Η Δαμόκλειος σπάθη, μέρος 2ο (ένα διήγημα;)

Το soundcheck έχει τελειώσει, το συγκρότημα έχει αποχωρήσει στο καμαρίνι, έχει ήδη αρχίσει να μαζεύεται κόσμος έξω, είναι η ώρα να ανοίξει η πόρτα όπου να’ναι.

Προλάβανε και στήσανε και τον πάγκο με τα cd.

Ο Γιάννης που έχει αναλάβει την πώληση είναι πιστός fan του συγκροτήματος, δεν έχει χάσει συναυλία τους τα τελευταία δύο χρόνια και προσφέρθηκε να αναλάβει την πώληση cd, επειδή ο μικρός αδερφός της τραγουδίστριας του γκρουπ που μέχρι πρόσφατα αναλάμβανε αυτή τη δουλειά είναι στρατό.

Ο Γιάννης, ή ο μικρός αδερφός ή όποιος αναλάβει να κρατήσει τον πάγκο είναι κατά τον κρατικό μηχανισμό «εργαζόμενος» που πρέπει υποχρεωτικά να ασφαλιστεί. Δεν έχει σημασία αν προσφέρθηκε αφιλοκερδώς να βοηθήσει ή αν είναι συγγενικό πρόσωπο. Αν γίνει έλεγχος και βρεθεί ανασφάλιστος τότε θα πρέπει να πληρώσει (ο ίδιος) πρόστιμο 1.500€. Επιπλέον ο χώρος που φιλοξενεί το live θα πληρώσει πρόστιμο 10.500€.

Οπότε ο Γιάννης σήμερα είναι ασφαλισμένος.

Όλο το συγκρότημα είναι ασφαλισμένο. Δεν παίζεις με αυτά τα πρόστιμα.

Σε προηγούμενο live, σε άλλο χώρο, τους βάλανε να υπογράψουν ένα πολύ καλογραμμένο Ιδιωτικό Συμφωνητικό στο όποιο όμορφα και ωραία περιλαμβάνονταν οι υποχρεώσεις τόσο του χώρου, όσο και του συγκροτήματος. Όλα καλά, όμορφα και νοικοκυρεμένα. Με τη διαφορά ότι υπήρχε μία παράγραφος που μετακυλούσε την ευθύνη της ασφάλισης στην εταιρεία που υπέγραφε το συμφωνητικό. Δηλαδή στην εταιρεία που κυκλοφόρησε το cd τους. Δηλαδή στο ίδιο το συγκρότημα, μιας και την εταιρεία την έφτιαξαν οι ίδιοι για να κυκλοφορήσουν το άλμπουμ τους.

Κατάλαβαν την παγίδα λίγο πριν ανέβουν στη σκηνή και το στομάχι τους ήταν δεμένο κόμπο όλο το βράδυ.

Σήμερα όμως σ’ αυτό το χώρο είναι όλα σωστά. Είναι όλοι ασφαλισμένοι.

Εμ… όχι όλοι.

Η Ελένη που τραγουδάει διδάσκει μουσική σε δημοτικό σχολείο. Πρέπει να ζητήσει άδεια από το ΠΥΣΠΕ για να παίξει. Αλλά το ΠΥΣΠΕ δεν συνεδριάζει τακτικά. Είναι πρακτικά αδύνατο να προγραμματίσει έγκαιρα συναυλίες για τις οποίες να έχει πάρει την άδεια.  Άσε που… θα πάρει την άδεια; Ο Θάνος, ο κρουστός ενός άλλου συγκροτήματος που έχουν παίξει μια φορά μαζί είναι επίσης μουσικός σε σχολείο κι ο εν λόγω αρμόδιος φορέας του αρνήθηκε την άδεια επειδή το αίτημα του «δεν συνάδει με την ιδιότητα του εκπαιδευτικού»! Δηλαδή ο μουσικός που διδάσκει τα παιδιά μας στο σχολείο πρέπει να είναι ένας χαρτογιακάς θεωρητικός, χωρίς μουσική δράση, να μη εμφανίζεται σε συναυλίες που γίνονται (άκουσον, άκουσον!) τη νύχτα, γιατί όπως ξεκάθαρα υπονοείται στην απόφαση κάτι τέτοιο δεν είναι και τόσο… ηθικό!

