Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης εξελίσσονται με ταχύτατους ρυθμούς προσδίδοντας τεράστια κέρδη και εξουσίες στις εταιρείες κολοσσούς που επενδύουν σε αυτά. Ταυτόχρονα προσφέρουν νέα εργαλεία σε μια σειρά τομείς, μεταξύ αυτών και στον τομέα της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Καλλιτέχνες ήδη χρησιμοποιούν τέτοια συστήματα για να παράξουν νέα έργα, την ίδια ώρα που οι δουλειές συναδέλφων τους στις βιομηχανίες του κινηματογράφου και της δισκογραφίας απειλούνται ακριβώς από την εφαρμογή αυτών των συστημάτων. Ζητήματα που σχετίζονται με τα πνευματικά δικαιώματα, με τη διακινδύνευση των προσωπικών δεδομένων, με τον έλεγχο της προσωπικής ζωής, με την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και εξέλιξη των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη συνεδρίων, ενώ την ίδια στιγμή η τεχνητή νοημοσύνη ανοίγει νέους δρόμους καλλιτεχνικής έκφρασης, δημιουργώντας ένα κύμα δημιουργικότητας, καινοτομίας και έρευνας.
Μια εξέχουσα εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στην τέχνη είναι η χρήση των παραγωγικών αντιπαραθετικών δικτύων (GANs). Καλλιτέχνες και τεχνολόγοι συνεργάζονται για να εκπαιδεύσουν αλγόριθμους σε τεράστια σύνολα δεδομένων υπαρχόντων έργων τέχνης, επιτρέποντας στο AI να μιμείται και να δημιουργεί νέα έργα τέχνης με παρόμοιο στυλ. Αυτή η διαδικασία οδήγησε στην ανάπτυξη εικαστικών έργων τέχνης που αμφισβητούν τις παραδοσιακές έννοιες της έμπνευσης και της καλλιτεχνικής αυθεντίας, θολώνοντας τα όρια ανάμεσα στην ανθρώπινη δημιουργία και εκείνη της μηχανής.
Στο πλαίσιο αυτό επιχειρούμε να εμβαθύνουμε στη συζήτηση γύρω από τις ευκαιρίες και προκλήσεις που μας παρουσιάζει η τεχνητή νοημοσύνη. Ενώ προσφέρει νέους τρόπους και μέσα δημιουργίας και εκτίμησης της τέχνης, εγείρει επίσης ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο της τεχνολογίας στη δημιουργική ελεύθερη έκφραση, τις ηθικές επιπτώσεις της τέχνης που κατασκευάζεται από την τεχνητή νοημοσύνη και το μέλλον των ειδών της συνέργειας μεταξύ ανθρώπων και μηχανών.
Πρόγραμμα εκδήλωσης «ΑΙ: Μέσο Χειραφέτησης ή Δυστοπία;»
Πρώτο Πάνελ 4-5.30 μμ
Τέχνη και Τεχνητή Νοημοσύνη. Νέες δυνατότητες και νέες προκλήσεις
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ομιλητές:
- Γιώργος Δρόσος,«GaUNs* + A.I. Τέχνη και Τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης».
*GANs: Generative Adversarial Networks
Καλλιτέχνης New Media, Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό, Εργαστήριο Νέων Μέσων, Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών ΑΠΘ
- Ιωακειμίδης Δημήτρης (Jo Di), «Η Τεχνητή Νοημοσύνη ως Καταλύτης για Κοινωνική και Πολιτική Αλλαγή μέσω της Τέχνης
Οδοντίατρος – Content Creator
- Φανούριος Μωραϊτης-Nourako, «Large Language Hallucinations» Αναφορά στον τρόπο λειτουργίας των LLMs (Large Language Models)
Επίκουρος Καθηγητής Ψηφιακής Γλυπτικής, ΑΣΚΤ
- Κωστής Σταφυλάκης, «Οικόσιτη ΤΝ: αυτό που θέλουμε!»
