Μία από τις σημαντικότερες εν Ελλάδι εικαστικές εκθέσεις παρουσιάζεται στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος. Έχει τίτλο: Η Γαζέλλα – Φράνσις Ριτς για τα 100 χρόνια από την γέννηση της Αμερικανίδας γλύπτριας Φράνσις Ριτς.
Στην έκθεση, που οργανώθηκε από τον Επιμελητή ACG Art του Κολλεγίου Μεγακλή Ρογκάκο, παρουσιάζονται έργα, τόσο της ίδιας της Ριτς, όσο και έργα άλλων διάσημων συναδέλφων της, πάνω σ\’ αυτήν, όπως οι Γουίλιαμ Άμποτ Τσήβερ (ΗΠΑ), Μάνλιο Γκουμπέρτι-Χέλφριτς (Ιταλία), Ζόλταν Ζεπέσυ (Ουγγαρία), Αλεξάντρ Ιάκοβλεφ (Ρωσία), Γκέζα Κέντε (Ουγγαρία), Κλάρενς Ρ. Ματτέι (ΗΠΑ), Γιόζεφ Πρέσσερ (Πολωνία), Ντιέγκο Ριβέρα (Μεξικό), Μαλβίνα Χόφμαν (ΗΠΑ).
Η Φράνσις Λούθερ Ριτς ήταν θετή κόρη του αξιωματικού του στρατού Τσαρλς Χένρυ Ριτς και της διάσημης ηθοποιού του βωβού κινηματογράφου Αϊρίν Ριτς. Σπούδασε Αγγλική φιλολογία στο Κολλέγιο Σμιθ και τη δεκαετία του ´30 εμφανίστηκε σε έξι κινηματογραφικές χολιγουντιανές παραγωγές. Εγκατέλειψε όμως την ηθοποιία για να ασχοληθεί με τη τέχνη. Σπούδασε γλυπτική υπό την Μαλβίνα Χόφμαν (1933-1935), ζωγραφική υπό τον Αλεξάντρ Ιάκοβλεφ (1935-1936) και συνεργάστηκε με τον Καρλ Μίλλες (1937-1955).
Μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τη διάρκεια του οποίου ανεδείχθη σε πλωτάρχη του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού, η Ριτς επέστρεψε στο Κολλέγιο Σμιθ και από το 1950 μέχρι το τέλος της ζωής της ασχολήθηκε αποκλειστικά με την τέχνη, δημιουργώντας γλυπτά από πηλό, γύψο, χαλκό, ορείχαλκο, μάρμαρο και πέτρα. Πολλά από τα μνημειώδη έργα της κοσμούν δημόσιους χώρους στις ΗΠΑ και αλλού. Το πιο γνωστό είναι το «Μνημείο Νοσηλευτριών Στρατού & Ναυτικού» του 1938 στο Εθνικό Νεκροταφείο των ΗΠΑ στο Άρλιγκτον της Βιρτζίνια. Ένα από τα σπουδαιότερα γλυπτά της, «Ο Άγιος Φραγκίσκος του Υμηττού», κοσμεί τις εγκαταστάσεις του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος από το 1970.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Τον Ιανουάριο του 2009, το Καταπίστευμα της Φράνσις Λ. Ριτς δώρισε όλα τα έργα τέχνης που βρίσκονταν στο σπίτι της εκλιπούσης στο Πέισον της Αριζόνας στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος ως μέρος μίας ευρύτερης συμφωνίας μεταξύ του Κολλεγίου και του καταπιστεύματος. Ορισμένα από αυτά τα αριστουργήματα μπορεί να παρακολουθήσει ο επισκέπτης της έκθεσης και να κατατοπισθεί μέσα από την εξαιρετική ξενάγηση του επιμελητή κύριου Ρογκάκου, ο οποίος έχει κατορθώσει να προσδώσει έναν ιδιαίτερο τόνο στον χώρο, ένεκα του στησίματος των εκθεμάτων, αλλά και των επιλογών. Ίσως ένα από τα δυσκολότερα έργα ενός επιμελητή, είναι να τοποθετεί το ανάλογο έκθεμα στη θέση που του αρμόζει, ταιριάζει και αναλογεί.
Ο καλλιτέχνης «Ριβέρα», ανήκει στα σπουδαία έργα, τα οποία αποδεικνύουν όχι μόνο το δεινό ταλέντο που χαρακτήριζε την αείμνηστη γλύπτρια, αλλά και τη στιγμιαία σύλληψη της έκφρασης, τόσο του προσώπου όσο και της έμψυχης κατάστασης που κυριαρχεί πάνω στον προαναφερόμενο ζωγράφο. Αν και η γλυπτική είναι ολίγον δυσβάστακτη τέχνη για μία γυναίκα λόγω της επίπονης εργασίας – ιδιαιτέρως χειρωνακτική με κοπιώδεις κινήσεις – εν τούτοις, η Φράνσις Ριτς τα κατάφερε θαυμάσια ξεπερνώντας τη φύση της και τον εαυτό της. Εκείνο όμως το οποίο με εντυπωσίασε και αποτελεί κατ εμέ το νούμερο ένα του εκθεσιακού εκτοπίσματος της Γκαλερί του Κολεγίου, είναι το πορτρέτο της Κάθριν Χέπμπορν.
Η εικόνα που παρατηρεί τα του χώρου «τεκταινόμενα» με την απόλυτη μορφή του ελέγχου και η οποία προήλθε μέσα από την στιγμιαία απεικόνιση ενός τεχνολογικού ενσταντανέ, κυριαρχεί πάνω στο γλυπτό το οποίο αισθάνεσαι πως τελεί υπό ομηρία καλλιτεχνική και παράλληλα εθελούσια δέσμευση. Η διαφορετικότητα της αποτύπωσης είναι εμφανής. Όμως, η «κατά μέτρον» ελεγχόμενη ελευθερία του αποτελέσματος, που επιφέρει το φωτογραφικό κλείστρο πάνω στην πολύχρονη εργώδη προσπάθεια του πορτρέτου, παραπέμπει σε δύο αντίρροπες δυνάμεις, όπου η κατάληξή τους δεν είναι η διαιώνιση της σιωπηλής διελκυστίνδας, αλλά η εγγενής όσμωση της φωτο-καταγραφής, μια ένσαρκης οντότητας που ισορροπεί δίπλα στην ερμηνεία της έμψυχης εσωτερικότητας.
Το «Ωραίον», διεμβολίζει το «Ανέκφραστον» και αντί να το υποτάξει, απλώς το νουθετεί μέσα από την σκιά της εποπτείας. Ίσως η κυριαρχία των «παράλληλων ειδώλων» να αποτελεί χαρακτηριστικό της τεχνικής της Αμερικανίδας γλύπτριας Φράνσις Ριτς. Κανένα δεν βλέπει το άλλο, όλα όμως μαζί αυτοελέγχονται χρονικά, τοπικά και γιατί όχι μεταφυσικά.
Η έκθεση θα λειτουργεί μέχρι το τέλος Ιουνίου 2011, στην Γκαλερί του Αμερικανικού Κολεγίου – Γραβιάς 6 – Αγία Παρασκευή και το ευχάριστο είναι ότι συνοδεύεται με μουσική υπόκρουση.