Ίχνη στα χιόνια του καμβά
Η ιστορία της ζωγραφικής του Ηλία Παπαηλιάκη είναι ένα σαρωτικό tour de force / Από το κιαροσκούρο της Αναγέννησης στη ζωγραφική του ίχνους / Έχοντας κάνει κτήμα του το mastering των τεχνικών εκείνων που μπορούν / Όταν τις ξεφλουδίσεις / Να περάσεις στην οπτικοποίηση του ανείπωτου / Ο Παπαηλιάκης δοκιμάζει ένα άλμα πίστης στα σύνορα της μορφής / Στο μεγάλο λευκό του καμβά /
Η άκρη του μέσου / Πινέλο / Παστέλ / Μολύβι γίνεται η άκρη του χεριού / Που με τη σειρά του γίνεται η άκρη της όρασης / Που συνεχίζει με μια γραμμή μέχρι την άκρη της ψυχής / Το φιλί-μονοκονδυλιά γίνεται η κοσμογονική αγκαλιά / Που κρατάει σταθερό το σύμπαν / Αυτήν την αίσθηση του εναγκαλισμού προσφέρει η ρέουσα γραμμή του καλλιτέχνη / Που εγγράφει τους σταθμούς της ιστορίας της τέχνης στη σιλουέτα του χρόνου / Εκεί θα βρούμε τον Μανέ με την Ολυμπία / Εκεί την θεολογική αφαιρετική φωταύγεια των Βυζαντινών εικόνων / Εκεί σχεδίαζε λεπτοφυείς πομφόλυγες στους κυματισμούς του ο Χοκουσάι /
Το σώμα γίνεται το κύμα / Η Ολυμπία μεταμορφώνεται στην Κοιμωμένη του Γλύπτη / Η αγκαλιά είναι ο Έκτορας / Και η γραμμή, άνευ εκφραστικών ψιμυθίων, αφορά έναν αρχέτυπο τρόπο έκφρασης / Μία διαδρομή από το ίχνος στην ύπαρξη / Μία σχοινοτενής διάσχιση από τον αμφιβληστροειδή στο όνειρο /
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η περιπέτεια της γραμμής δεν είναι παρά η περιπέτεια της μνήμης / Που όσο πυκνώνει τόσο αδειάζει από τα περιττά / Η μνήμη που δημιουργεί το δικό της χρόνο μέσα στο χώρο / Και περιβάλλει την ανθρώπινη εμπειρία / Η γραμμή σε αυτήν την περίπτωση γίνεται φιτίλι / Που πυρώνει και περικλείει όλα τα σημαίνοντα / Για να μην διαρρεύσουν / Και χαθούν στο ψύχος της λήθης /
Εικονικές μορφές όπως ο ζωγραφικός Παζολίνι στη συλλογή του ΕΜΣΤ / Ο γραμμικός Βελουχιώτης στα Θεωρήματα της AICA Hellas / Γίνονται υποδόρια πορτρέτα ψυχής και ανάσας / Ταυτόχρονα το homage στον Σεζάν είναι χαρακτηριστικό στα έργα όπως ο Άντρας με Σύννεφο ή ο Μοναχός σε χαμηλό Ορίζοντα / Εκεί η γεωμετρία υπάρχει για να εξηγεί την οικοσκευή του κόσμου / Τα ουράνια σώματα κι εμάς / Όλα δημιουργούνται από γεωμετρικά σχήματα / Ακόμα και τα συναισθήματα / Ειδικά τα συναισθήματα / Κώνοι, κύλινδροι και κύβοι αποτελούν τα δοχεία του συναισθήματος / Που ρέει ανάμεσα τους / Μέσα από τη φλεβική γραμμή / Και τα ενεργοποιεί / Όπως όταν ζωντάνεψε ο πρώτος κούρος / Και όλος αυτός ο στιβαρός γεωμετρικός όγκος τόλμησε το πρώτο του ανάλαφρο βήμα μπροστά / Και ένα κάποιο χαμόγελο /
Κάποια από τα πρώτα γραμμικά έργα του Παπαηλιάκη / Είχαμε την ευκαιρία να τα δούμε πριν κάποιο καρό στην Cask στη Λάρισα / Και να μιλήσουμε για αυτά / Από εκείνη τη δουλειά ως τώρα / Η ενότητα έχει εξελιχθεί / Σε μία νέα εικαστική γλώσσα / Η οποία ενίοτε βγαίνει στο χώρο με γλυπτά / Ωσάν να ξεπηδούν από τη διάρρηξη του δέρματος των αμφορέων της Γεωμετρικής τέχνης / Και να ορθώνονται τρισδιάστατα στο χώρο / Το σχέδιο εμψυχώνεται / Και στέκεται στο χώρο του θεατή / Η γραμμή ζωντανεύει / Και ονειροποιεί την πραγματικότητα / Το σχέδιο σε κάνει να παρατηρείς τον κόσμο από πιο κοντά / Το σχέδιο τον περιγράφει τον κόσμο / Δεν τον καθ-ορίζει / Τον ανοίγει / Πάλλεται σαν τεντωμένη χορδή /