Άρα απόψε, πάλι κινδυνεύουν με πρόστιμο. Αλλά και τι να κάνουν… να μην παίζουν καθόλου; Τουλάχιστον, κινδυνεύουν λιγότερο. Όλοι οι υπόλοιποι (ακόμη και ο Γιάννης στον πάγκο με τα cd) είναι ασφαλισμένοι.

Αν γίνει έλεγχος υπάρχει πάντα η πιθανότητα να πέσουν σε «καλό» υπάλληλο. Να του εξηγήσουν αυτήν την στρέβλωση, να του πουν «να, οι υπόλοιποι είναι ασφαλισμένοι!», κι έτσι να τους την χαρίσει. Δεν μπορεί! Θα ξέρει ο υπάλληλος το πρόβλημα. Θα του έχει ξανατύχει. Εκπαιδευτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι εν γένει, γιατροί, δικηγόροι κι ένστολοι δεν επιτρέπεται να παίξουν σε συναυλία αν δεν έχουν λάβει ειδική άδεια. Ο υπάλληλος θα ξέρει. Αλλά τι θα κάνει; Θα τους την χαρίσει; Θα ζητήσει να λαδωθεί; Θα κόψει κανονικά το πρόστιμο;

– Ελένη, τσέκαρες τους στίχους του δεύτερου κουπλέ στο πρώτο τραγούδι; Μην τα μπλέξεις πάλι γιατί μπερδευόμαστε! Περιμένω το στίχο για να ξέρω πού είναι εκείνο το γύρισμα.

Ο Μήτσος, ο ντράμερ. Την επαναφέρει καθώς της μιλάει και κουνάει τα χέρια του στον αέρα. «Παίζει» το γύρισμα.

Μόλις ενημερώθηκαν. Σε πέντε λεπτά ξεκινάνε. Κόμπος το στομάχι.

Γμτ! Στην Αγγλία τα έχουν λύσει αυτά τα ζητήματα. Live Music Act του 2012 το οποίο απλοποίησε το ζήτημα ασφάλισης. Στη Γαλλία ο κρατικός μηχανισμός δεν ασχολείται με έσοδα κάτω των 200€ από εισιτήρια συναυλίας. Ούτε εφορία, ούτε ασφάλεια, ούτε τίποτε. Δεν συμφέρει τον κρατικό μηχανισμό να ασχοληθεί με τέτοια ποσά. Για ποσά μεγαλύτερα του ορίου παρακρατείται ένα σεβαστό ποσοστό για την ασφάλεια και την εφορία όλων των συμβαλλομένων. Αυτόματα. Μόνο με το ΑΦΜ σου. Έχεις ασφαλιστεί και φορολογηθεί. Τέλος.

Εδώ γμτ γιατί δένεται το στομάχι κόμπο; Γιατί δεν γίνεται κάτι ανάλογο εναρμονισμένο με την ελληνική πραγματικότητα; Επειδή για να λύσεις ένα πρόβλημα, θα πρέπει πρώτα να το αναγνωρίσεις ως πρόβλημα… Γι’ αυτό!

«Έχει κόσμο» σκέφτεται η Μαρία. «Έχει και πολλές άγνωστες φάτσες. Πάμε όλο και καλύτερα.» Πίσω της ακούει τα τέσσερα χτυπήματα από τις μπαγκέτες  του ντράμερ. Μπήκαν δυναμικά. Αυτό έλειπε. Έχουν λιώσει στην πρόβα.

Πρώτο κουπλέ, πρώτο ρεφραίν, δεύτερο κουπλέ. Να και το cue στον στίχο. «Γεια σου ρε Μήτσο! Αυτή η ιδέα με το γύρισμα που οδηγεί σε παύση ακριβώς πριν το σκάσιμο του δεύτερου ρεφραίν είναι όλα τα λεφτά!»

«Λεφτά;…» σκέφτεται η Ελένη. Έχει κόσμο, αλλά δεν είναι και τίγκα. «Θα βγει κάτι σήμερα; Ακόμη χρωστάμε στο στούντιο…»

Ήταν πολύ ωραία πάντως. Πρέπει να κερδίσανε καινούργιο κόσμο απόψε. Στο τελευταίο τραγούδι του κανονικού σετ η κοπέλα στην μπροστινή σειρά, δεξιά, είχε υγρά μάτια. Και στο encore δεν έφυγε σχεδόν κανείς για να προλάβει το τελευταίο μετρό.

«Θα το κάνω τραγούδι αυτό. “Το Τελευταίο Μετρό”» σκέφτεται η Ελένη. «Ω, ναι, θα το κάνω τραγούδι…».

