Από τις 27 Ιουλίου έως τις 25 Αυγούστου 2024, ο Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Σύλλογος Κύμης σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πύργου Κύμης και την ΚΑΙΡΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΑΜΚΕ διοργανώνουν την εικαστική έκθεση «Η εσωτερική πλευρά του ανέμου» στο Αρχοντικό Χρυσανθόπουλου, που βρίσκεται στο χωριό Πύργος και αποτελεί παράρτημα του Λαογραφικού Μουσείου Κύμης. Την έκθεση επιμελείται ο ιστορικός τέχνης Χριστόφορος Μαρίνος.
Η θεματική της έκθεσης περιστρέφεται γύρω από τη χειρωναξία, δίνοντας έμφαση στην υλικότητα και στο χειροποίητο αντικείμενο. Συμμετέχουν 42 καλλιτέχνιδες και καλλιτέχνες με περισσότερα από 70 έργα, τα οποία συνομιλούν με την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα του κτιρίου και τις εντυπωσιακές τοιχογραφίες του λαϊκού καλλιτέχνη του 19ου αιώνα Σωτήρη Χρυσανθόπουλου. Χτίζοντας πάνω στην κληρονομιά του Χρυσανθόπουλου, η έκθεση περιλαμβάνει έργα αυτοδίδακτων καλλιτεχνών, όπως τις ταπισερί του Στάθη Κατσαρέλη και μία φορητή εικόνα («Τοπίο του θεσσαλικού κάμπου») του λαϊκού ζωγράφου Αθανάσιου Παγώνη (1820-1884). Μέσα από τη συμμετοχή του αρχιτέκτονα Διονύση Σοτοβίκη, επιχειρείται ένας διάλογος με τον Αλέξανδρο Ροδάκη και το περίφημο σπίτι του στον Μεσαγρό Αίγινας. Επιπλέον, σύγχρονες καλλιτέχνιδες, όπως η Πέννυ Γκέκα, η Ρία Δάμα, η Χριστίνα Μήτρεντσε και η Σοφία Σιμάκη, έχουν φιλοτεχνήσει έργα ειδικά για την έκθεση, αντλώντας έμπνευση από αντικείμενα της οικίας του Χρυσανθόπουλου, από κεντήματα της οικογένειας του επιμελητή και από την πολιτιστική ιστορία της Κύμης. Η έκθεση ξαναφέρνει στο προσκήνιο το έργο της σημαντικής κεραμίστριας Μαρίας Βογιατζόγλου, τις ταπισερί της Νίκης Καναγκίνη, και συγχρόνως αναδεικνύει το ζωγραφικό έργο του Μοναχού Νικόδημου και του αρχιτέκτονα Τάκη Τερζόπουλου. Ιδιαίτερη παρουσία στην έκθεση έχει η ομάδα ΑΦΗ, η οποία, από το 1979 έως σήμερα, ισορροπώντας μεταξύ εικαστικών και εφαρμοσμένων τεχνών, έχει χαράξει τη δική της διαδρομή, επιμένοντας στην αργή χειρωνακτική κατασκευή ιδεών. Ο τίτλος της έκθεσης είναι δανεισμένος από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Μίρολαντ Πάβιτς, που εκδόθηκε στα σερβικά το 1991 και κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 1994 από το Βιβλιοπωλείον της «Εστίας» σε μετάφραση Γκάγκα Ρόσιτς.
Γεννημένος στη Βερσοβά (σημερινό Χρυσάνθιο) του νομού Αχαΐας, ο Σωτήρης Χρυσανθόπουλος εγκαταστάθηκε στην Κύμη στα μέσα του 19ου αιώνα. Παντρεύτηκε τη Μαρία Θαλασσινού και έχτισε τη διώροφη κατοικία τους στο χωριό Πύργος, τον τόπο καταγωγής της γυναίκας του. Αυτοδίδακτος τεχνίτης, ασχολήθηκε με την αγιογραφία, τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την ξυλογλυπτική. Διακόσμησε το αρχοντικό του με τοιχογραφίες, προσωπογραφίες του ιδίου και των μελών της οικογένειάς του, κατασκεύασε τα έπιπλα του σπιτιού και μια σειρά γλυπτά που κοσμούν τους εξωτερικούς τοίχους. Πέθανε γύρω στο 1900. Ο γιος του, Κωνσταντίνος, υπήρξε επίσης αγιογράφος. Το 1991 το αρχοντικό δωρήθηκε από την εγγονή του, Αρετούσα Χρυσανθοπούλου, στον Μορφωτικό και Εκπολιτιστικό Σύλλογο Κύμης, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως μουσείο.
