Όπως ο τίτλος φανερώνει, έναυσμα για την έκθεση Mourning Play αποτελεί το έργο του Μπένγιαμιν «Η Καταγωγή του Γερμανικού Δράματος» και συγκεκριμένα η έννοια της αλληγορίας που παρουσιάζεται ως θραύσμα του παρελθόντος. Συνδέεται, επίσης, με μια μελαγχολική θεώρηση για τον κόσμο, ενώ ως δομικό εκφραστικό μέσο, η αλληγορία εκδηλώνεται ως μια αποσπασματική εικόνα των πραγμάτων και της ιστορίας, σαν γρίφος που απαιτεί αποκωδικοποίηση. Μορφολογικά στοιχεία, όπως το θραύσμα, το ημιτελές, το υπόλειμμα, υπονοούν μια μελαγχολική αναζήτηση ενός βαθύτερου, και πλέον χαμένου νοήματος. Η απώλεια του αντικειμένου επιφέρει ένα πένθος, που με τη μορφή του ερειπίου επανέρχεται για να δώσει ένα νέο νόημα. Αυτή η μελαγχολία ήταν σύμπτωμα της εποχής που περιγράφει ο Μπένγιαμιν, αλλά σήμερα πώς λειτουργούν στο έργο των τριών καλλιτεχνών τα λείψανα μιας παρελθούσας μορφής;
Το έργο τους σε μεγάλο βαθμό περιστρέφεται γύρω από κοινούς θεματικούς άξονες σε σχέση με τις περιπέτειες της φόρμας και την εγγραφή της ιστορίας στο παρόν. Κινούνται μεν στη σημειολογία του θραύσματος, του ερειπίου ή του μνημείου, αλλά η αλληγορία εδώ αποκτά έναν περισσότερο παιγνιώδη και παραγωγικό τόνο, μέσα από τη μεταμορφωτική ικανότητα του υλικού, τη σύγχυση της οφθαλμαπάτης, το déjà vu, και το θραύσμα που έχοντας απολέσει τον αρχικό του χαρακτήρα, επενδύεται με χιούμορ και επανασυστήνεται.
Τα γλυπτά της Clementine Keith-Roach αντλούν από την ιστορία της τέχνης, ιδίως από την παράδοση του σουρεαλιστικού αντικειμένου. Γύψινα εκμαγεία με έμφαση στην υλικότητα διεγείρουν την αίσθηση της αφής, ενώ δημιουργούν απρόβλεπτες συναντήσεις μεταξύ ποικίλων αντικειμένων και αναφορών. Ένα χέρι ή γάντι χειρουργικό ξαπλώνει σε ένα μαλακό στρώμα, όπως ο Κοιμώμενος Ερμαφρόδιτος στο μαρμαρένιο στρώμα του Bernini, ή ένα μνημείο από τετριμμένα αντικείμενα, όπως οι θήκες των dvd -λείψανα μιας υψηλής ή μαζικής κουλτούρας-, στηρίζονται σε Καρυάτιδες, που μοιάζουν περισσότερο με τόρσο της Barbie. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που υιοθετεί, τα υποστηρίγματα, που λειτουργούν σαν βάθρα για τα αντικείμενα της και προδίδουν μια διάθεση μνημειοποίησης. Η πρακτική της στη σκηνογραφία, άλλωστε, αντανακλάται στην ικανότητα της να δημιουργεί μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα στο χώρο, είτε με τα γλυπτά της που στέκουν σαν θραύσματα μιας προσωπικής αφήγησης και χαμένης αίγλης, είτε με λεπτοφυείς παρεμβάσεις στο χώρο.
Οι πίνακες του Christopher Page είναι ένα συνεχές παιχνίδι γύρω από τις βασικές αρχές της ζωγραφικής, την επιφάνεια, το βάθος, το πλαίσιο, τη σύνθεση και το χρώμα και τελικά την πραγματικότητα και την ψευδαίσθηση. Επηρεασμένος από τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο σήμερα μέσα από οθόνες σε μεγάλο βαθμό, χρησιμοποιεί πλαίσια και αιχμηρά περιγράμματα που οριοθετούν το βλέμμα, έντονα και επίπεδα χρώματα, ενώ εξαλείφει σχεδόν τα ίχνη της πινελιάς του. Η ιστορία της δυτικής ζωγραφικής στοιχειώνει τους πίνακες του, από τη μελέτη της προοπτικής και του βάθους, στην αυτονομία του μοντέρνου πίνακα και την κονστρουβιστική αισθητική, ή την ιλουζιονιστική διάσταση της ζωγραφικής. Χαρακτηριστικά, στο έργο Penumbra παίζει με τα παράθυρα και την ψευδαίσθηση του βάθους, αλλά υπονοεί και μια πηγή φωτός κατά τα άλλα ανύπαρκτη, προκαλώντας την εμπειρία και τον τρόπο της θέασης του έργου τέχνης.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο ρόλος της ζωγραφικής και της γλυπτικής στο σύγχρονο ψηφιακό κόσμο απασχολεί εξίσου και τον Thomas Hutton. Καθώς η ψηφιακή φωτογραφία διεκδικεί την εμπειρία της πρώτης επαφής μας με τα έργα τέχνης, αφού αυτό συμβαίνει συχνότερα ίσως μέσα από φωτογραφίες στις ιστοσελίδες των γκαλερί, ο Hutton που όχι τυχαία έχει επιλέξει να ζει στην Αθήνα και προηγουμένως στη Ρώμη, το λαμβάνει αυτό υπόψη και καλλιεργεί συνθήκες για την εμπειρία τους τόσο στον φυσικό όσο και τον ψηφιακό χώρο. Η ιστορία της τέχνης, της αρχιτεκτονικής, και των υλικών, καθώς και η αναγωγή από τη δισδιάστατη στην τρισδιάστατη επιφάνεια και το αντίστροφο είναι βασικοί άξονες της πρακτικής του. Χαρακτηριστικά, στα έργα Dolos και Pier μια πραγματική εμπειρία, ένα θραύσμα ανάμνησης από το σχήμα των κυματοθραυστών με τους εντυπωσιακούς, γεωμετρικούς όγκους που είδε σε κάποιο λιμάνι, μεταγράφεται σε πίνακα και γλυπτό που συνομιλούν ευφυώς στο χώρο.
Συμπτωματικά ή μη, ένα παιχνίδισμα των λέξεων συμβαίνει εδώ, καθώς οι κυματοθραύστες στα αγγλικά ονομάζονται dolos και έτσι τα έργα μοιραία δανείζονται κάτι από την ελληνική μετάφραση της λέξης (δόλος). Άλλωστε, η έννοια της παραπλάνησης, του τεχνάσματος, είναι διάχυτη στα έργα και των τριών καλλιτεχνών της έκθεσης.
Φωτογραφία θέματος: Christopher Page, Sytagma IX oil on canvas, 55×55 cm, 2015 & Clementine Keith-Roach Sarcophagus Plaster 19x15x16 cm, 2017
Διαβάστε επίσης:
Mourning Play: Ομαδική έκθεση στη Nitra Gallery
