Η Ευρώπη διαφέρει από τις άλλες ηπείρους γιατί περικλείει τόσους και τόσους αιώνες ιστορίας και επιτευγμάτων, φιλοσόφων, πολιτικών, διανοούμενων που μέσα στους αιώνες άλλαξαν την ιστορία της και την κατέστησαν πρωταγωνίστρια και παράδειγμα προς μίμηση. Έχει μείνει εξάλλου ο όρος ‘δυτικός κόσμος’ που περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο την Ευρώπη, αυτήν που όπου και αν την περπατήσεις από Βορρά προς Νότο και από Ανατολή προς Δύση έχει άρωμα ιστορίας που διαρκώς αναδύεται. Η Ευρώπη είναι οι δρόμοι της, τα σοκάκια των πόλεών της, τα σεβαστά μνημεία της που έχουν την σφραγίδα του χρόνου και είναι συνυφασμένα με το βιογραφικό των ανθρώπων. Ο Rohit Majumbar σε αυτό το σπουδαίο σύγγραμμα συμπυκνώνει τόσους αιώνες ιστορίας, μιας ιστορίας από την οποία πάντα θα διδασκόμαστε ώστε να μην επαναλαμβάνονται τα λάθη του παρελθόντος.
Ένα σπουδαίο πόνημα που ξετυλίγει το κουβάρι της Ιστορίας της Ευρώπης, της δικής μας Ιστορίας
Από την Αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο, το Δυτικό μεσαίωνα, την Αναγέννηση μέχρι την σύγχρονη Ιστορία του 20ου αιώνα, η Ευρώπη είναι βασική πρωταγωνίστρια των εξελίξεων, είναι η ήπειρος που συγκεντρώνει τα βλέμματα των υπόλοιπων ηπείρων (Αυστραλία και Αμερική), οι οποίες ανακαλύφθηκαν από Ευρωπαίους θαλασσοπόρους. Τα ευρωπαϊκά γεωγραφικά μονοπάτια είναι κυρίως αυτά που με έκσταση και υπερηφάνεια μνημονεύει ο συγγραφέας Majumbar εστιάζοντας κυρίως στην περίοδο από την Αναγέννηση έως και σήμερα. Η ιστορία της Ευρώπης, στην οποία αναφέρεται διεξοδικά, είναι ο πυρήνας της ύπαρξής της, της υπόστασής της, είναι μια ήπειρος αντέχει στον χρόνο και μια ήπειρος που έχει συνεκτικότητα μεταξύ των διαφόρων τοπόσημών της.
Η ιστορία της Ευρώπης όπως την μάθαμε τον 20ο αιώνα και όπως συνεχίζει αδιάλειπτα και τον 21ο, διαμορφώθηκε κυρίως από την Αναγέννηση και μετά με αποκορύφωμα τον 18ο και τον 19ο αιώνα οπότε και έγιναν πολλές ιστορικές επαναστάσεις, αναδιανομή εδαφών αλλά και πολλοί απελευθερωτικοί πόλεμοι, όπως ο πόλεμος ανεξαρτησίας των Ελλήνων εναντίον των Οθωμανών, αφού είχε προηγηθεί η Γαλλική Επανάσταση. Τους τελευταίους αυτούς αιώνες συνέβησαν διάφορα κομβικά γεγονότα που σημάδεψαν την ανθρωπότητα όπως η ανακάλυψη του ηλεκτρισμού, η βιομηχανική επανάσταση που απελευθέρωσε τις μεταφορές, οι ανακαλύψεις στην ιατρική που δημιούργησαν ένα κλίμα ευφορίας για την ευζωία των ανθρώπων. Η ευρωπαϊκή ιστορία των τελευταίων αιώνων με άλλα λόγια υπήρξε ένας αιώνας ανακαλύψεων, αλλαγών και ανακατατάξεων σε κάθε πεδίο, όπως στις επιστήμες, στις τέχνες, στην φιλοσοφία στο πολιτικό σκηνικό και μέσα από τα βιβλία αυτά κατανοούμε καλύτερα την ιστορία αυτή.
