Με όλες τις συνδηλώσεις της ονομασίας της, η “αναρχική ενόρμηση” αποτελεί μία από τις πιο καινοτόμες συμβολές στην ψυχανάλυση σήμερα. Είναι μια ιδιαίτερη ενόρμηση θανάτου χωρίς θανατερά πεπρωμένα, οι επενέργειές της δημιουργούν μια διέξοδο ζωής σε μια ακραία θανατηφόρα κατάσταση. Αποτελεί δύναμη αποσύνδεσης που αγωνίζεται ενάντια στις ενωτικές, συγκολλητικές βλέψεις ενός δεσποτικού Έρωτα.
Αναδεικνύοντας το παράδοξο της επιβίωσης που αψηφά τον θάνατο, η Ναταλί Ζαλτζμάν προσφέρει ένα πλαίσιο συνάντησης του ψυχαναλυτή με τους λεγόμενους «δύσκολους» ασθενείς, τους «ακατάλληλους» για θεραπευτική εργασία – κοντολογίς τους “ασυμβίβαστους”. Αυτούς που ξορκίζουν τον θάνατο με κίνδυνο της ζωής τους, αυτούς που βρέθηκαν σε πρώιμη εγγύτητα με καταστάσεις βίας και θανατερής καταστροφικότητας ή βίωσαν τον ολοκληρωτισμό ενός κυρίαρχου άλλου. Απροσάρμοστοι, περιθωριακοί, νομάδες, ψυχοπαθητικοί, εκτιθέμενοι διαρκώς σε κίνδυνο, ανορεκτικοί, βουλιμικοί, εξαρτημένοι από ουσίες, συμπεριφορές και θανατερές σχέσεις, είναι αυτοί που κρύβουν τον πόνο τους πίσω από ένα πολύμορφο, αυτοκαταστροφικό προστατευτικό περίβλημα. Είναι αυτοί που στην ανήσυχη, άναρχη γεωγραφία τους υλοποιούν κάτι από το “ιδιαίτερο πεπρωμένο της οριακής εμπειρίας για τον άνθρωπο”.
Ναταλί Ζαλτζμάν
Η Ναταλί Ζαλτζμάν (1933-2009) γεννήθηκε στο Παρίσι από γονείς άθεους Εβραίους ρωσικής καταγωγής, εξόριστους στη Γαλλία. Από τον γάμο της με τον ψυχαναλυτή Φρανσουά Περριέ απέκτησε έναν γιο. Σπούδασε Ψυχολογία στη Σορβόννη και ήταν αναλυόμενη του Σερζ Λεκλαίρ. Εκπαιδεύτηκε στη Société française de psychanalyse και στην École freudienne de Paris του Λακάν, απ’ όπου αποχώρησε το 1970 για να συναντήσει την Πιέρα Ωλανιέ, τον Φρανσουά Περριέ και τον Ζαν-Πωλ Βαλαμπρεγκά στο Quatrième Groupe που είχαν μόλις ιδρύσει.
Μέλος της συντακτικής ομάδας της Topique, κατόπιν του Penser/rêver, συνεργάτις σύμβουλος του Εκ των υστέρων, η Ναταλί Ζαλτζμάν, με ελευθερία σκέψης και ανεξαρτησία απέναντι σε ψυχαναλυτικές σχολές και θεσμούς, ποτέ δεν σταμάτησε να θέτει κρίσιμα ερωτήματα για την ψυχαναλυτική θεωρία, την πρακτική και τη μετάδοση της ψυχανάλυσης στη Γαλλία, όπως και σε διαλέξεις και σεμινάρια στον Καναδά, στη Ρωσία, στην Ελλάδα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Με επίκεντρο τις έρευνές της για τις ενορμήσεις θανάτου και τις παθολογίες όπου η επιθυμία συναντά την ανάγκη, οδηγήθηκε στα σημεία διασταύρωσης του ατομικού με το συλλογικό, εκεί όπου το έργο του πολιτισμού και η φροϋδική Kulturarbeit συνδιαλέγονται με το απάνθρωπο του ανθρώπου, την καταστρεπτικότητα, τη βαρβαρότητα. Τα βασικά σημεία του έργου της συμπυκνώνονται στα βιβλία της “De la guerison psychanalytique” (1998), “La résistance de l’humain” (1999) και “L’esprit du mal” (2007), που μεταφράστηκε στα ιταλικά και στα ελληνικά. “Η αναρχική ενόρμηση” έχει κυκλοφορήσει και στα πορτογαλικά, στη Βραζιλία.