Γουέστερν: μια αμερικάνικη υπόθεση, αφιέρωμα στην Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης

Η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης συνεχίζει τη δραστηριότητά της αυτή τη φορά εστιάζοντας στο κινηματογραφικό είδος του γουέστερν, μέσα από το αφιέρωμα με τίτλο “Γουέστερν: μια αμερικάνικη υπόθεση”.

Το αφιέρωμα περιλαμβάνει τέσσερις ταινίες: Τα αγριόχορτα / Tumbleweeds των Γουίλιαμ Χαρτ WilliamS. Hart και Κινγκ Μπάγκοτ / KingBaggot (ΗΠΑ, 1925), Κολοράντο / Runforcover του Νίκολας Ρέι / NicholasRay (ΗΠΑ, 1955), Οι φυγάδες του Μιζούρι / TheMissouriBreaks του Άρθουρ Πεν / ArthurPenn (ΗΠΑ, 1976) και Τζόνι Γκιτάρ / JohnnyGuitar του Νίκολας Ρέι / NicholasRay (ΗΠΑ, 1954).

Οι ταινίες:

Τα αγριόχορτα / Tumbleweeds

(ΗΠΑ, 1925)

Σκηνοθεσία: Γουίλιαμ Χαρτ / William S. Hart και Κινγκ Μπάγκοτ / King Baggot. Ασπρόμαυρη, 78΄.

Ο Γουίλιαμ Χαρτ, η μεγαλύτερη φυσιογνωμία του γουέστερν στην περίοδο του βωβού (ως σκηνοθέτης και ηθοποιός), καθιερώθηκε ως σουπερστάρ του είδους στα πρώτα χρόνια του Χόλιγουντ. Στα Αγριόχορτα, την τελευταία του δημιουργία, αφηγείται την ηρωική εποποιία των καραβανιών στο δρόμο για την κατάκτηση της Άγριας Δύσης. Στην ταινία ενσαρκώνει τον ράντσερ Ντον Κάρβερ που βρίσκεται στην Οκλαχόμα, απ’ όπου με την ανατολή του ηλίου πρόκειται να ξεκινήσουν οι άποικοι για να εγκατασταθούν και να καλλιεργήσουν τις παρθένες εκτάσεις. Ένας δόλιος και πονηρός καουμπόι προσπαθεί με αθέμιτα και παράνομα μέσα να αποκτήσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερες εκτάσεις γης, εις βάρος των άλλων αποίκων. Ο Κάρβερ θα έρθει σε σύγκρουση μαζί του, θα ερωτευθεί την αδελφή του και τελικά θα επιβάλει το δίκαιο, αποκαθιστώντας και το καλό του όνομα που είχε σπιλωθεί…

Η εταιρεία παραγωγής προσέφερε στον Χαρτ κάθε διαθέσιμο μέσο, αλλά η ταινία δεν έφερε τα λεφτά της πίσω, καθώς είχε μέτρια εμπορική επιτυχία. Το στούντιο μάλιστα μείωσε κατά πολύ την διάρκειά της, γεγονός που απογοήτευσε βαθιά τον σκηνοθέτη, ο οποίος και αποσύρθηκε οριστικά από τον κινηματογράφο.

Κολοράντο / Runforcover

(ΗΠΑ, 1955)

Σκηνοθεσία: Νίκολας Ρέι / Nicholas Ray. Έγχρωμη, 93΄.

Ο Ματ, ένας πρώην κατάδικος, που φυλακίστηκε άδικα, συναντά κάποια στιγμή τον νεαρό Ντέιβι που του θυμίζει τον χαμένο του γιο. Το αίμα του νεαρού βράζει, αλλά καθώς είναι άπειρος, ο Ματ αποφασίζει να τον πάρει υπό την προστασία του, να τον «υιοθετήσει», να τον εκπαιδεύσει στο σκληρό τρόπο ζωής της Άγριας Δύσης και κυρίως να τον καθοδηγήσει ώστε να βρει το δρόμο του μέσα στη ζωή. Τα πράγματα όμως πηγαίνουν άσχημα: οι δύο άνδρες συλλαμβάνονται, κατά λάθος, από μια ομάδα οργισμένων χωρικών που επιχειρεί να τους λιντσάρει, καθώς τους θεώρησε ληστές τραίνων. Τελικά σώζονται, αλλά ο Ντέιβι τραυματίζεται σοβαρά στο πόδι και καταδικάζεται να μείνει κουτσός για το υπόλοιπο της ζωής του. Ταπεινωμένος και οργισμένος από την αδικία που υφίσταται, βρίσκει σ’ αυτή μια πρώτης τάξεως δικαιολογία να απαρνηθεί τον κόσμο και να βυθιστεί στον εαυτό του, παίρνοντας τελικά τον κακό δρόμο. Ενώ ο «πατέρας» του Ματ, έντιμος και ακέραιος, καταλήγει να γίνει δικαστής, ο Ντέιβι επιλέγει την παρανομία…

Θαυμάσιο το πρωταγωνιστικό δίδυμο που αποτελείται από τον κορυφαίο Τζέιμς Κάγκνεϊ και τον νεαρό Τζον Ντέρεκ.

