι καθημερινά μαζί με τους μαθητές μου. Αυτή η διαδικασία έχει αποδειχτεί τόσο δημιουργική που πιστεύω πως θα συνεχίσει να τροφοδοτεί το ενδιαφέρον μου για το φλαμένκο.

Cul.N.: Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, υπάρχει ένα ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για το φλαμένκο, κάτι που μπορεί κανείς να διαπιστώσει από την παρουσίαση σημαντικών και καινοτόμων ερμηνευτών του είδους (με χαρακτηριστικό παράδειγμα την εμφάνιση του Israel Galván στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών). Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτή η αναγνώριση;

Γ.Π.: Είναι αλήθεια πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον σε σχέση με το φλαμένκο.

Για ποιο φλαμένκο όμως; Η παρουσίαση του Ισραέλ Γκαλβάν στην Στέγη έχει να κάνει με την παγκόσμια αναγνώριση του από τους κύκλους του σύγχρονου χορού ως ενός ιδιαίτερα ευφυή δημιουργού που καταφέρνει αποδομώντας το φλαμένκο, να εφεύρει ένα νέο είδος. Είχε ήδη προηγηθεί η εμφάνιση του στο στο Φεστιβάλ Αθηνών και η ανακοίνωση της συνεργασία του με τον Ακραμ Κάν. Στην πραγματικότητα, το μοναδικό εντελώς προσωπικό στυλ του Ισραέλ Γκαλβάν, έχει προσελκύσει ένα κοινό που εξακολουθεί να αδιαφορεί για το φλαμένκo!

Το φλαμένκο εξακολουθεί να φαντάζει φολκλόρ στα μάτια του κόσμου, όπως έμοιαζε και στα δικά μου μάτια πριν από 20 χρόνια και σε αυτή τη μορφή του είναι πολύ δημοφιλές. 

Cul.N.: Παρατηρείται σαν γενική τάση, ο επαναπροσδιορισμός ή η “επανεφεύρεση” της παράδοσης στην τέχνη. Σε σχέση με το σύγχρονο φλαμένκο, στο επίκεντρο τίθεται η απομάκρυνση από τη στερεοτυπική εικόνα που συχνά του προσδίδεται και η προσέγγισή του, εκ νέου, με όρους σύγχρονου χορού. Πώς προέκυψε, λοιπόν, ένα φεστιβάλ σύγχρονου/ πειραματικού φλαμένκο; Αποτελεί μια πρόσκληση για “επανερμηνεία”;

Γ.Π.: Το φλαμένκο έχει τρείς πολύ διαφορετικές διαστάσεις.

Η μία είναι αυτή που το δημιούργησε, η κοινωνική. Άνθρωποι μαζεύονται σε κύκλους και παίζουν, τραγουδούν και χορεύουν. Χωρίς ειδικά παπούτσια και χωρίς περίτεχνα κοστούμια, μόνο για να επικοινωνήσουν χρησιμοποιώντας έναν κοινό κώδικα που διαμορφώθηκε μέσα από πολύχρονες ζυμώσεις διαφορετικών πολιτισμών.

Η δεύτερη είναι η αναπαράσταση της κοινωνικής συνάντησης. Το φλαμένκο γίνεται θέαμα, και απαιτεί από τους εκτελεστές δεξιοτεχνικές ικανότητες και σκηνική παρουσίαση. Σε αυτή την περίπτωση, προστίθεται φωτισμοί, κοστούμια και ένα καινούργιο μέλος στον “κύκλο”, ο θεατής, ο οποίος δεν συμμετέχει και δεν είναι απαραίτητο να αναγνωρίζει τους κώδικες του είδους. Σε αυτή την έκφραση του φλαμένκο δημιουργούνται και τα στερεότυπα, που είναι αντιστοίχως ανάλογα με την εποχή, τις τάσεις και τις πολιτικές συνθήκες.

Στην τρίτη διάσταση, τολμηροί καλλιτέχνες του φλαμένκο, χρησιμοποιούν τους κώδικες για να δημιουργήσουν μέσα από το προσωπικό τους φίλτρο, προσθέτοντας στοιχεία σύγχρονων παραστατικών και μη τεχνών και δραματουργίας. Το φεστιβάλ Coetáni προσκαλεί ακριβώς αυτούς τους καλλιτέχνες, που δεν φοβούνται να αναμετρηθούν και να ανατρέψουν τα στερεότυπα. Προσφέρει ένα περιβάλλον απόλυτα φιλικό προς τις καινοτομίες και φιλοδοξεί να τροφοδοτήσει το κοινό του με υλικό για σκέψη.