Επίκουρος Καθηγητής Εικαστικών Τεχνών, Διευρυμένων Μέσων και Μορφών, Τμήμα Εικαστικών Τεχνών, Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών
- Φαίη Τζανετουλάκου, «Το Τεχνολογικό Υψηλό»
Δρ Ιστορίας της Τέχνης, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΠΘ, Διδάσκουσα ΠΑΔΑ
Συντονιστής του πάνελ ο Δημοσιογράφος και Επιμελητής Δημήτρης Τρίκας
Δεύτερο Πάνελ 6-7.30 μμ:
Τεχνητή Νοημοσύνη στην Εποχή των Ολιγαρχιών: Πώς η Νέα Τεχνολογία επεμβαίνει στη γνώση και στις σχέσεις εξουσίας
Ομιλητές:
- Γιάνης Βαρουφάκης, «Κοινωνικοποιούμε την Τεχνητή Νοημοσύνη; Ή τελειώνουμε ως είδος; Ιδού το δίλημμα»
Οικονομολόγος, Καθηγητής ΕΚΠΑ, Γραμματέας ΜέΡΑ25. Πρώην Βουλευτής και Υπουργός
- Γιάννης Μήτρου, «”Big data” ως πολιτική κατάσταση: Ψηφιακότητα και το Ασυνείδητο»
Δρ Φιλοσοφίας, Ψυχαναλυτής, visual artist
- Δημήτρης Σαραφιανός, «Ex machina ars. Cuius est? Σε ποιον ανήκει;»
Νομικός, Κριτικός Τέχνης, Διευθυντής του Λόφος Art Project
- Γεωργία Σκαρτάδου, «Counter-trained Vision»
Ερευνήτρια, Μέλος Forensis
- Αριστοτέλης Τύμπας, «Για την αθέατη διαμόρφωση αλγορίθμων και μεγάλων δεδομένων: Σεξιστικές, ρατσιστικές, περιβαλλοντοκτόνες και ταξικές μεροληψίες»
Καθηγητής ιστορίας της τεχνολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης και Διευθυντής του αγγλόφωνου διατμηματικού μεταπτυχιακού Science, Technology, Society, ΕΚΠΑ
Συντονιστής του πάνελ ο Δημοσιογράφος Κώστας Ράπτης
Επόπτης της εκδήλωσης Φαίη Τζανετουλάκου
Η εκδήλωση θα μεταδίδεται ζωντανά στη σελίδα του Κέντρου Μετακαπιταλιστικού Πολιτισμού στα social media εδώ.
OPEN THE BLACK BOXES
Στα πλαίσια της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων, στο υπόγειο του εκθεσιακού χώρου θα παρουσιάζεται το “OPEN THE BLACK BOXES” της εικαστικού Δανάης Στράτου, μετά το ανοιχτό διαδικτυακό κάλεσμα.
Οι λέξεις που συγκεντρώθηκαν μέσα από το OPEN CALL_IN THE ERA OF AI, θα χρησιμοποιηθούν από την εικαστικό στη δημιουργία καλλιτεχνικού βίντεο που θα παρουσιαστεί στην εκδήλωση, ως ένα συμμετοχικό έργο ψηφιακής τέχνης, μια συνεργασία της Δανάης Στράτου και του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Vital Space, μιας παγκόσμιας, διεπιστημονικής, cross-media καλλιτεχνικής πλατφόρμας που ασχολείται με τα πιεστικά ζητήματα της εποχής μας. Το πρότζεκτ βασίζεται στην αρχή του «σκέψου παγκόσμια – δράσε τοπικά». Προσκαλεί ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να υποβάλουν μια Ενιαία Λέξη στο διαδίκτυο ως απάντηση σε μία από τις δύο ερωτήσεις:
«Τι σας απειλεί περισσότερο;»
«Τι θέλεις περισσότερο να διατηρήσεις;»
Ζούμε στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Η τεχνολογία καλπάζει, φέρνοντας κατακλυσμικές αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία, τις σχέσεις εργασίας, την ίδια την έννοια της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Αυτοματοποίηση, ρομποτική και τεχνητή νοημοσύνη αλλάζουν τα πάντα στον τρόπο που εργαζόμαστε, στον τρόπο που εκφράζουμε τη δημιουργικότητά μας.