Ο συγγραφέας Rohit Majumbar, εμπεριστατωμένα και με άρτιο τρόπο, ξεδιπλώνει το κουβάρι της αφήγησής του για να μας φωτίσει γνωστές και άγνωστες πλευρές αυτής της τόσο μακραίωνης ιστορίας. Η Ευρώπη, ήδη από τον 15ο αιώνα έχει να επιδείξει ριζικές αλλαγές, οι οποίες όσο περνούν τα χρόνια και οι αιώνες γίνονται ακόμα πιο εμφανείς. Κοινωνικά, πολιτικά αλλά και πολιτιστικά, στην Ευρώπη διαμορφώνονται έντονες εξελίξεις και η Ευρώπη μετατρέπεται σε ένα κέντρο εξελίξεων παγκοσμίως, γίνεται το κέντρο του κόσμου. Στην Γηραιά ήπειρο θα συγκεντρωθούν ο πλούτος, τα επιτεύγματα, τα πρόσωπα που θα σημάνουν μία νέα εποχή για την ανθρωπότητα. Οι πόλεμοι δίχασαν τους ευρωπαϊκούς λαούς και τα πεδία μάχης αιματοκύλησαν τα εδάφη, ωστόσο ήταν ένα αναγκαίο κακό για να ανατείλει ένα καλύτερο μέλλον, θεατές του οποίου είμαστε εμείς σήμερα. Ο συγγραφέας δεν αναφέρεται μόνο στα ιστορικά γεγονότα αλλά εμπλουτίζει το κείμενο και με αναφορές στην καλλιτεχνική, την πλούσια καλλιτεχνική δημιουργία που έλαβε χώρα στην Ευρώπη δια μέσου των αιώνων.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το εγχειρίδιο αυτό, γραμμένο από τον Rohit Majumbar, σε επιμέλεια της Φωτεινής Τομαή και άρτια μεταφρασμένο από τον Στέφανο Παπαγεωργίου και το οποίο αξίζει να κοσμεί κάθε βιβλιοθήκη, εστιάζει στα χρόνια της Αναγέννησης, περνά από την Γαλλική Επανάσταση και φτάνει ως και το σήμερα. Είναι αναμφίβολα μια περίοδος όπου γέννησε ιδέες ρηξικέλευθες, πρόσωπα που έγραψαν ιστορία με τις ανακαλύψεις τους, είναι όμως και μια περίοδος πλούσιων ανακατατάξεων και πολέμων, είναι η περίοδος που η Εκκλησία με την Ιερά της Εξέταση ξερίζωσε συνειδήσεις και επέβαλε θανατικά, είναι η περίοδος που γέννησε για παράδειγμα τον Διαφωτισμό. Ο Διαφωτισμός ωστόσο πάτησε πάνω στην αρχαία ελληνική σκέψη και διαδραμάτισε έναν καίριο ρόλο στην αποτίναξη του σκοταδισμού και της οπισθοδρόμησης που στιγμάτισε τον Μεσαίωνα. Μέσα στον 18ο αιώνα, υπήρξαν και πολλές τεκτονικές αλλαγές στην Ευρώπη αφού μπήκαν τα θεμέλια για τον εκδημοκρατισμό των καθεστώτων και άνοιξε ο δρόμος για μία πιο ανοιχτή, φιλελεύθερη και ρηξικέλευθη διακυβέρνηση των λαών. Μέσα σε αυτόν τον αιώνα έγιναν και οι απαραίτητες ζυμώσεις και οι προετοιμασίες, πολιτικές, κοινωνικές και πνευματικές ώστε ο 19ος αιώνας που ακολούθησε να χρωστάει πολλά αφού τον 18ο αιώνα μπήκαν οι βάσεις των μετατροπών σε πολλά επίπεδα.
Η αποκαλούμενη και Γηραιά ήπειρος σημάδεψε σε κάθε περίπτωση και την παγκόσμια Ιστορία ανά τους αιώνες με γεγονότα που άφησαν το στίγμα σε ολόκληρο τον κόσμο και τον επηρέασαν. Επιτεύγματα όπως η ενιαία οικονομική πολιτική, ο κοινός πολιτιστικός μας πλούτος, βρίσκουν τις ρίζες τους σε προηγούμενους αιώνες τότε που η ευρωπαϊκή ενοποίηση ακουγόταν σαν ένα όνειρο θερινής νυκτός για να θυμηθούμε και τον εξέχοντα Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Η Ευρώπη δεν μπορεί να ξαναπεράσει δια πυρός και σιδήρου όπως συνέβη κατά τους προηγούμενους αιώνες, οφείλει να δείξει τον ενωτικό της χαρακτήρα, να διατηρήσει την κοινή της Ιστορία και να την προφυλάξει ως κόρη οφθαλμού απέναντι σε κινδύνους που απειλούν την ιστορία των γλωσσών της, την πολυμορφία της, την πολυδιάστατη αυτή της υπόσταση.
Το σπουδαίο αυτό πόνημα διατρέχει τόσους αιώνες ιστορίας, φτάνει μέχρι το τέλος του Ψυχρού πολέμου, άρα μαθαίνουμε για τους πιο πρόσφατους αιώνες, τον 19ο και τον 20ο οπότε και η Ευρώπη είδε να συμβαίνουν στις χώρες της δραματικοί πόλεμοι και τεκτονικές κοινωνικές αλλαγές. Αυτοί οι δύο αιώνες διαμόρφωσαν δίχως αμφιβολία τις αλλαγές και έβαλαν τις βάσεις πάνω στις οποίες οι σημερινές κοινωνίες είναι δομημένες μέσα από την εγκαθίδρυση και την εδραίωση των δημοκρατιών και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μέρος των οποίων είναι και το δικαίωμα στην εργασία. Σήμερα όσο ποτέ λοιπόν, είμαστε υποχρεωμένοι να την προασπίσουμε αυτή τη δημοκρατική Ευρώπη ως ελάχιστο φόρο τιμής σε προσωπικότητες όπως ο Σωκράτης, ο Ντεκάρτ, ο Γκαίτε, ο Κάφκα, ο Κοπέρνικος, ο Βαν Γκογκ, ο Μπετόβεν, ο Μονέ και ο Μότσαρτ και τόσοι άλλοι, άνθρωποι που έβαλαν τα θεμέλια του ευρωπαϊκού οικοδομήματος που σήμερα απολαμβάνουμε ελεύθερα.
Αποσπάσματα από το βιβλίο «Ιστορία της Ευρώπης: Από την Αναγέννηση μέχρι το Τέλος του Ψυχρού Πολέμου»
«Η εμφάνιση του έθνους-κράτους στη σκακιέρα της διεθνούς διπλωματίας άλλαξε θεμελιωδώς το γεωπολιτικό πλαίσιο στρατηγικής, και επομένως και του πολέμου»
«Για τους Βρετανούς, οι Γερμανοί συνιστούσαν μια ακόμα περίπτωση ναυτικής απειλής, όμοια με εκείνη που είχαν αντιμετωπίσει στο παρελθόν από τον Φίλιππο Β’ της Ισπανίας και τους Γάλλους ηγεμόνες»