Το Αρχοντικό Χρυσανθόπουλου, που προορίζεται για Μουσείο Παλαιοντολογικών Ευρημάτων της Περιοχής της Κύμης, δεν έχει ανοίξει ποτέ τις πόρτες του στο κοινό. Στόχος της έκθεσης είναι να φέρει τους Ευβοιώτες πιο κοντά στη σύγχρονη τέχνη και στις σύγχρονες καλλιτεχνικές πρακτικές. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη έκθεση μεγάλης κλίμακας που πραγματοποιείται στην ευρύτερη περιοχή της Κύμης-Αλιβερίου και μία από τις λίγες στην Εύβοια. Σε αντίθεση με άλλα νησιά που φιλοξενούν κάθε καλοκαίρι εκθέσεις σύγχρονης τέχνης υψηλού επιπέδου στα μουσεία τους, η Εύβοια δεν έχει να επιδείξει αντίστοιχη εκθεσιακή δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να μην θεωρείται πολιτιστικός προορισμός. Η εικαστική έκθεση στο Αρχοντικό Χρυσανθόπουλου αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τους κατοίκους της Εύβοιας να έρθουν σε επαφή με τον σύγχρονο πολιτισμό.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
- Στην έκθεση συμμετέχουν οι: Νίκος Αλεξίου (1960-2011), ΑΦΗ Collective (Judith Allen-Ευσταθίου, Inger Carlsson, Μαρία Γρηγορίου, Δέσποινα Πανταζοπούλου, Γιάννης Παπαδόπουλος, Εύα Χειλαδάκη, Θεοδώρα Χωραφά), Κωνσταντία Βλαχίδου, Μαρία Βογιατζόγλου (1930-2010), Βάσω Γκαβαϊσέ, Πέννυ Γκέκα, Ρία Δάμα, Γιάννης Θεοδωρόπουλος, Νίκη Καναγκίνη (1933-2008), Στάθης Κατσαρέλης, Κατερίνα Κατσιφαράκη, Παναγιώτης Κουλουράς, Ελένη Κρίκκη, Αλέξανδρος Λάιος, Βασιλική Λευκαδίτη, Ανδρέας Λόλης, Δημήτρης Μεράντζας, Χριστίνα Μήτρεντσε, Μαργαρίτα Μποφιλίου, Μοναχός Νικόδημος (1951-2021), Μυρτώ Ξανθοπούλου, Αθανάσιος Παγώνης (1820-1884), Ηλίας Παπαηλιάκης, Ρένα Παπασπύρου, Νατάσσα Πουλαντζά, Αργύρης Ραλλιάς, Κώστας Ρουσσάκης, Σοφία Σιμάκη, Βασίλης Σκυλάκος (1930-2000), Διονύσης Σοτοβίκης, Τάκης Τερζόπουλος (1947-2018), Θανάσης Τότσικας, Νίκος Τρανός, Γιώργος Τσακίρης, Αλέκος Φασιανός (1935-2022), Μάρω Φασουλή
- Συντονισμός: Πέτρος Θωμαΐδης, Χρήστος Χρυσόπουλος
- Μεταφορά και εγκατάσταση έργων: Artlock
- Σχεδιασμός οπτικής επικοινωνίας: Kottage Design
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Μυρτώ Ξανθοπούλου, Καρδιά μου μιλιμετρέ, 2022, χαρτί μιλιμετρέ, βερνίκι νυχιών, μαρκαδόροι, ριζόχαρτο. Μέρος της εγκατάστασης «για να μη βραχείς». Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα