Στο πρόγραμμα των επετειακών εκδηλώσεων του Δήμου Αθηναίων για τη διπλή επέτειο «1974 & 1944 – Η Αθήνα γιορτάζει την ελευθερία της» εντάσσεται και η έκθεση κόμικ «Ένα γλυκό ξημέρωμα. 14 ιστορίες για την Αθήνα της κατοχής».

Πώς ήταν η ζωή στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής; Ποιοι και πώς αντιστάθηκαν; Και πώς, τελικά, ήρθε η απελευθέρωση; Δεκατέσσερις Έλληνες δημιουργοί κόμικς αντιτάσσουν τη μνήμη, προτάσσουν τη γνώση και παρακινούν σε εγρήγορση μέσα από την έκθεση κόμικς που διοργανώνεται από τις 5 έως τις 17 Σεπτεμβρίου (Ωράριο: Δευτέρα – Κυριακή 10:00-16:00) στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων (Αίθουσα Νέοι Φούρνοι), με ελεύθερη είσοδο.

Δημιουργοί έκθεσης: Soloup, Αλέκος Παπαδάτος, Αλέξια Οθωναίου, Γιώργος Γούσης, Γιώργος Φαραζής, Δημήτρης Καμένος, Θανάσης Πέτρου, Θοδωρής Μπαργιώτας, Λέανδρος, Πέτρος Ζερβός, Πέτρος Χριστούλιας, Σπύρος Δερβενιώτης, Τάσος Μαραγκός, Τόμεκ Γιοβάνης

Επιμέλεια: Μενέλαος Χαραλαμπίδης, Γιάννης Κουκουλάς

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

***

Τον Οκτώβριο του 2015, ανέλαβα την πρωτοβουλία για την πραγματοποίηση των δράσεων με γενικό τίτλο «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα Ελεύθερη». Στόχος ήταν να αναδειχθεί η ξεχασμένη επέτειος της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς κατακτητές και να ανοίξει μια δημόσια συζήτηση για όσα έγιναν κατά τη διάρκεια της Κατοχής στην πρωτεύουσα. Το 2016, απευθύνθηκα στη Σχολή Καλών Τεχνών με σκοπό να οργανώσουμε μια έκθεση κόμικς με ιστορίες για την κατοχική Αθήνα. Εκεί είχα την τύχη να συναντήσω ένα παλιό συμμαθητή μου, τον ιστορικό τέχνης Γιάννη Κουκουλά. Ο Γιάννης, γνωρίζοντας τον χώρο των κόμικς ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος για να αναλάβει την υλοποίηση της ιδέας. Στην αρχή προσκάλεσε 15 δημιουργούς κόμικς εκ των κορυφαίων της χώρας μας και με μεγάλη εμπειρία. Στη συνέχεια πραγματοποιήσαμε ένα πολύωρο εργαστήριο, όπου θέσαμε στη διάθεση των δημιουργών όσο το δυνατόν περισσότερες πηγές για την κατοχική Αθήνα (φωτογραφίες, κείμενα, προφορικές μαρτυρίες, αφίσες, χαρακτικά κ.α.). Ακολούθησε ένα εξάμηνο στενής συνεργασίας του Γιάννη με τους δημιουργούς. Όλοι μαζί συμφωνήσαμε να υπάρχει απόλυτη ελευθερία ως προς το θέμα που θα επέλεγε κάθε δημιουργός. Βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα ή αποτέλεσμα φαντασίας, κάθε ιστορία θα έπρεπε να ολοκληρωθεί σε τέσσερις σελίδες. Μετά από έξι μήνες εντατικής δουλειάς, οι ιστορίες αυτές αποτέλεσαν το αντικείμενο της έκθεσης κόμικς με τίτλο «Ένα γλυκό ξημέρωμα. Ιστορίες κόμικς για την κατοχική Αθήνα». Η μεγάλη επιτυχία της έκθεσης είχε ως αποτέλεσμα την έκδοση των ιστοριών στο λεύκωμα με τίτλο «”Ένα γλυκό ξημέρωμα”. Δεκατέσσερις ιστορίες για την Αθήνα της Κατοχής» από τις εκδόσεις Jemma Press. Αυτή την έκθεση θα μπορέσουν να δουν Αθηναίες και Αθηναίοι στην Τεχνόπολη από τις 5 έως τις 17 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τη συμπλήρωση 80 ετών από την απελευθέρωση της πόλης το 1944 και 50 ετών από την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974.

-Μενέλαος Χαραλαμπίδης, Ιστορικός

***

Όταν μου ζήτησε ο φίλος και παλιός συμμαθητής, Μενέλαος Χαραλαμπίδης, να συνεργαστούμε στο πλαίσιο των δράσεων του Οργανισμού «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα Ελεύθερη» άρχισα να αντιλαμβάνομαι τη σημασία μιας τέτοιας διοργάνωσης που μεταξύ άλλων έχει και τον χαρακτήρα της υπόμνησης των γεγονότων της Κατοχής, της προτροπής σε γνώση αλλά και της αναγκαιότητας αποτροπής παρόμοιων συμβάντων στο μέλλον. Η επιλογή των καλλιτεχνών ήταν ιδιαίτερα δύσκολη καθώς στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται τα τελευταία χρόνια πολλοί αξιόλογοι δημιουργοί κόμικς. Όλοι όσοι επελέγησαν ανταποκρίθηκαν στο ακέραιο στο πολύ απαιτητικό πρότζεκτ του οποίου στόχος ήταν να αντιπροσωπευτούν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά διαφορετικές τεχνοτροπίες, σχεδιαστικά στυλ και αφηγηματικές τεχνικές. Το πιο σημαντικό ήταν, ωστόσο, να δημιουργηθεί ένα μωσαϊκό από ιστορίες που θα απέδιδαν το πνεύμα και το κλίμα της εποχής, τη θηριωδία του ναζισμού, την τραγωδία που βίωσε η κατεχόμενη Αθήνα, την ηρωική αντίσταση των Ελλήνων. Προς τούτο, μετά από πολλές συζητήσεις με τους καλλιτέχνες και την άψογη συνεργασία που είχαμε, καταλήξαμε σε μια τέτοια κατανομή των ιστοριών ώστε από τη μια να καλύπτονται με πλήρως τεκμηριωμένο τρόπο πραγματικά γεγονότα και ντοκουμέντα της εποχής αλλά και προσωπικές μαρτυρίες μέσω αφηγήσεων και από την άλλη να υπάρχουν και μυθοπλασίες φιλοτεχνημένες μετά από βαθιά γνώση της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό και η αποδοχή του κοινού συγκινητική. Η έκθεση και η έκδοση με το σύνολο των έργων έχει μέχρι σήμερα παρουσιαστεί στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τη Λαμία, τη Δράμα, το Ηράκλειο και τα Χανιά. Ελπίζουμε να υπάρξει συνέχεια καθώς τα μηνύματα της διοργάνωσης είναι δυστυχώς ακόμη επίκαιρα όσο η Ακροδεξιά απειλεί την Ευρώπη και όσο μια άλλη Κατοχή, αυτή της Παλαιστίνης συνεχίζεται με την ανοχή της Δύσης.

–Γιάννης Κουκουλάς, Δρ Ιστορικός Τέχνης

Διαβάστε επίσης:

1974 & 1944 – Η Αθήνα γιορτάζει την ελευθερία της: Πλούσιο πρόγραμμα επετειακών εκδηλώσεων
Η έκθεση κόμικς «Ένα γλυκό ξημέρωμα – 14 ιστορίες για την Αθήνα της Κατοχής» στην Τεχνόπολη