“Είμαι περισσότερο από ποτέ αποφασισμένη να ακολουθήσω τη λογοτεχνική σταδιοδρομία {…}. Πλέον η ύπαρξή μου είναι πλήρης. Έχω έναν στόχο, ένα καθήκον και ας πούμε τη λέξη, ένα πάθος. Το επάγγελμα του συγγραφέα είναι ένα βίαιο και ακατανίκητο πάθος που, όταν εισβάλει σ’ ένα καημένο μυαλό, δεν πρόκειται να το αφήσει ποτέ πια” γράφει η George Sand, μια μορφή άκρως ρομαντική η οποία και επηρέασε με το πλούσιο έργο της αλλά και με τις απόψεις της πολλούς επιγόνους της. Αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα πρόσωπο με ιδιαίτερα πρωτοποριακές ιδέες αν σκεφτεί κανείς πως υπήρξε σε όλη της τη ζωή ανεξάρτητη, ελεύθερο πνεύμα και πλήρως χειραφετημένη σε σχέση με αυτό που ίσχυε για τις υπόλοιπες γυναίκες της εποχής της. Το σύντομο μα ιδιαίτερα διαφωτιστικό εισαγωγικό σημείωμα ρίχνει φως στα διάφορα συμβάντα της πλούσιας ζωής της, στους έρωτές της με γνωστές προσωπικότητες της εποχής της και στην φιλοσοφία ζωής που την διέκρινε.
Μια διαφορετική γυναίκα του καιρού της, μια ξεχωριστή διανοούμενη
Σε μια περίοδο εξαιρετικά αμφίρροπη με τα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα να χτυπάνε κόκκινο, η Sand διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στα τεκταινόμενα της εποχής της καθώς σε μια κατά κύριο λόγο ανδροκρατούμενη κοινωνία ανέπτυξε τις δικές της πεποιθήσεις και διέφυγε από τα στερεότυπα της γυναίκας που υπακούει πιστά και τυφλά σε εντολές και διαταγές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως διέλυσε τον γάμο της και ζήτησε διαζύγιο όταν συνειδητοποίησε πως δεν αισθανόταν ευτυχισμένη παρά το γεγονός πως είχε αποκτήσει δύο παιδιά και της είχε απονεμηθεί ο τίτλος της βαρόνης. Θα μπορούσε κάποιος να την χαρακτηρίσει ιδιαίτερα αντισυμβατική και σαφώς επαναστατική τόσο στη ζωή όσο και στα γραπτά της, καθώς το ένα αποτελούσε καθρέφτη του άλλου. Εξάλλου, η παρούσα έκδοση με σειρά αποσπασμάτων από την ιστορία της ζωής της, μεταφρασμένα από την Μαρία Παπαδήμα, αποκαλύπτει πως τίποτα απολύτως δεν την εμπόδιζε από το να εκφράσει τις απόψεις της δίχως φόβο αλλά με πάθος.
Η George Sand καθιέρωσε με την ζωή της και την στάση της το πρόσωπο της διανοούμενης σε μια περίοδο όπου οι γυναίκες όχι μόνο δεν είχαν δικαίωμα στην ελευθερία γνώμης και ήταν υποχείρια των συζύγων, των αδερφών ή των πατρών τους αλλά ούτε και στην εκπαίδευση και έτσι δεν είχαν την δυνατότητα να σπουδάσουν και να εξελιχθούν κοινωνικά. Η ίδια λοιπόν με την παιδεία που έλαβε και σε συνάρτηση με την συγγραφική της δεινότητα κατάφερε από νωρίς να ξεβαλτώσει και να ξεφύγει από την στενή οικογενειακή φωλιά, εκείνο τον ασφυκτικό κλοιό όπου ο άντρας ορίζει τις τύχες της γυναίκας και συζύγου του. Η προσωπικότητά της ήταν έντονη και επιβλητική, μια γυναίκα σχεδόν επικίνδυνη για τα τότε δεδομένα καθώς είχε τη δική της πορεία και τα δικά της προσωπικά πάθη και αν σκεφτεί κανείς πως είχε ερωτευτεί μια άλλη γυναίκα, κάτι ανήκουστο για τότε, μπορεί κάποιος να κατανοήσει το πόσο προχωρημένο μυαλό υπήρξε.
