Δεν είναι καθόλου τυχαίο που το βιβλίο αυτό αποτέλεσε ένα μικρό εκδοτικό θαύμα και παρέμεινε στις λίστες των ευπώλητων για μεγάλο χρονικό διάστημα. Συνήθως, τα ευπώλητα δεν είναι και τα πιο ποιοτικά βιβλία εδώ όμως έχουμε μία φωτεινή εξαίρεση καθώς πρόκειται για ένα βιβλίο που συνδυάζει άριστα και τόσο δεξιοτεχνικά την ιστορία, την κοινωνική διάσταση και την ψυχολογία των προσώπων στα οποία αναφέρεται. Βρισκόμαστε στην κάτω Ιταλία στις αρχές του 19ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα στην Σικελία, μία περιοχή με βαρύ ιστορικό παρελθόν και ανθρώπους που πασχίζουν να δημιουργήσουν τις βάσεις για ένα καλύτερο μέλλον. Αυτή είναι η ιστορία των πρωταγωνιστών της οικογένειας Φλόριο που η συγγραφέας με εξαιρετικό τρόπο ξεδιπλώνει και εμείς ως αναγνώστες διαβάζουμε και απολαμβάνουμε.
Ξετυλίγοντας το κουβάρι της οικογένειας Φλόριο
Η αφήγηση είναι απόλαυση και αυτό δεν είναι απλά ένα σχήμα λόγου, ο συγγραφέας – η συγγραφέας στην προκειμένη περίπτωση – όταν καταφέρνει και μας εντάσσει στον ρου της ιστορίας και μας κάνει κοινωνούς της όλης εξιστόρησης σαν να ζούσαμε το παρελθόν, τότε έχει πετύχει τον στόχο του. Η Auci το έχει πετύχει αυτό με μία αφήγηση που μας συγκινεί και επειδή η Δήμητρα Δότση απέδωσε εξαιρετικά για μία ακόμα φορά τον λόγο της συγγραφέας στα ελληνικά, μπορούμε και αγγίζουμε την εποχή, την βιώνουμε ως άνθρωποι της Μεσογείου και βρίσκουμε στους πρωταγωνιστές πολλά κοινά στοιχεία με την δική μας ζωή. Η Σικελία εκείνη την εποχή βρισκόταν σε πολιτικό αναβρασμό και για αυτό άλλωστε η συγγραφέας σε κάθε κεφάλαιο αναφέρεται στα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την περίοδο εκείνη παρέχοντας μας το πλαίσιο δράσης. Αρχής γενομένης από τους Ναπολεόντειους πολέμους που άλλαξαν άρδην την ανθρωπογεωγραφία και τον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης και μέχρι την ενοποίηση της Ιταλίας μετά το 1861.
Η ιστορία είναι ένας τρόπος να θυμόμαστε και να ανατρέχουμε στο παρελθόν για να διδαχθούμε, να μάθουμε, να εμπνευστούμε για το μέλλον. Η συγγραφέας έχει έναν τρόπο μοναδικό να μας πείθει για την ανθρώπινη διάσταση των ανθρώπων που συμμετέχουν στο λογοτεχνικό της μωσαϊκό, είναι άνθρωποι οικείοι, άνθρωποι του μόχθου και της καθημερινής πάλης, είναι άνθρωποι με αδυναμίες, φοβίες, φιλοδοξίες, άνθρωποι που μπορούν και με κάποιο τρόπο επηρεάζουν την κρίση μας και εμείς ως αναγνώστες ταπεινοί τους δικαιολογούμε γιατί δεν είναι τέλειοι. Αυτή είναι και η σκιαγράφηση της οικογένειας Φλόριο που ξεκινάει στα τέλη του 18ου αιώνα και καταλήγει λίγο μετά το πέρας της ενοποίησης της Ιταλίας το 1861. Αυτό αποτελεί το πρώτο μέρος της τριλογίας οπότε στα επόμενα βιβλία θα ανακαλύψουμε την συνέχεια της οικογένειας και των παιδιών, του Ινάτσιο, της Τζουζεπίνα, της Αντζελίνα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο πατέρας Πάολο και η γυναίκα του, η Τζουζεπίνα υπήρξαν οι θεμελιωτές μιας οικογένειας που διαρκεί και αριθμεί όλο και περισσότερα μέλη. Είναι η ιστορία μιας οικογένειας της Ευρώπης που είναι συνυφασμένη άρρηκτα με την ίδια την ιστορία της Ευρώπης, τα πάθη των λαών, τις συρράξεις, τις επαναστάσεις όπως αυτή που συνέβη στην Σικελία για την ανατροπή των Βουρβόνων που είχαν κατακτήσει την Σικελία μετά την αποχώρηση του Ναπολέοντα. Είμαστε πολύ τυχεροί που διαβάζουμε αυτό το υπέροχα γραμμένο βιβλίο, ένα μυθιστόρημα που μας καταβυθίζει στο υποβρύχιο της ιστορίας από το οποίο δεν θέλουμε να βγούμε και σαν τελειώνει το μυθιστόρημα μένουμε με την απορία και την αγωνία, την ανυπομονησία θα έλεγα του τι θα επακολουθήσει στα άλλα δύο μέρη της τριλογίας. Οι άνθρωποι της οικογένειας Φλόριο είναι οι συνταξιδευτές μας, οι συνοδοιπόροι μας, οι ξεναγοί μας μέσα από την δική τους ιστορία και οι ίδιοι αποτελούν μέρος της ανθρωπογεωγραφίας αυτής.
