Ο Zülfü Livaneli, διάσημος Τούρκος μουσικοσυνθέτης, έγινε γνωστός στη χώρα μας -κυρίως- μέσα από το συγγραφικό του έργο. Η “Σερενάτα” του, ίσως είναι το πιο δημοφιλές και αγαπημένο, από το κοινό, βιβλίο του, και όχι άδικα, αφού προσωπικά θεωρώ πως είναι η καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη, συγγραφικά, δουλειά του. Όμως και “Η ιστορία του αδερφού μου” είναι ένα έργο του το οποίο αξίζει την προσοχή μας, όντας πολύ διαφορετικό από τα υπόλοιπα βιβλία του, αφού δεν ασχολείται με ιστορικά γεγονότα, αλλά με ιδιαίτερα πετυχημένο τρόπο στοχεύει στο να εμβαθύνει και να καταδυθεί στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχολογίας και ψυχοσύνθεσης, προσφέροντας τελικά στους αναγνώστες μια εμπειρία δυνατή και έντονη.
Βρισκόμαστε στο χωριό Ποντίμα, μια δύσβατη και απομονωμένη περιοχή κοντά στην Κωνσταντινούπολη, η ηρεμία της οποίας διαταράσσεται εξαιτίας μιας δολοφονίας. Θύμα, μια νεαρή γυναίκα. Ο θάνατός της θα προκαλέσει την περιέργεια μιας νέας και δυναμικής δημοσιογράφου, η οποία θα καταφύγει στο χωριό που συντελέστηκε το δράμα προκειμένου να ανακαλύψει τα πραγματικά αίτια που οδήγησαν στο να κοπεί το νήμα της ζωής του θύματος. Εκεί θα γνωρίσει τον γείτονά της δολοφονημένης γυναίκας, τον συνταξιούχο πολιτικό µηχανικό Αχμέτ Αρσλάν, ο οποίος ζει μια μοναχική ζωή συντροφιά μονάχα με τα βιβλία του και τον σκύλο του, Κέρβερο. Και μέχρι να αποκαλυφθεί η αλήθεια πίσω από την μοιραία δολοφονία της νεαρής γυναίκας, ο Αχμέτ αφηγείται στη δημοσιογράφο διάφορες ιστορίες, και ανάμεσα σε αυτές, την καταστροφική ιστορία αγάπης του αδερφού του.
Η φαντασία και η πραγματικότητα φλερτάρουν στο μυθιστόρημα αυτό του Livaneli, οδηγώντας σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι ανάμεσα στο μυαλό και στην καρδιά, την λογική και το συναίσθημα, στοιχεία διαφορετικά και παράταιρα, που από καταβολές κόσμου, είναι καταδικασμένα σε μία σύγκρουση όπου όποιο κι αν κερδίσει, δεν γίνεται να μην υπάρξουν απώλειες. Χωρίς περιττές φλυαρίες ή άσκοπες περιγραφές, ο συγγραφέας στοχεύει στην ουσία των πραγμάτων και κυρίως, στην ουσία των συναισθημάτων και στα βαθύτερα ένστικτα που κατευθύνουν αυτά, οδηγώντας τον άνθρωπο είτε στην ολοκληρωτική ανύψωση, είτε στην πλήρη καταστροφή. Το ψυχολογικό προφίλ του ήρωα χτίζεται με περισσή λεπτομέρεια, και η ψυχοσυναισθηματική ανάλυσή του είναι δουλεμένη με τρόπο μοναδικό που προβληματίζει τον αναγνώστη και τον οδηγεί σε μια βαθύτερη ενδοσκόπηση, ακόμα και του ίδιου του εαυτού του.
Δανειζόμενος μια αφηγηματική τεχνική που θυμίζει πολύ τις “Χίλιες και μια νύχτες”, ο Livaneli αντικαθιστά την Σεχραζάτ με τον Αχμέτ, παντρεύοντας την παράδοση της Ανατολικής αφήγησης με την σύγχρονη Δυτική, δημιουργώντας ένα κράμα ιδιαίτερο και αξιοπρόσεχτο, που αξίζει να μελετηθεί και να αναλυθεί μέσω ποικίλων οπτικών πρισμάτων. Προσπαθεί να εξηγήσει τα ανθρώπινα συναισθήματα, αλλά και να κατανοήσει την πραγματικότητα τς ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης, είτε αυτό οδηγείται σε αποφάσεις λογικής, είτε σε αποφάσεις καρδιάς. Και μέσα από ένα μεστό και σφιχτό κείμενο, καταφέρνει να προβληματίσει, να συγκινήσει, αλλά και να προκαλέσει συναισθηματικές και ψυχολογικές εντάσεις στον αναγνώστη οι οποίες, ωστόσο, δίνονται μέσα από ένα άκρως ισορροπημένο πλαίσιο που αποφεύγει τις υπερβολές.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Εν κατακλείδι, μπορούμε να πούμε χωρίς αμφιβολία πως ο Zülfü Livaneli αποτελεί μία από τις πιο ιδιαίτερες και ενδιαφέρουσες, σύγχρονες λογοτεχνικές πένες. Κάθε του βιβλίο είναι και ένα νέο ταξίδι και στην προκειμένη, το ταξίδι αυτό είναι αρκετά διαφορετικό απ’ ότι μας έχει συνηθίσει και, τελικά, γι’ αυτό αποδεικνύεται και τόσο ενδιαφέρον. “Η ιστορία του αδερφού μου” καταφέρνει να μας κάνει να γελάσουμε, να συγκινηθούμε, αλλά την ίδια ώρα, καταφέρνει να μας προβληματίζει και να σκεφτούμε πιο βαθιά και πιο ουσιαστικά έννοιες όπως είναι η λογική, η αφοσίωση, η αγάπη, που μπορεί να μας ολοκληρώσει και την ίδια στιγμή, μπορεί να μας καταστρέψει ολοκληρωτικά και ανεπανόρθωτα, σημαδεύοντας την ψυχή και την συνείδησή μας, και αλλάζοντάς μας για πάντα.
Το βιβλίο του Zülfü Livaneli, Η ιστορία του αδερφού μου, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.