“Έχω υποφέρει τα ίδια δεινά, έχω περάσει από τους ίδιους σκοπέλους και τα κατάφερα ͘ έτσι και εσύ μπορείς να γιατρευτείς και να νικήσεις. Αυτά τα λέει ο φίλος στον φίλο, αυτά μαθαίνει ο άνθρωπος στον άνθρωπο {…} Η αφήγηση των βασάνων και των αγώνων της ζωής του κάθε ανθρώπου συμβάλλει στη διαπαιδαγώγηση όλων. Θα ήταν καλό για την σωτηρία όλων αν ο καθένας μπορούσε να κρίνει τι τον έκανε να υποφέρει και να γνωρίζει τι τον έσωσε” γράφει η ίδια ξεδιπλώνοντας τόσο στοχαστικά τον ρου των πιο βαθιών σκέψεών της προσφέροντας απλόχερα όλα όσα την απασχολούν και την προβληματίζουν, δίνοντας με ένταση το στίγμα μιας φιλοσοφίας ζωής που δεν προέκυψε έτσι ξαφνικά αλλά μέσα από πλήθος αναγνωσμάτων που σμίλεψαν το μέσα της και διαμόρφωσαν τις αντιλήψεις και την κοσμοθεωρία της. Μέσα από τα γραπτά της, μέρος των οποίων έχουμε την ευτυχία να διαβάσουμε εδώ, η ίδια ουσιαστικά απευθύνει ένα είδους κάλεσμα στους ανθρώπους και ειδικά στις άλλες γυναίκες πως καθένας είναι “τέκνο των έργων του” αλλά και δημιουργός βάσει της δικής του βούλησης.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Βίκτωρ Ουγκό, από τον οποίο η George Sand στην Αγγλία του 1830 ήταν σαφώς διασημότερη, είχε γράψει σχετικά με την ομοφυλοφιλία της George Sand τα εξής ενδιαφέροντα μα και αμφιλεγόμενα λόγια: “Η George Sand δεν μπορεί να προσδιορίσει αν είναι άνδρας ή γυναίκα. Εκφράζω μεγάλη εκτίμηση για κάθε συνάδελφο μου, αλλά δεν είναι δική μου θέση να αποφασίσω αν είναι η αδερφή μου ή ο αδερφός μου”. Ήταν όμως ο ίδιος που έγραψε στον επικήδειό της τα εξής διθυραμβικά αναγνωρίζοντας στο πρόσωπό της μια σπουδαία γυναίκα: “Σε αυτή τη χώρα που χρέος της είναι να ολοκληρώσει τη Γαλλική Επανάσταση και να ξεκινήσει αυτή της ισότητας των δύο φύλων, για την ισότητα των ανθρώπων χρειαζόταν μία σπουδαία γυναίκα. Ήταν απαραίτητο να αποδειχθεί ότι μια γυναίκα μπορεί να έχει όλα τα ανδρικά χαρίσματα χωρίς να χάνει καμία από τις αγγελικές της ιδιότητες, μπορεί να είναι δυνατή χωρίς να παύει να είναι τρυφερή… Αυτό απέδειξε η George Sand”.
Συμπερασματικά, πρόκειται για μια χαρισματική και δυναμική γυναίκα που πήγε κόντρα στον καιρό της, προκαλώντας με την στάση ζωή της και τις ρηξικέλευθες πεποιθήσεις ενώ εν παραλλήλω δημιούργησε έργα που όχι μόνο παρουσιάζονται στον χρόνο αγέρωχα και διαβάζονται ανελλιπώς έως σήμερα μα είναι έργα που έθεσαν τις βάσεις για πολλούς εκ των συνεχιστών της, όπως είναι η Βιρτζίνια Γουλφ, ο Μαρσέλ Προυστ ακόμα και ο Ντοστογιέφσκι διάβασε πολλά από τα πολυάριθμα μυθιστορήματα της George Sand. Μαζί με τις Τζορτζ Έλιοτ και Σαρλότ Μπροντέ διαμόρφωσαν μια άλλου είδους λογοτεχνία καθώς όπως αναφέρει η Γουλφ “ήταν όλες τους θύματα εσωτερικής διαμάχης, όπως αποδεικνύουν τα γραπτά τους, προσπάθησαν αναποτελεσματικά να κρυφτούν πίσω από το όνομα ενός άνδρα”.
Απόσπασμα από το βιβλίο:
“Ο πιο μεγάλος πόνος πρέπει να είναι το να μην εμπνέουμε τα συναισθήματα που νιώθουμε”
Διαβάστε επίσης:
George Sand – Έτσι όρισα τη ζωή μου: Αποσπάσματα από την «Ιστορία της ζωής μου»
