Η μύτη – Νικολάι Γκόγκολ

Από τις εκδόσεις Ερατώ κυκλοφορεί το βιβλίο Η μύτη του Νικολάι Γκόγκολ.

Παρότι η ιστορία αυτή του Νικολάι Γκόγκολ πρωτοδημοσιεύθηκε το 1835 -αφού η τσαρική λογοκρισία ανάγκασε τον Γκόγκολ να αλλάξει σε εννέα σημεία το αφήγημά του- ακόμη και σήμερα παραμένει μία τρομερή παραδοξολογία.

Η ιστορία μας αρχίζει με την εύρεση μιας ανθρώπινης μύτης μέσα σε ένα καρβέλι ψωμί, και από εκεί αρχίζει ένας αγώνας, ώστε να βρεθεί ο αληθινός κάτοχός της, ο οποίος μετά από μια σειρά τραγελαφικά γεγονότα ξυπνάει με τη μύτη του στη θέση της και σε άψογη κατάσταση.

Στην ουσία πρόκειται για μια ανηλεή κριτική του τσαρικού καθεστώτος και της κρατικής γραφειοκρατίας, κυρίαρχο στοιχείο της οποίας παραμένει η σάτιρα και το ανηλεές χιούμορ, γι’ αυτό και η “Μύτη” υπήρξε το πιο λογοκριμένο έργο του Γκόγκολ από την τσαρική λογοκρισία.

Νικολάι Γκόγκολ (1809-1852). Γεννήθηκε στο χωριό Σοροτσίντσι, στην Πολτάβα της κεντρικής Ουκρανίας. Η μητέρα του ήταν απόγονος Πολωνών γαιοκτημόνων και ο πατέρας του Κοζάκος, που είχε γράψει ορισμένα ποιήματα και θεατρικά έργα στα ουκρανικά και στα ρωσικά. Ο Γκόγκολ θεωρείται ο πατέρας του ρωσικού ρεαλισμού, το δε έργο του, με το λυρισμό, το χιούμορ και τη διεισδυτικότητά του, επηρέασε σημαντικά την εξέλιξη της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το 1828 πήγε στην πρωτεύουσα, Πετρούπολη, όπου τον περίμεναν αλλεπάλληλες απογοητεύσεις. Το πρώτο του βιβλίο, “Το ειδύλλιο” (1829), δέχτηκε αρνητικές κριτικές και η προσπάθειά του να γίνει ηθοποιός απέτυχε. Έγινε γνωστός με το βιβλίο “Ο επιθεωρητής” (1836) και η καθιέρωση ήρθε με τις “Νεκρές ψυχές” (1842), που τον έφεραν στην κορυφή των ρωσικών γραμμάτων. Άλλα έργα του είναι: “Το παλτό”, “Το ημερολόγιο ενός τρελού”, “Τάρας Μπούλμπα”, “Η μύτη”, “Τα παντρολογήματα”, κ.ά.

Ο Γιάννης Αντωνιάδης γράφει κριτική για το βιβλίο.