Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται όσοι, επιστήμονες ή μη, ισχυρίζονται ότι η μοναξιά μαζί με την κατάθλιψη πρόκειται πολύ σύντομα να αποτελέσουν τις μεγάλες επιδημίες του 21ου αιώνα. Το φαινόμενο της μοναξιάς απασχόλησε έντονα, μέσα στους αιώνες, την τέχνη, τη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία, και στις μέρες μας τις κοινωνικές επιστήμες, κυρίως δε την εφαρμοσμένη κοινωνιολογία.
Αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κανείς, δεν υπάρχουν πολλές μελέτες από τους ασχολούμενους με την ψυχική υγεία ψυχολόγους, ψυχιάτρους και ψυχοθεραπευτές, η πλειονότητα των οποίων εστιάζει και υπερτονίζει την παθολογία και τις οδυνηρές συνέπειες της μοναξιάς. Σε αντιστάθμισμα όμως, υπάρχουν μελέτες, όπως του κορυφαίου ψυχαναλυτή Ντόναλντ Γουίνικοτ, οι οποίες αναφέρονται στην ικανότητα του ατόμου να μένει μόνο, θεωρώντας ότι η ικανότητα αυτή είναι ένα από τα πιο σημαντικά σημάδια ωριμότητας στη συναισθηματική ανάπτυξη και συντελεί στην ανεξαρτησία και τη δημιουργικότητα του ανθρώπου.
Σε αυτόν τον τόμο, παρουσιάζουμε τις τρεις σημαντικότερες, κλασικές πλέον, ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις για τη μοναξιά, οι οποίες συμπληρώνονται από δύο νεότερες μελέτες που διερευνούν τα πιθανά οφέλη της μοναχικότητας από τη σκοπιά της ψυχανάλυσης, της πνευματικότητας και της κοινωνικής ψυχολογίας.
Συγγραφείς:
Ο Donald W. Winnicott ήταν παιδίατρος και παιδοψυχίατρος προτού γίνει ψυχαναλυτής και ενταχθεί στη λεγόμενη Ανεξάρτητη Ομάδα της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας, της οποίας διετέλεσε πρόεδρος δύο φορές. Το θεωρητικό του έργο για την παιδική ηλικία θεωρείται σήμερα από πολλούς εφάμιλλο του φροϋδικού έργου. Το κείμενο του παρόντος τόμου αποτελεί σταθμό στην ψυχαναλυτική σκέψη και ίσως τη σημαντικότερη συμβολή όσον αφορά την κατανόηση του φαινομένου της μοναξιάς.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Christopher R. Long είναι διδάκτωρ Κοινωνικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης και καθηγητής στο τμήμα ψυχιατρικής του University of Arkansas for Medical Sciences.
Ο Gerald J. Gargiulo σπούδασε φιλοσοφία, θεολογία και ψυχολογία στη Νέα Υόρκη και στην Οξφόρδη. Με πολύχρονη κλινική εμπειρία στην ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία και στην εκπαίδευση νέων ψυχαναλυτών, έχει διατελέσει κοσμήτορας και πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαίδευσης του NPAP (National Psychological Association for Psychoanalysis) και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ψυχαναλυτικής Εκπαίδευσης. Είναι, επίσης, μέλος των εκδοτικών ομάδων των περιοδικών Psychoanalytic Psychology και The Psychoanalytic Review.
Η Frieda Fromm-Reichmann, Γερμανίδα νευρολόγος-ψυχίατρος, σύγχρονη του Φρόιντ, ασχολήθηκε με την ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία από τη δεκαετία του 1920 και μετανάστευσε στις Η.Π.Α. μόλις ξέσπασε ο πόλεμος. Ήταν η πρώτη σύζυγος του Έριχ Φρομ, ο οποίος υπήρξε αναλυόμενός της, όπως και ο Ρόλο Μέι, ο πατέρας της υπαρξιστικής ψυχανάλυσης. Το έργο της θεωρείται σημαντικό, κυρίως όσον αφορά τη θεραπεία των ψυχώσεων.
Η Melanie Klein γεννήθηκε στη Βιέννη, αλλά αναγνωρίστηκε ως πρωτοπόρος ψυχαναλύτρια στην Αγγλία, όπου και εργάστηκε, χάρη στις καινοτόμες θεωρητικές προσεγγίσεις της, οι οποίες εδράζονταν στην πλούσια κλινική εμπειρία της με ψυχικά ασθενείς και κυρίως με παιδιά. Το ανά χείρας κείμενό της δημοσιεύτηκε τρία χρόνια μετά τον θάνατό της και θεωρείται, μέχρι σήμερα, η ώριμη ολοκλήρωση του έργου της και μια διεισδυτική μελέτη της ανθρώπινης κατάστασης.
Ο James R. Averill είναι διδάκτωρ Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας και καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, με ειδικότητα στη Θεωρία της Προσωπικότητας, το άγχος και τη δημιουργικότητα.