“Άνοιξε καλά τ’ αυτιά σου, Βιντσέντζο: Μας ζηλεύουν. Τους προκαλούμε θυμό και φόβο, και ο θυμός τους καίει. Τα λεφτά που βγάζεις πρέπει να τους πετάς στη μούρη, αυτά είναι το μέτρο της αποτυχίας τους, όχι οι γροθιές. Τέτοιου είδους συμπεριφορές, ναι, ταιριάζουν μόνο σε αχθοφόρους του λιμανιού. Άσε τα γεγονότα να μιλάνε για σένα. Να το θυμάσαι αυτό” υπογραμμίζει ο πατέρας του Βιντσέντζο Πάολο στην αρχή του βιβλίου καθώς η οικογένεια Φλόριο δέχεται χτυπήματα από εχθρούς και κακοπροαίρετους αντιπάλους, από ανθρώπους που βλέπουν την άνοδο στα κέρδη και σπεύδουν να χλευάσουν την οικογένεια. Ο Βιντσέντζο που γίνεται ο διάδοχος των επιχειρήσεων στο Παλέρμο και ύστερα ο γιος του ο Ινάτσιο που θα αναλάβει με την σειρά του τις τύχες της επιχείρησης είναι άνδρες ισχυροί με σθένος, με δυναμικότητα και αποφασιστικότητα.
Ο κόσμος που περιγράφεται στο βιβλίο είναι σκληρός και πολλές φορές αδυσώπητος, ένας κόσμος έτοιμος να σε κατασπαράξει με το παραμικρό λάθος. Και όμως όσο γενναίοι είναι οι άνδρες που κρατάνε τις τύχες της επιχείρησης μέσα από τρεις γενιές, άλλο τόσο όμως είναι και οι γυναίκες, όπως η Τζούλια, η σύζυγος του Ινάτσιο και η Τζουζεπίνα, η μητέρα του Βιντσέντζο που η καθεμία με τα δικά της λάθη και παραλείψεις πέτυχαν παρ’ όλα αυτά να αναθρέψουν και να δώσουν στα παιδιά τους όλα τα εφόδια για να ορθοποδήσουν σε μία άγρια κοινωνία και όλα αυτά μέσα σε ιστορικά και πολιτικά γεγονότα που δεν ήταν καθόλου αμελητέα. Σε κάθε σπίτι που βιώνει την χαρά της ευζωίας και της ηθικής κρύβεται και μία ισχυρή γυναίκα που ως πυλώνας σταθερότητας φροντίζει για τα εν οίκω. Είμαστε λοιπόν εν αναμονή της συνέχειας της ιστορίας της οικογένειας Φλόριο και μίας ακόμα προσμονής για ένα λογοτεχνικό διαμάντι δια χειρός Auci.
Αποσπάσματα από το βιβλίο
“Οι αναμνήσεις μιας ήρεμης παιδικής ηλικίας είναι το ωραιότερο δώρο που θα μπορούσε να προσφέρει ένας γονιός στο παιδί του”
“Ανάθεμά με, έχεις μπει μέσα μου. Δεν το περίμενα και δεν μπορώ να κάνω τίποτα πια. Είναι ζήτημα πάθους, αυτό είναι. Το να επιθυμείς κάτι και να μην το έχεις είναι σαν θανατική καταδίκη”