Έχοντας ήδη διαβάσει το προηγούμενο βιβλίο του Jonas Jonasson, “Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο κι εξαφανίστηκε”, ήξερα λίγο-πολύ τι να περιμένω σε αυτό το νέο του βιβλίο που ακούει στον επίσης τεράστιο τίτλο, “Η αναλφάβητη που ήξερε να μετράει“.
Γενικότερα, όταν έχεις έρθει ήδη σε επαφή με τον ιδιαίτερο τρόπο γραφής ενός συγγραφέα, είναι εξαιρετικά δύσκολο το να σε ξαφνιάσει ή να σε εκπλήξει. Βέβαια, ως αντίλογο, μπορούμε να πούμε πως ο Jonasson έχει δημιουργήσει ένα παράξενο, δικό του είδος, όχι επειδή η σάτιρα είναι κάτι καινούργιο και φρέσκο, αλλά γιατί έχει δώσει έναν αέρα φρεσκάδας με σύγχρονες πινελιές, σε κάτι που ορισμένοι μπορούν να θεωρήσουν ακόμα και κλασσικό.
Η Νομπέκο, η πρωταγωνίστρια της ιστορίας μας, είχε από την γέννησή της κιόλας μια προδιαγεγραμμένη πορεία. Γεννημένη στην Αφρική της δεκαετίας του ’60, ήταν καταδικασμένη σε μια ζωή που θα οδηγούσε σε πρόωρο θάνατο. Ένα τυχαίο γεγονός, όμως, ένα ατύχημα που η ίδια δεν προκάλεσε αλλά που κατηγορήθηκε γι’ αυτό, αλλάζει την ροή της ζωής του καταδικάζοντάς την σ’ ένα πεπρωμένο που από κάποιους θα μπορούσε να θεωρηθεί χειρότερο για εκείνη, ωστόσο, ήταν τελικά σωτήριο. Γιατί, η Νομπέκο, αν και δεν ξέρει γράμματα, είναι μια μικρή ιδιοφυΐα και παίζει τους αριθμούς στα δάχτυλά της, κάτι που δεν είναι σε θέση να κάνει το αφεντικό της. Μια μικρή λεπτομέρεια που θα αποδειχθεί σωτήρια για εκείνη και που δεν θ’ αλλάξει μόνο τη δική της ζωή, αλλά πολλά περισσότερα.
Αν και αρκετοί έχουν ισχυριστεί πως το συγκεκριμένο βιβλίο του Jonasson δεν είναι τόσο καλό όσο ο “Εκατοντάχρονος”, θα μου επιτραπεί να διαφωνήσω με την άποψη αυτή. Η ιστορία της “Αναλφάβητης” δεν είναι κατώτερη ούτε στο ελάχιστο απλά, είναι αρκετά διαφορετική στον πυρήνα της. Ωστόσο, είναι σχεδόν ίδια ως προς την ταυτότητα του είδους στο οποίο ανήκει. Το κείμενο διακρίνεται από το γνωστό πλέον κυνικό και καυστικό χιούμορ του συγγραφέα, που μέσω της σάτιρας θέλει να μιλήσει για την Ιστορία, μ’ έναν τρόπο διαφορετικό που δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί συμβατικός. Και για μένα, αυτό το στοιχείο είναι που κάνει την διαφορά και που παράλληλα, κάνει το συνολικό έργο του Jonasson να ξεχωρίζει. Γιατί, μας αρέσει η όχι, η πένα του συγγραφέα είναι μοναδική και η δυναμική της είναι κάτι που δεν μπορείς να μην αναγνωρίσεις, ακόμα κι αν η ιστορία δεν σε κερδίσει στον απόλυτο βαθμό.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Βασισμένο για μια ακόμα φορά στη θεωρία των πάντων που κατευθύνονται από τις μικρές, τυχαίες συμπτώσεις, που μπορούν όμως να οδηγήσουν σε κάτι απρόσμενο και μεγάλο, ο Jonasson μας προσφέρει μία ακόμα μεγαλειώδη ιστορία που μας διασκεδάζει και μας προβληματίζει. Χωρίς να έχει πρόθεση να παραστήσει τον σύγχρονο φιλόσοφο, μας οδηγεί σε ένα δεύτερο επίπεδο σκέψεων και μέσα από τα μάτια της Νομπέκο ζούμε την ιστορία της σαν να αποτελούμε κομμάτι της. Ιστορία, σάτιρα και δράση, μπλέκονται σ’ ένα κουβάρι κι εμείς, χωρίς να μπορούμε να σταματήσουμε την ανάγνωση, αγωνιούμε να μάθουμε το που θα καταλήξει η Νομπέκο και ποια θα είναι τελικά η μοίρα της, μια μοίρα που θα συνδέσει το παρελθόν με το παρόν μ’ έναν τρόπο ευφυή και δημιουργικό, μ’ έναν τρόπο που δεν περιμένουμε και δεν φανταζόμαστε.
Το βιβλίο του Jonas Jonasson, Η αναλφάβητη που ήξερε να μετράει, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.