Η Ελληνική Λαογραφία και η Ελληνική Επανάσταση στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη»

Ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων «Χριστούγεννα στην Αθήνα» του Δήμου Αθηναίων, παρουσιάζει έως την Κυριακή 9 Ιανουαρίου 2022 στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» Δήμου Αθηναίων τις εκθέσεις «Τα καλλιγραφένια στρωσίδια του Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής» και το «Δέντρο της Ελευθερίας», ενισχύοντας την παράδοση των γιορτών με στοιχεία της Ελληνικής λαογραφίας και Επανάστασης.

Στην έκθεση «Τα Καλλιγραφένια στρωσίδια Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής» παρουσιάζονται χειροποίητα υφαντά από την περιοχή της βορείου Χαλκιδικής, όπου αναπτύχθηκε η υφαντική τέχνη των επονομαζόμενων καλλιγραφένιων χαλιών, με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στη διακόσμησή τους τα περίτεχνα τριαντάφυλλα.

Συγκεκριμένα, εκτίθενται περίπου είκοσι (20) στρωσίδια-χαλιά από την περιοχή, εκ των οποίων τα περισσότερα ανήκουν στη συλλογή του Ιερού Ναού Παμμεγίστων Ταξιαρχών Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής, ενώ άλλα προέρχονται από γυναικείες προίκες, τα οποία φυλάσσονται με ιδιαίτερη μέριμνα ως κειμήλια ανεκτίμητης αξίας της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Σκοπός της έκθεσης είναι η προβολή και ανάδειξη των υφαντών και των διακοσμητικών στοιχείων τους από την Μακεδονική λαϊκή παράδοση, που έκανε γνωστή την Αρναία ως κέντρο υφαντικής τέχνης σε όλη την Ελλάδα.

Η Αγγελική Χατζημιχάλη το 1925 έγραψε:

«Η λαϊκή μας τέχνη είναι μια από τις γνήσιες εκδηλώσεις της ψυχής του λαού, το στερεό θεμέλιο κάθε νεοελληνικής καλλιτεχνικής δημιουργίας»

Σε αυτό το στέρεο θεμέλιο καλλιτεχνικής δημιουργίας εντάσσονται και «τα καλλιγραφένια στρωσίδια του Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής» ως στοιχείο της συλλογικής ταυτότητας του τόπου τους, στο πλαίσιο της παράδοσης και ανάδειξης όλων των εκφάνσεών του. Η εικόνα δε των ανθισμένων τριαντάφυλλων, που κυριαρχεί σε αυτά, εκπέμπει ξεκάθαρα τον αμφίσημο συμβολισμό της χαράς της ζωής με τα λουλούδια και της λύπης με τα αγκάθια.

Η έκθεση πραγματοποιείται με την ευγενική υποστήριξη του Κέντρου Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.

Παράλληλα με την έκθεση «Τα καλλιγραφένια στρωσίδια του Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής», εκτίθεται σε ξεχωριστή ενότητα, με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, «Το Δέντρο της Ελευθερίας», το οποίο είναι στολισμένο με κεραμικά έργα, που σχεδιάστηκαν και δημιουργήθηκαν από τις ομάδες του εργαστηρίου κεραμικής του Κέντρο Πηλού του ΟΠΑΝΔΑ, σε σχήματα και χρώματα που παραπέμπουν στην ελληνική επανάσταση (τσαρουχάκια, ελληνικές σημαίες, κοπέλες και αγόρια με παραδοσιακές φορεσιές, όπλα, σπαθιά, κ.α.).

Επιμέλεια εκθέσεων: Σταυρούλα Πισιμίση, λαογράφος του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» Δήμου Αθηναίων.