Οι φυγάδες του Μιζούρι / The Missouri Breaks

(ΗΠΑ, 1976)

Σκηνοθεσία: Άρθουρ Πεν / Arthur Penn. Έγχρωμη, 126΄.

Στη Μοντάνα του 1880, ο Τομ Λόγκαν αρχηγός μιας βίαιης συμμορίας αλογοκλεφτών, ορκίζεται εκδίκηση στον μεγαλοκτηματία Μπράξτον που διέταξε τον απαγχονισμό ενός φίλου του. Για τον λόγο αυτό αγοράζει μία φάρμα στη Μοντάνα, ως βιτρίνα, η οποία γειτονεύει μ’ εκείνη του Μπράξτον, που είναι ο πραγματικός στόχος. Ο Τομ σύντομα θα μείνει μόνος του, όταν η συμμορία του θα φύγει για τον Καναδά, και θα «βάλει στο μάτι» τη δυναμική κόρη του γείτονα, τη Τζέιν. Ο μεγαλοκτηματίας για να αντιμετωπίσει την απειλή προσλαμβάνει τον Λι Κλέιτον, έναν σαδιστή κυνηγό κεφαλών για να διώξει τη συμμορία από τη γη του… Πολύ γρήγορα η κατάσταση θα εκτροχιαστεί εντελώς λόγω της ιδιαιτερότητας της προσωπικότητας του Κλέιτον και των μεθόδων που ακολουθεί στην επίλυση του προβλήματος…

Στη μοναδική τους κοινή κινηματογραφική εμφάνιση, δύο από τους μεγαλύτερους μεταπολεμικούς ηθοποιούς, ο Τζακ Νίκολσον και ο Μάρλον Μπράντο, βάζουν φωτιά στην οθόνη σ’ ένα συναρπαστικό γουέστερν, από τον κορυφαίο δημιουργό του φιλμ Μπόνι και Κλάιντ, Άρθουρ Πεν.

Τζόνι Γκιτάρ / Johnny Guitar

(ΗΠΑ, 1954)

Σκηνοθεσία: Νίκολας Ρέι / Nicholas Ray. Έγχρωμη, 110΄.

Στην Άγρια Δύση, κάπου στην Οκλαχόμα, η Βιένα είναι ιδιοκτήτρια ενός σαλούν, στο οποίο συχνάζουν απόκληροι και παράνομοι και περιμένει να επωφεληθεί από τις αλλαγές στη χρήση γης που επίκεινται λόγω της διέλευσης του σιδηροδρόμου. Τα ίδια όμως συμφέροντα έχει και η Έμμα, αρχηγός της οικογένειας που ελέγχει οικονομικά την μικρή πόλη και ουσιαστικά την διοικεί. Ανάμεσα στις δύο γυναίκες υπάρχει ένα άσβεστο μίσος λόγω μιας παλιάς ερωτικής αντιζηλίας. Όταν τέσσερις άντρες ληστεύουν την ταχυδρομική άμαξα η Έμμα βρίσκει την αφορμή που περίμενε. Καθοδηγώντας τους κατοίκους και με την βοήθεια του σερίφη τον οποίο και χειραγωγεί πλήρως, κατηγορεί τέσσερις φίλους της Βιένα ως υπεύθυνους και πηγαίνει στο σαλούν απαιτώντας την σύλληψη τους. Η Βιένα τους υπερασπίζεται με πάθος, ενώ η άφιξη ενός παλιού της φίλου, του Τζόνι Γκιτάρ αλλάζει τα δεδομένα του παιχνιδιού και τα πράγματα παίρνουν μια απρόσμενη τροπή…

Καταχωρημένη ανάμεσα στα 10 καλύτερα γουέστερν όλων των εποχών, αυτή η ταινία οφείλει πολλά στις εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών: κυρίως των δυο γυναικών που ερμηνεύουν η κορυφαία Τζόαν Κρόουφορντ και η Μερσέντες ΜακΚέμπριτζ αλλά και στη στιβαρή παρουσία του Στέρλινγκ Χέιντεν στο ρόλο του καουμπόι-κιθαρίστα.

Την Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2013 στις 17:30, πριν την προβολή της ταινίας Τζόνι Γκιτάρ, ο ποιητής – σκηνοθέτης Λευτέρης Ξανθόπουλος θα μιλήσει στο κοινό με θέμα «Η έννοια του δικαίου στο γουέστερν».

Πρόγραμμα προβολών:

Πέμπτη 17 Οκτωβρίου

18.30 Τα αγριόχορτα

21.00 Κολοράντο

Παρασκευή 18 Οκτωβρίου

18.30 Οι φυγάδες του Μιζούρι

21.00 Τζόνι Γκιτάρ

Σάββατο 19 Οκτωβρίου

18.30 Κολοράντο

21.00 Οι φυγάδες του Μιζούρι

Κυριακή 20 Οκτωβρίου

18.30 Τζόνι Γκιτάρ

21.00 Τα αγριόχορτα