Δεν πρέπει όμως να λησμονούμε: ο αδιαφανής σχεδιασμός, η ιδιοκτησία της τεχνολογίας και οι τρόποι χρήσης της είναι αυτά που καθορίζουν το πρόσημο των συνεπειών της στις ζωές μας. Η συζήτηση όμως για αυτό το τόσο σημαντικό θέμα εξέλειπε ως τώρα από τη δημόσια σφαίρα και τον πολιτικό διάλογο.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΟΜΙΛΗΤΩΝ
Ο Γιάνης Βαρουφάκης γεννήθηκε το 1961 στην Αθήνα. Είναι Οικονομολόγος, καθηγητής, συγγραφέας. Σπούδασε μαθηματικά και οικονομικά στη Βρετανία, όπου και δίδαξε στα πανεπιστήμια Έσσεξ, Ιστ Άνγκλια, Γλασκόβης, και Κέμπριτζ, πριν «μεταναστεύσει» στην Αυστραλία, ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. To 2000 επέστρεψε στην Ελλάδα και ανέλαβε θέση Καθηγητή οικονομικής θεωρίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Την περίοδο 2012-2014 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Όστιν. Τον Ιανουάριο του 2015 εξελέγη βουλευτής Β’ Αθηνών, συγκεντρώνοντας τους περισσότερους σταυρούς στη χώρα, κι ανέλαβε υπουργός Οικονομικών. Μετά από πεντέμισι μήνες σκληρών αντιπαραθέσεων με την τρόικα, το βράδυ του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου 2015 παραιτήθηκε από υπουργός και συνέχισε την αντιπαράθεσή του με τις πολιτικές που αναπαράγουν την κρίση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Την 9η Φεβρουαρίου 2016 στο Βερολίνο, με Ευρωπαίους πολιτικούς και διανοούμενους, συνίδρυσε το Κίνημα για τη Δημοκρατία στην Ευρώπη DiEM25. Το 2019, το ΜέΡΑ25, ο ελληνικός εκλογικός βραχίονας του DiEM25, μπήκε στη Βουλή με 9 έδρες.
Ο Γιώργος Δρόσος είναι Εικαστικός καλλιτέχνης. Διδάσκει στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο εργαστήριο «Νέα Μέσα Εικαστικών Τεχνών». Ο πυρήνας της δουλειάς του είναι η συσχέτιση της κίνησης με το χώρο και το χρόνο. Έχει 6 ατομικές και έχει πάρει μέρος σε πλήθος ομαδικών εκθέσεων. Έχει δημιουργήσει εκπαιδευτικές εφαρμογές και έχει υποστηρίξει δύο Μουσεία, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας.
Ο Δημήτρης Ιωακειμίδης γεννήθηκε το 1982 στη Νέα Ιωνία Μαγνησίας. Αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Σχολή του ΑΠΘ το 2008. Μετακόμισε στην Ολλανδία το 2010, εργαζόμενος ως οδοντίατρος στο Χρόνινγκεν και την Χάγη ενώ από το 2021 έχει αναλάβει και τη διαχείριση της οδοντιατρικής κλινικής επειγόντων περιστατικών του νοσοκομείου Westeinde. Εκτός της επαγγελματικής πορείας, ασχολείται με τη μουσική και τη δημιουργία online περιεχομένου. Δημιούργησε ένα από τα πρώτα blogs στην Ελλάδα κι από το 2013, μέσω της ιστοσελίδας jodi.graphics ενημερώνει και σχολιάζει για τα πολιτικά δρώμενα σε Ελλάδα και Ευρώπη.
Ο Ιωάννης Μήτρου είναι Δρ. Φιλοσοφίας, visual-performance καλλιτέχνης, σκηνοθέτης και θεωρητικός της Σύγχρονης τέχνης και Ψυχανάλυσης. Δίδαξε τα τελευταία πέντε χρόνια στη Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών και διδάσκει σε Διατμηματικά μεταπτυχιακά προγράμματα Θεωρία τέχνης και ψυχανάλυσης και καλλιτεχνικές πρακτικές. Σπουδές: 1996, Πτυχίο Θετικών Επιστημών Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, τμήμα Φυσικής / 1996-97, Μεταπτυχιακά μαθήματα θεωρητικής φυσικής με θέμα το Χάος, τμήμα Φυσικής ΑΠΘ / 1997- 99, Yποτροφία για πρωτότυπη επιστημονική έρευνα, Ινστιτούτο Πυρηνικής Σύντηξης στο Orsay, Paris-Sud / 2005, Μεταπτυχιακό Συστηματικής Φιλοσοφίας, τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής, ΑΠΘ / 2010-2013, Διδακτική Ψυχανάλυση, Σχολή του Φρουδικού Αιτίου, Φρουδική Εταιρία Βορείου Ελλάδος / 2014-2017, Εκπαίδευση υπό εποπτεία ως ψυχαναλυτής / 2017, Διδακτορικό δίπλωμα: «Φαινομενολογία του ασυνειδήτου: Το παράδειγμα του λακανικού πεδίου», σε συνεργασία του τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ με το τμήμα Ψυχανάλυσης, Paris VIII. Ερευνητική εμπειρία: 1997- 99, εργασία πάνω στη σχέση Τέχνης και Επιστήμης στα πλαίσια της υποτροφίας από το Ινστιτούτο Πυρηνικής Σύντηξης του Paris-Sud / 2000-02: επιστημονικός σύμβουλος και υπεύθυνος των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο Μακεδονικό Ινστιτούτο Εργασίας / 2003: Ιδρύει το Διεθνές Εργαστήριο Έρευνας Παραστατικών Τεχνών-Alma Κalma. Καλλιτεχνικές και επιστημονικές συνεργασίες: 2013, Εργαστήριο Φιλοσοφικής Έρευνας πάνω στο Φαντασιακό του ΑΠΘ, σε συνεργασία με το Centre de Recherche surl’Imaginaire, πανεπιστήμιο Stendhal-Grenoble III / 2003, Ινστιτούτο έρευνας των Παραστατικών Τεχνών-J. Grotowski, Πολωνία / 2005, Workcenter of Jerzy Grotowski and ThomasRichards, Pondedera, Ιταλία / 2012 -14, Τμήμα παραστατικών πειραματικών Τεχνών της Ακαδημίας Τέχνης της Μόσχας / 2018, Οργανισμός Club Art Νέα Ορλεάνη, Αμερική / 2019, Υπεύθυνος του πειραματικού προγράμματος για τη Τέχνη και Διαφορετικότητα με τίτλο «Άλλο Βλέμμα», Υπουργείο Πολιτισμού / 2019, Καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης: Διεθνής Συνάντηση Performance art στη Δράμα, παράλληλη εκδήλωση του Διεθνούς Φεστιβαλ Μικρού Μήκους της Δράμας. Οι κατευθύνσεις της έρευνάς του αφορούν στη Φιλοσοφία Τέχνης, Γλώσσας και Πολιτικής σε άρθρωση με τη Φαινομενολογία.
Ο Φανούριος Μωραΐτης (Νουράκο) ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Το έργο του αφορά σε πρακτικές μετά-ψηφιακής πλαστικής και την μελέτη των αλγορίθμων ως διευρυμένων καλλιτεχνικών διαδικασιών. Είναι πτυχιούχος Ηλεκτρονικός Μηχανικός & Μηχανικός Υπολογιστών του Πολυτεχνείου Κρήτης και απέκτησε MSc. στην Τέχνη και Τεχνολογία από το Chalmers University of Technology στη Σουηδία µε υποτροφία του Ιδρύματος Α. Σ. Ωνάση. Εργάστηκε στο Εθνικό Ινστιτούτο Πληροφορικής και Αυτοματισμού της Γαλλίας (INRIA) και φοίτησε στο Art Students League της Νέας Υόρκης. Είναι απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας, όπου εκεί τώρα διδάσκει στη βαθμίδα του επίκουρου Καθηγητή. Έχει εκθέσει στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές.
O Δημήτρης Σαραφιανός είναι δικηγόρος, Δρ Νομικής και διαχειριστής του Λόφος art project. Έχει διατελέσει μέλος του ΔΣ του ΔΣΑ και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Είναι Διευθυντής-Νομικός Σύμβουλος του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων των Εικαστικών Τεχνών και των Εφαρμογών τους. Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνικά και αγγλικά περιοδικά και βιβλία.
Η Γεωργία Σκαρτάδου είναι ερευνήτρια στην ομάδα Forensis, αδερφή οργάνωση της Forensic Architecture. Είναι κάτοχος προπτυχιακού τίτλου σπουδών από την σχολή Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ και μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στις Ψηφιακές Τέχνες από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Η ερευνητική της δραστηριότητα επικεντρώνεται στην κατανόηση των δυνατοτήτων και περιορισμών που παρέχουν τα νέα μέσα/τεχνολογίες στις διεκδικήσεις των κοινωνικών διαδράσεων και παρεμβάσεων. Η εμπειρία της πάνω σε εργαλεία και πρακτικές προέρχεται από την επαγγελματική ενασχόληση στον χώρο του κινηματογράφου και των βιντεοπαιχνιδιών.