Κατά τη διάρκεια των εκθέσεων θα πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικά προγράμματα και χριστουγεννιάτικες δράσεις για μικρούς και μεγάλους, καθώς και διαδικτυακά χριστουγεννιάτικα προγράμματα για όλη την οικογένεια. Αναλυτικά:

Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2021 και Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου 2021|11.30| Ένα αλλιώτικο Χριστουγεννιάτικο δέντρο
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα με εργαστήρι κατασκευής για παιδιά ηλικίας από 8 έως 12 ετών.
Τι σχέση μπορεί να έχει ένα αλλιώτικο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το δέντρο της ελευθερίας; Πόσα κοινά θα ανακαλύψουμε παρατηρώντας τα στολίδια τους;
*Δηλώσεις συμμετοχής: 210 3243972, 210 3243987 (Δευτέρα – Παρασκευή, 11.00 – 15.00)
Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 20

Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου 2021| 17.30 | Ξενάγηση στη Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα του Αρχοντικού Χατζημιχάλη με έθιμα του Δωδεκαήμερου.
*Δηλώσεις συμμετοχής: 210 3243972, 210 3243987 (Δευτέρα – Παρασκευή, 11.00 – 15.00)
Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 20

Κυριακή 2 Ιανουαρίου|12.00| To δέντρο των ευχών
Πολυδιάστατο χριστουγεννιάτικο εργαστήρι, που συνδυάζει αφήγηση παραμυθιού, θεατρικό παιχνίδι, μουσική, χορό και εικαστικά, από την ομάδα Μορφές Έκφρασης.
Για παιδιά ηλικίας από 4 έως 8 ετών.
*Κρατήσεις θέσεων: 210 3243972, 210 3243987 (Δευτέρα – Παρασκευή, 11.00-15.00)

Τρίτη 4 Ιανουαρίου 2022
11.30| Οι καλικάντζαροι και το μαγικό δέντρο του κόσμου
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα με εργαστήρι κατασκευής για παιδιά ηλικίας από 8 έως 12 ετών.
*Δηλώσεις συμμετοχής: 210 3243972, 210 3243987 (Δευτέρα – Παρασκευή, 11.00 – 15.00)
Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 20

Διαδικτυακά χριστουγεννιάτικα προγράμματα:

Αφηγήσεις χριστουγεννιάτικων και πρωτοχρονιάτικων παραμυθιών
Βιντεοσκοπημένες αφηγήσεις με φόντο τον μουσειακό χώρο του αρχοντικού Χατζημιχάλη
Το έθιμο της Ζακυνθινής κουλούρας
Βιντεοσκοπημένη αναπαράσταση του ζακυνθινού εθίμου με αφήγηση στους χώρους του μουσείου, που η οικογένεια Χατζημιχάλη αναβίωνε την παραμονή των Χριστουγέννων στην τραπεζαρία του αρχοντικού της, όπου συγκεντρώνονταν προσκαλώντας συγγενείς και εκλεκτούς φίλους.

Covid-19

Στον εκθεσιακό χώρο τηρούνται όλα τα αναγκαία μέτρα για την τήρηση των υγειονομικών κανόνων, αλλά και των κανόνων λειτουργίας των χώρων, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ και της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας Δημόσιας Υγείας.

H είσοδος, σύμφωνα με τα ισχύοντα υγειονομικά πρωτόκολλα, επιτρέπεται σε όσους/-ες έχουν:

· εμβολιαστεί

· νοσήσει (έως 6 μήνες από τη διάγνωση) και

· σε ανήλικους, 4 έως 17 ετών, με την επίδειξη αρνητικού αυτοδιαγνωστικού ελέγχου (self-test) εντός 24 ωρών

Η χρήση ιατρικής μάσκας είναι υποχρεωτική κατά την παραμονή του κοινού στον εκθεσιακό χώρο.

Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» Δήμου Αθηναίων την Παραμονή των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, Παρασκευή 24 και 31 Δεκεμβρίου 2021, θα λειτουργήσει 10.00 – 15.00, ενώ θα παραμείνει κλειστό τις αργίες των Χριστουγέννων Σάββατο 25 και Κυριακή 26 Δεκεμβρίου 2021, την Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνια (6.1.22).