Μαγικός ρεαλιστής ήταν το «παρατσούκλι» του ζωγράφου Άντριου Νιούελ Γουάιεθ, και αν κοιτάξεις τους πίνακες του οι λόγοι είναι εμφανείς. Η μελαγχολική ατμόσφαιρα που τους κατακλύζει, δένει υπέροχα με τη σχεδόν φωτογραφική ακρίβεια της τεχνικής του. Χρησιμοποιώντας τους τόνους του γκρι και του καφέ, φιλοτεχνούσε συνήθως τοπία, τα οποία είχε εμπνευστεί από την Πενσιλβάνια, την ιδιαίτερη πατρίδα του. Τα τοπία που αποτύπωνε στον καμβά του, μεταμορφωνόντουσαν σε ειδυλλιακά μέρη, έτοιμα να σου χαρίσουν τη διέξοδο που αναζητούσες. Η δεύτερη του αγάπη ήταν τα πορτραίτα.
Γεννημένος στις 12 Ιουλίου του 1917, ο Γουάιεθ είναι από τους πρώτους σύγχρονους καλλιτέχνες που έχει εκθέσει το έργο στον Λευκό Οίκο. Το έργο του περιφρονήθηκε και λατρεύτηκε εξίσου, από κοινό και κριτικούς. Άλλοι έγραφαν διθυράμβους για το μοναδικό ρεαλιστικό του ύφος, ενώ οι υπόλοιποι χαρακτήριζαν το έργο του ως ένα είδος νοσταλγικού κιτς. Σήμερα, η δουλειά του βρίσκεται στα σημαντικότερα μουσεία των ΗΠΑ, ενώ το γνωστότερο έργο του «Ο Κόσμος της Χριστίνας», είναι ίσως και ο πιο δημοφιλής πίνακας Αμερικάνου καλλιτέχνη του 20ου αιώνα. Ένα έργο, που κατέχει ξεχωριστή θέση στο φιλότεχνο κοινό, και εξαιτίας της μοναδικής ιστορίας του.
Ο Κόσμος της Χριστίνας
Παρατηρώντας τον πίνακα «Ο Κόσμος της Χριστίνας», αντικρίζεις μία γυναίκα έτοιμη να σκαρφαλώσει σε έναν λόφο. Μπροστά της απλώνεται ένα αχανές ηλιοκαμένο χωράφι. Η κοπέλα ατενίζει με λαχτάρα ένα αγροτόσπιτο βικτοριανής αρχιτεκτονικής, ενώ το πρόσωπο της δεν φαίνεται. Θα μπορούσε να είναι μία συνηθισμένη κοπέλα, που απολαμβάνει μελαγχολικά και ράθυμα τις ομορφιές της υπαίθρου. Όμως αν αναζητήσουμε την πραγματική κοπέλα του πίνακα, θα ανακαλύψουμε πως δεν είναι άλλη από την Άννα Χριστίνα Όλσον. Ένα κορίτσι με ξεχωριστές δυνατότητες!
Η Άννα Χριστίνα Όλσον ήταν μία γυναίκα παράλυτη. Έπασχε από τη νευρομυϊκή πάθηση Charcot-Marie-Tooth (CMT), που της είχε προκαλέσει αδυναμία στους μύες των κάτω άκρων και κατ’ επέκταση σοβαρά κινητικά προβλήματα. Ζούσε με τον αδελφό της στο Νότιο Κούσινγκ του Μέιν και όταν γνώρισε τον ζωγράφο ήταν 45 ετών, ενώ εκείνος μόλις 22. Η γυναίκα, παρά το πρόβλημα της, είχε καταφέρει να γευτεί στο έπακρο όλα τα θέλγητρα της εξοχής. Πεισματάρα και θαρραλέα, αρνήθηκε να χρησιμοποιήσει το κλασικό αναπηρικό αμαξίδιο και τριγυρνούσε στους αργούς, έρποντας και απολαμβάνοντας τον ήλιο, το γρασίδι και τις μυρωδιές της φύσης. Ο ζωγράφος, μόλις την γνώρισε, κατάλαβε πως βρήκε μία μοναδική μούσα, αλλά και μία ξεχωριστή φίλη και… ο διάσημος πίνακας γεννήθηκε.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Εξωπραγματική κατάκτηση μιας ζωής
Το έργο χρειάστηκε δέκα χρόνια για να ολοκληρωθεί και είχε για το Γουάιεθ μία ιδιαίτερη σημασία. Όπως χαρακτηριστικά είχε δηλώσει: «Με αυτόν τον πίνακα ήθελα κατά κάποιον τρόπο να αποδώσω δικαιοσύνη στην εξωπραγματική κατάκτηση μιας ζωής που οι περισσότεροι άνθρωποι θα αντιλαμβάνονταν ως απελπιστική και άχαρη. Αν με κάποιον τρόπο κατάφερα να ζωγραφίσω το έργο έτσι ώστε ο θεατής του να αντιληφθεί πως ο κόσμος της Χριστίνας μπορεί να είναι περιορισμένος λόγω σωματικής ανεπάρκειας, αλλά αυτό δεν ισχύει και για το πνεύμα της, τότε πέτυχα αυτό που ήθελα».
Η Όλσον λάτρεψε τον πίνακα. «Ο Άντι με τοποθέτησε εκεί που θα ήθελα να βρίσκομαι», είπε. «Τώρα πια που δεν μπορώ να πάω εκεί, το μόνο που χρειάζεται να κάνω είναι να σκεφτώ τον πίνακα και αμέσως μεταφέρομαι στο σημείο που τόσο αγαπώ». Ο πίνακας δεν αγαπήθηκε αμέσως από το κοινό. Ωστόσο, σιγά σιγά άρχισε να κερδίζει τα πλήθη, ενώ ο Γουάιεθ έγινε διάσημος. Πολλές φορές προσπάθησε να προσφέρει χρήματα στην Χριστίνα, αλλά εκείνη αρνήθηκε. Συνέχισε να μένει στο ετοιμόρροπο αγροτόσπιτο, το οποίο πλέον είναι Εθνικό Μνημείο.
“Θέλω να είμαι με την Χριστίνα”
Ο Άντριου Νιούελ Γουάιεθ πέθανε στις 16 Ιανουαρίου του 2019. Ήταν 91 ετών. Μέχρι και τον θάνατο της Χριστίνας διατήρησε μία στενή σχέση μαζί της. Ένα χρόνο πριν πεθαίνει, είχε δηλώσει στην εφημερίδα «L.A. Times», ότι θα επιθυμούσε να ταφεί δίπλα της. «Θέλω να είμαι με την Χριστίνα», είπε και έτσι τελικά έγινε. Ετάφη τον οικογενειακό τάφο των Όλσον.
Για την ιστορία, αξίζει να σημειώσουμε πως μπορεί η πηγή έμπνευσης του πίνακα να ήταν η Όλσον, αλλά το μοντέλο ήταν η νεαρή τότε γυναίκα του καλλιτέχνη, Μπέτσι. Ο πίνακας βρίσκεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, της Νέας Υόρκης.