Να και ο Αλέξης ο πληκτράς. Κρατάει την είσπραξη. «Μαέστρο» τον φωνάζουνε. 11 χρόνια σπουδές (χώρια η αρχική βασική εκπαίδευση ως παιδί) για να πάρει το Δίπλωμα Σύνθεσης. Είναι δεδομένος ο – από το Υπουργείο – εγκεκριμένος κύκλος σπουδών. Δεν υπάρχει τρόπος  να το πάρεις νωρίτερα το Δίπλωμα. 11 χρόνια γμτ! «Εμείς και οι γιατροί είμαστε. Ατυχώς δεν πληρωνόμαστε το ίδιο».

Μάλιστα…

Τόσα η είσπραξη, μείον το φπα, μείον ο φόρος της Φρειδερίκης*, μείον το κόστος ασφάλισης («δεν λες ευτυχώς που δεν έγινε έλεγχος…»). Τόσος κόσμος και πάλι…

33€ έκαστος.

Και το επόμενο live είναι σε ενάμιση μήνα.

– Μήπως δεν έπρεπε να βάλουμε τόσο φθηνά το εισιτήριο;
– Αλλά πάλι, αν το είχαμε ακριβότερα, θα είχαμε τόσο κόσμο;

Σκάσε και κουβάλα τώρα. Ο Μήτσος έχει ήδη βάλει τα πιατίνια του στις θήκες. Ωχ! Τα cd!

– Πού είναι ο Γιάννης; πουλήσαμε cd;
– Τρία
– Τι εννοείς «τρία»;
– …
– Με τόσο κόσμο θα μπορούσαμε να είχαμε πουλήσει 13!

Δεν μπορείς να βασιστείς. Μέχρι πριν λίγο καιρό η πώληση cd ήταν συνάρτηση της προσέλευσης κόσμου. Όχι πια. Πλέον είναι ο άγνωστος Χ. Πότε πολλά cd, πότε λίγα.

Κουβάλα τώρα.

Ο Γιάννης στεναχωρήθηκε. Αναρωτιέται τι μπορεί να έκανε λάθος και δεν τσούλησαν τα cd.

– ‘νταξ ρε Γιάννη. Πως κάνεις έτσι; Τουλάχιστον κόλλησες ένα ένσημο ρε Γιάννη! Αυτό πού το πας;

Σκάνε στα γέλια.
Κουβάλα τώρα.
Γμτ… θα αντέξουμε γμτ;
Θα αντέξουμε;
Και για πόσο;

Το παραπάνω κείμενο είναι μια δραματοποιημένη συρραφή πραγματικών περιστατικών και συνθηκών. Ως εκ τούτου η συγκεκριμένη ιστορία ποτέ δεν συνέβη ως ακριβώς έχει και τυχόν ομοιότητες με πραγματικά πρόσωπα είναι απολύτως συμπτωματικές.   

* Το 1948 ψηφίστηκε ο νόμος του «φόρου της Φρειδερίκης». Με τον νόμο αυτό επεβλήθη φόρος 10%  στα εισιτήρια όλων των Δημοσίων Θεαμάτων, υπέρ του Ταμείου Προνοίας με στόχο την ενίσχυση των «βορείων επαρχιών» της χώρας που επλήγησαν από τον εμφύλιο. Σε μεταγενέστερα χρόνια και μετά από αλλεπάλληλες τροποποιήσεις και εξαιρέσεις ο φόρος κατέληξε να είναι 5% για τα εισιτήρια των συναυλιών και μουσικών παραστάσεων και μόνο. Ο Εθνικός Οργανισμός Πρόνοιας (καθώς και το Ταμείο του) αγνοούνται εδώ και χρόνια, παρόλα αυτά ο «φόρος της Φρειδερίκης» ισχύει μέχρι σήμερα…

Για τη συγγραφή του παρόντος (αλλά και του προηγούμενου «Άρση-Θέση»  που είχε τον ίδιο τίτλο και συμπληρώνει το παρόν) συζήτησα  με ή έμαθα στοιχεία από: τον συνθέτη Παναγιώτη Καλαντζόπουλο, την Μαρία και τον Μάριο (από το team του Six Dogs), την Μάρσια Ισραηλίδη (μέλος των Playground Theory) και την Πόπη Βαγενά (ΑΕΠΙ) τους οποίους και ευχαριστώ. Τυχόν ανακρίβειες βαρύνουν αποκλειστικά εμένα.