Η ιστορική παράσταση Το Μεγάλο μας Τσίρκο αποτελεί το σημείο εκκίνησης για τον Ζάφο Ξαγοράρη και το έργο του ‘Η Παράσταση’, σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου, που παρουσιάζει ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ τον Δεκέμβριο 2016.
Η εγκατάσταση εντάσσεται στο πρόγραμμα Έργο στην Πόλη, στο πλαίσιο του οποίου ο ΝΕΟΝ αναθέτει σε έναν καλλιτέχνη κάθε χρόνο τη δημιουργία έργου που εκτίθεται σε δημόσιο χώρο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Σκοπός του ΝΕΟΝ είναι η παρουσίαση της σύγχρονης τέχνης σε δημόσιους και ιστορικούς χώρους, συμβάλλοντας στη διάδραση μεταξύ της τέχνης, της κοινωνίας και της πόλης.
Ο Ζάφος Ξαγοράρης αντλεί την έμπνευσή του από την παράσταση Το Μεγάλο µας Τσίρκο του ποιητή, θεατρικού συγγραφέα και σεναριογράφου Ιάκωβου Καµπανέλλη, η οποία παρουσιάστηκε στο θέατρο Αθήναιον το 1973, στην συμβολή των οδών Μάρνη και Πατησίων.
Η εγκατάσταση ‘Η Παράσταση’ είναι το πρώτο μέρος του πρότζεκτ που θα ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2017 με μια ταινία και ένα βιβλίο. Το έργο είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας έρευνας του καλλιτέχνη και μελετά το ανέβασμα του έργου το 1973 και τον αντίκτυπό του στην πολιτιστική ιστορία της Ελλάδας, με το πλεονέκτημα της ύστερης γνώσης. Η αναφορά στο ιστορικό αυτό έργο αποβλέπει στην υπενθύμιση ερωτημάτων σχετικά με το ρόλο των καλλιτεχνών σε περιόδους κρίσης, τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ των διαφορετικών καλλιτεχνικών εκφάνσεων και τέλος την ιστορία του θεάτρου του τόπου μας και την ετοιμότητα των ανθρώπων του να αντιστέκονται ή να επηρεάζουν την κοινωνική πραγματικότητα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Αφετηρία του πρότζεκτ αποτελεί η μαρκίζα της παράστασης, η οποία ανακατασκευάζεται, σε κινητή πλατφόρμα, και παρουσιάζεται σε ένα χώρο στάθμευσης, πίσω από το ερειπωμένο σήμερα θέατρο Αθήναιον.
Όπως δηλώνει και η Κατερίνα Γρέγου, επιμελήτρια του Έργο στην Πόλη 2016: «Παρουσιαζόμενο στο σημείο αυτό, το έργο προκαλεί τόσο στους πεζούς όσο και στα διερχόμενα αυτοκίνητα μια στιγμιαία αναγνώριση, αλλά ταυτόχρονα και αιφνιδιασμό που αναστέλλει τη δυσπιστία και γεφυρώνει απρόσμενα παρελθόν και παρόν».
Με τον τρόπο αυτό, το Έργο στην Πόλη 2016 εκπληρώνει το στόχο του ΝΕΟΝ και εντάσσεται οργανικά στον αστικό ιστό και γίνεται αναπόσπαστο μέρος μιας καθημερινής δραστηριότητας της πόλης και των κατοίκων της.
Ο Ζάφος Ξαγοράρης (Αθήνα, 1963) σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και το Massachusetts Institute of Technology, με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση, ενώ η διδακτορική του διατριβή, με θέμα τις τεχνικές της έκπληξης στον Ήρωνα τον Αλεξανδρέα, εκπονήθηκε στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Το έργο του αποτελείται από σχέδια, συμμετοχικές δράσεις και δημόσιες ηχητικές ή άλλες εγκαταστάσεις. Έχει συμμετάσχει σε πληθώρα διεθνών εκθέσεων όπως: 27η Μπιενάλε του Σάο Πάολο (2006), Μανιφέστα 7 (2008), 2η Μπιενάλε Αθήνας (2009) και 1η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης (2007), κλπ., ενώ έχει υπάρξει επισκέπτης ερευνητής στα Πανεπιστήμια Michigan, Sassari και Columbia, με υποτροφία του Ιδρύματος Fulbright. Είναι Αναπληρωτής Καθηγητής και Πρόεδρος του Εικαστικού Τμήματος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, όπου διδάσκει.
Η Κατερίνα Γρέγου είναι ιστορικός τέχνης, επιμελήτρια και συγγραφέας, με έδρα στις Βρυξέλλες. Έχει επιμεληθεί πολλές μεγάλης κλίμακας εκθέσεις και μπιενάλε. Ανάμεσα στις πιο πρόσφατες είναι: το Βελγικό Περίπτερο στην 56η Μπιενάλε της Βενετίας· την 5η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης, (2015)· No Country for Young Men: Contemporary Greek Art in Times of Crisis, BOZAR, Βρυξέλλες 2014 (που επελέγη από το γερμανικό περιοδικό τέχνης Monopol ως μια από τις καλύτερες εκθέσεις της χρονιάς)· The Politics of Play για τη Διεθνή Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης του Göteborg στη Σουηδία (2013)· Liquid Assets: In the Aftermath of the Transformation of Capital για το Steirischer Herbst, Γκρατς, Αυστρία (2013)· Newtopia: The State of Human Rights, σε διάφορα μουσεία στο Mechelen και τις Βρυξέλλες (2012)· την ευρωπαϊκή μπιενάλε Manifesta 9, Genk, Βέλγιο (2012). Το 2011 επιμελήθηκε το Speech Matters για το Περίπτερο της Δανίας στην 54η Μπιενάλε της Βενετίας, και συνεπιμελήθηκε το 4ο Fotofestival Mannheim Ludwigshafen Heidelberg με τίτλο The Eye is a Lonely Hunter στη Γερμανία. Η Γρέγου είναι λέκτορας στο Ανώτατο Ινστιτούτο Τεχνών HISK της Γάνδης και στην Ακαδημία Jan Van Eyck του Μάαστριχτ. Μετέχει συχνά σε κριτικές επιτροπές, μεταξύ των οποίων πιο πρόσφατα για το φινλανδικό και το ιρλανδικό περίπτερο στη Μπιενάλε της Βενετίας του 2017 και για το διεθνές βραβείο φωτογραφίας Hasselblad Prize του 2015. Το 2016 ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής της Berlinale – του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ του Βερολίνου. Πρόσφατα, επίσης, ήταν προσκεκλημένη ομιλήτρια στη σειρά διαλέξεων TEDx. Στις φετινές της δραστηριότητες περιλαμβάνονται οι εξής εκθέσεις: MAC International, Μπέλφαστ· A World Not Ours, Ίδρυμα Schwarz, Σάμος· Uncertain States: Artistic Strategies in States of Emergency, Akademie der Kunst Βερολίνο.