Η Διδαχή της Ζωγραφικής του Ηλία Παπαηλιάκη
Αφήγηση του πώς πήγα / Η ατμόσφαιρα / Την επαύριο των εγκαινίων / Μέσα Σεπτεμβρίου με μια διαύγεια που θα τη ζήλευε και η Αίγινα / Τόσο διαυγής και η έκθεση / Συγκροτημένη / Μια Γεωμετρία των Αισθήσεων / Μια Νέα Γεωγραφία των Παθών / ῾῾Τα πάθη αγκαλιασμένα αυτοκτονούν᾽᾽ / Έγραφε ο Johnhny Strike ήδη από τις αρχές της Δεκαετίας του Ενενήντα / Τα Θεωρητικά Αντικείμενα που γίνονται άνθη και σάρκα
Μπήκα σε μια κοσμοβριθή πόλη και περιπλανήθηκα προς τα προάστια / Χωρομέτρης Πολεοδόμος Τοπογράφος / Μα και Χορογράφος στων Εικόνων το μπαλέτο / Ο Παπαηλιάκης / Με ωθεί να φλανάρω προς τα προάστια / Στην άκρη της πόλης / Aραιά σπίτια, σκόρπια κτίσματα, αλλά σαν να ήταν εκεί η ουσία / Μια στρατηγική αφαίρεση του όγκου / Γραμμές απομένουν / Καρούζος: ῾῾Γυμνάζει τη σκέψη σε απογύμνωση᾽᾽
Αισθάνθηκα ότι παίζεται / Μια παρτίδα σκάκι όπου είναι παραταγμένα και τα 32 κομμάτια & θυσιάζονται με απανωτά & τολμηρά γκαμπί / Να μείνουν μονάχα τα ελάχιστα στης παρτίδας το φινάλε / Βλέπω τα έργα του Παπαηλιάκη με τα ευήκοά μου ώτα / Με τα αδηφάγα μάτια μου ακούω ψιθύρους από πελεκημένα έργα του Beckett / Που γίνονται ψελλίσματα / Η ζωγραφική του Παπαηλικάκη οδηγείται σε ψελλίσματα / Ηχηρά, εντούτοις
Πέρυσι στο Μαρίενμπαντ / Το παιχνίδι με τα σπίρτα / Απόλυτος παιγνιακός μινιμαλισμός / Η ζωγραφική του Παπαηλιάκη οδηγείται σε ένα μινιμαλιστικό μπαρόκ / Οξύμωρον και όμως αληθινό / Σε έναν μπαρόκ μινιμαλισμό / Μ᾽ όλη την αφαίρεση, ηχούν και ιδώνονται πολλά / Ο νους τα πλάθει ετούτα τα πολλά καθώς τον κεντρίζουν / Τα λευκά & τα κενά στα έργα του Ηλία Παπαηλιάκη / Μια βλάστηση οργιώδης στις Παρυφές του Τίποτα
Και μέσα σ᾽ όλα / Σκιρτάει και σαλεύει και σουλατσάρει μπόλικη λησμονημένη Ελλάδα / Καφενεία & σοκάκια & κιόσκια & στέγες / Μια Ύδρα αδρή / Ερωτικές (σχεδόν) μονοκοντυλιές που αναπάντεχα ερεθίζουν όχι το βλέμμα μόνο / Μα και το υπογάστριο / Σε σημείο πεταλουδισμού / Μια ζωγραφική που απαρτίζεται από αναπάντεχα μολυβένια χαϊκού / Μια ζωγραφική που θέλει να είναι / (και τωόντι εκεί φτάνει) / Ψίχα της Ψυχής
Stirner: ῾῾Θεμελίωσα την Υπόθεσή μου στο Τίποτα᾽᾽/ Σα να βλέπεις τον χρόνο να κάνει καλά τη δουλειά του / Φτάνοντας θαρρείς στου Μάλεβιτς την άκρη / Ένα στριπτίζ της φόρμας που φτάνει στο τόσο σέξυ απέριττο / Ένα ευγενέστατο σιχτίρισμα στον εντυπωσιασμό / Η ακροτελεύτια σεκάνς από το Passenger του Αντονιόνι / Tα ακαριαία του Τάσου Δενέγρη (῾῾αυτή η πτώσις είναι δική μου — και μου ανήκει’’
Η ζωγραφική του Παπαηλιάκη / Ένα μυθιστόρημα τίγκα στους χαρακτήρες που με μαεστρία ο δημιουργός τους απομακρύνει (τους αφήνει να απομακρυνθουν;) για να μείνουν λίγοι, ελάχιστοι, μέσα σε λευκές (;!) σκιές / Σαν να περνάς μεθοδικά, στρατηγικά από την ενήλικη μηχανοκίνηση στο βάδισμα / Σ᾽ ένα προεφηβικό περιδιάβασμα / Μια διδαχή για μιαν απλή ζωή / Για έναν λιτό βίο / με μύχιο πλούτο