Ο δρ Κωστής Σταφυλάκης είναι εικαστικός και θεωρητικός τέχνης. Η εικαστική του πρακτική αποκτά συχνά τη μορφή πλοήγησης στον διαδικτυακό και φυσικό χώρο ομάδων που κατοικούν στα όρια της κοινωνικής πρόσληψης. Τα δημοσιευμένα κείμενα και η επιμελητική του δράση ερευνούν τη σχέση ανάμεσα στο «μιμητικό», το κοινωνικό και πολιτικό. Είναι απόφοιτος της ΑΣΚΤ με Μάστερ στη Θεωρία και Ιστορία της Μοντέρνας Τέχνης (University of Essex), Μάστερ στην Ευρωπαϊκή Φιλοσοφία (University of Essex) και Διδακτορικό τίτλο από το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου (2010). Έχει επιμεληθεί και συνεπιμεληθεί εκθέσεις όπως οι The Outburst of the Digital Swamp (The Overkill festival, NL, 2023), 6th Athens Biennale ANTI, the 4th Athens Biennale AGORA, Weasel Dance στο Goethe-Institut Athen, Twisting C(r)ash στο Batiment d’Art Contemporain της Γενεύης, The Suspension of Litanies και Fuyuhiko Takata στο ViZ Laboratory for Visual Culture κ.α. Στις πρόσφατες ατομικές καλλιτεχνικές δραστηριότητές του συμπεριλαμβάνονται: GZPRM GOPNIK, KEIV Athens (2023), Chloroquine Juggalo, KEIV Athens (2021), η διατομική έκθεση Readiness: CivilWar (με τον Τεό Τριανταφυλλίδη), Panke Gallery Βερολίνο (2022) και η έκθεση KavecS, Neue Ravensburger Kunstverein (2017). Έχει εκθέσει σε διεθνείς καλλιτεχνικές διοργανώσεις όπως οι Prepper Paradise στο Βureau Europa του Maastricht (2022), Bless’ed Curse του soloshow.online (2021), Toxicfest στο Tick Tack Antwerpen (2021), Kultursymposium Weimar (2019), Festival of Democracy” Γενεύη (2017), “Omonoia” 5th Athens Biennale (2016), 1st NSK Biennial of Folk Art (2014), Hell as Pavillion στο Palais de Tokyo (2013), Truth is Concrete του Steirischer Herbst στο Graz(2012), Monodrome 3rd Athens Biennale (2011), Media Impact 4th Moscow Biennial (2011).
Η Φαίη Τζανετουλάκου είναι Δρ Ιστορίας της Τέχνης ΑΠΘ, πανεπιστημιακή Υπότροφος στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Διδάσκει τα μαθήματα Κοινωνική Λειτουργία της Τέχνης και Τέχνη και Υλικότητα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Εργάζεται ως Κριτικός Τέχνης/ Επιμελήτρια Εκθέσεων. Εκπονεί Μεταδιδακτορική έρευνα στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας πάνω στη σύγχρονη Περιβαλλοντική Τέχνη. Έχει διατελέσει Γενική Γραμματέας του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης AICA. Συγγράφει κείμενα Κριτικής της Τέχνης για τον πολιτιστικό ιστότοπο culturenow.gr. Είναι περιβαλλοντική ακτιβίστρια και στηρίζει το Zero Waste κίνημα.
Ο Αριστοτέλης Τύμπας είναι Καθηγητής Ιστορίας της Τεχνολογίας στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ με ειδίκευση στη μελέτη της τεχνητής νοημοσύνης και των ενεργειακών μεταβάσεων. Με σπουδές χημικού μηχανικού στο ΑΠΘ, μεταπτυχιακό και διδακτορικό σε τεχνολογική-επιστημονική πολιτική και ιστορία-κοινωνιολογία της τεχνολογίας στις ΗΠΑ. Είναι διευθυντής αγγλόφωνου μεταπτυχιακού στο διεπιστημονικό πεδίο Science, Technology, Society, μέλος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του ΕΚΠΑ, αντιπρόεδρος έρευνας του European Inter-University Association on Society, Science and Technology και action chair ευρωπαϊκού ερευνητικού δικτύου για τον ρόλο της νέας τεχνολογίας στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών συνόρων και της μετανάστευσης. Ήταν chair του Tensions of Europe: Network on History, Technology and Europe, visiting scholar στο MIT.
Την εκδήλωση με τίτλο «ΑΙ: Μέσο Χειραφέτησης ή Δυστοπία;» διοργανώνει το mέta | Κέντρο Μετακαπιταλιστικού Πολιτισμού σε συνεργασία με το Λόφος Art Project.