Εννοείται πως κατά την διάρκεια του φεστιβάλ θα μας πετύχετε πολλές φορές σε κύκλο να μοιραζόμαστε την αγάπη και τον σεβασμό μας για την παράδοση. 

Cul.N.: Ποιές είναι οι προσδοκίες, ο στόχος, αλλά και η σημασία του Φεστιβάλ Coetáni;

Γ.Π.: Πιστεύω πως ο πειραματισμός και η αναζήτηση διαμορφώνουν αλλά και κρατούν ζωντανές τις τέχνες. Το φλαμένκο γεννήθηκε μέσα από την ανάμειξη διαφορετικών πολιτιστικών στοιχείων, γεγονός που ευνοούσαν οι πολιτικές συνθήκες της εποχής. Ως συνεχιστές μιας παράδοσης οφείλουμε να είμαστε ανοιχτοί στις διαδικασίες που την δημιούργησαν.

Το Φεστιβάλ Coetáni φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως σημείο συνάντησης καλλιτεχνών που αναζητούν την προσωπική τους φωνή και επιθυμούν να μοιραστούν τις ιδέες τους με το κοινό και με άλλους καλλιτέχνες.

Ελπίζουμε πως το κοινό της Αθήνας θα αγκαλιάσει την προσπάθειά μας. Όποιος θέλει αλλά δεν μπορεί να συμμετέχει ενεργά στις εκδηλώσεις του φεστιβάλ, μπορεί να μας στηρίξει μέσω της καμπάνια μας στο Indiegogo, που θα τρέχει μέχρι τις 9 Φεβρουαρίου. Αν καταφέρουμε να φτάσουμε τον στόχο μας θα χρηματοδοτήσουμε το ντοκυμαντέρ του φεστιβάλ!

http://igg.me/at/coetani/x/9437638

Cul.N.: Σε ποιό κοινό απευθύνεται και πόσο προσιτό μπορεί να είναι για τον “αμύητο” θεατή και συμμετέχοντα;

Γ.Π.: Το Φεστιβάλ Coetáni απευθύνεται σε όλους! Περιλαμβάνει σεμινάρια, παραστάσεις, προβολές και ανοιχτές συζητήσεις για μυημένους και μη. Στα σεμινάρια μπορεί κάποιος που ασχολείται με το φλαμένκο να εξασκηθεί πάνω σε συγκεκριμένα στυλ, να εμπνευστεί παρακολουθώντας δημιουργικά σεμινάρια και να έρθει σε επαφή με τις τελευταίες τεχνολογίες. Ως θεατής θα παρακολουθήσει παραστάσεις και προβολές βίντεο που απευθύνονται που κεντρίζουν το ενδιαφέρον όλων.

Cul.N.: Έχοντας κι εσείς η ίδια συμμετάσχει σε πληθώρα ανάλογων διοργανώσεων, ποιά πλευρά τους θα θέλατε να μεταφέρετε στο ελληνικό κοινό; Τί θα πρέπει να περιμένει ο επισκέπτης να δει;

Γ.Π.: Βλέπω στα μεγαλύτερα και πιο παραδοσιακά φεστιβάλ φλαμένκο τον πειραματισμό να κερδίζει έδαφος χρόνο με το χρόνο και αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα. Βλέπω την συνύπαρξη των παραδοσιακών με τους μη παραδοσιακούς. Θα ήθελα το φεστιβάλ να καταφέρει να ενώσει αυτούς τους δύο κόσμους. Να καταφέρω αν μοιραστούν την σκηνή χωρίς φόβο και προκαταλήψεις.

Ο επισκέπτης θα πρέπει να είναι ανοιχτός. Το μόνο που θα πρέπει να περιμένει είναι ότι θα έρθει σε επαφή με κάτι νέο και πολύ αναζωογονητικό.

To Coetáni: Experimental Flamenco Festival θα πραγματοποιηθεί από τις 28 Ιανουαρίου έως την 1η Φεβρουαρίου 2015.