Η παράσταση- performance «Ή σε ποιόν ανήκει ο κόσμος» του χορογράφου και χορευτή Κυριάκου Χατζηιωάννου, είναι η πρώτη θεατρική προσέγγιση που συνδέεται με την πολιτική ταινία (1932) «Kuhle Wampe, or who owns the world».
Αυτή η ταινία ήταν προϊόν μιας κολεκτίβας της οποίας στα μέλη συμπεριλαμβάνονταν οι Slatan Dodow (σκηνοθεσία), Bertolt Breht (σενάριο), Hanns Eisler (μουσική) και Ernst Bush (ηθοποιός).
Βασισμένος πάνω σ’ αυτή τη δουλειά ο Κυριάκος Χατζηιωάννου και η ομάδα του, αναζητούν μια κοινωνική ουτοπία στη οποία όλοι είναι ίσοι και η αλληλεγγύη είναι πραγματική, και αναρωτιούνται αν αυτή η αντίληψη μπορεί να λειτουργήσει στ’ αλήθεια.
Mε την υποστήριξη της Πρεσβείας της Ελβετίας και της Pro Helvetia.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
*Η παράσταση θα παρουσιαστεί, εκτός από το Φεστιβάλ Ολύμπου, 18 – 25 Οκτωβρίου στο Φεστιβάλ Trans Dance (Κάιρο) και 16-17 Φεβρουαρίου 2015 στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Αθήνα).
Μια συζήτηση με τον Κυριάκο Χατζηιωάννου
Το έργο περφόρμανς «Σε Ποιόν Ανήκει Ο Κόσμος» του χορογράφου, χορευτή και σκηνοθέτη Κυριάκου Χατζηιωάννου είναι το πρώτο σκηνικό έργο στο γερμανόφωνο χώρο που εξετάζει την πολιτική – καλλιτεχνική ταινία «Kuhle Wampe oder wem gehört die Welt» του 1932. Η ταινία είναι το αποτέλεσμα μίας κολεκτίβας περιλαμβάνοντας τον Ζλάταν Ντούντοβ (σκηνοθέτης), τον Μπέρτολτ Μπρέχτ (σενάριο), τον Χάνς Άισλερ (μουσική) και τον Έρνστ Μπους (θεατρικό έργο). Βάσει αυτού του έργου ο Κυριάκος Χατζηιωάννου και η ομάδα του ψάχνουν μια κοινωνική ουτοπία, στην οποία όλοι είναι ισότιμοι και η αλληλεγγύη είναι πραγματικότητα, και αναρωτιούνται εάν αυτό το σχέδιο μπορεί να λειτουργήσει πραγματικά.
Γιατί σας ενδιαφέρει η προσαρμογή της ταινίας;
«Με το παρασκήνιο της επίκαιρης κρίσης και με πρότυπο την ταινία και την πολιτική αισθητική του Μπρεχτ, εξετάζουμε την καλλιτεχνική μέθοδο του ρεαλισμού και θέτουμε ως θέμα τις δυνατότητες της συλλογικής συνεργασίας και αλληλεγγύης. Μέσω της μεταφοράς σε μια σύγχρονη περφόρμανς χορού σε σύνδεση με μουσική, βίντεο και θεατρικό έργο, διασκευάζονται η ταινία και η πλοκή της. Οι περφόρμερ δεν διηγούνται μια ιστορία, η οποία επανέρχεται απ‘ την πραγματικότητα που τους περιβάλλει, αλλά μια που επαναλαμβάνεται μέσα στην ιστοριογραφία μέχρι σήμερα, η επιθυμία για ελευθερία, ισότητα και δικαιοσύνη από τη μία πλευρά, και από την άλλη η τάση προς συγκέντρωση, ανισότητα και καταπίεση. Αφού το εκφραστικό μέσο μας είναι κατά πρώτο λόγο η κίνηση συγκεντρωνόμαστε στη σωματική υλοποίηση η οποία λαμβάνει την ενέργεια της από την κολεκτίβα. Βγαίνουμε από τη συνέχεια της πλοκής επειδή η ομάδα παρατάσσεται και ενεργεί συνεχώς σε διαφορετικές καταστάσεις, όπου αποτυχαίνει συνέχεια. Μέσω αυτού του τρόπου αφαίρεσης ακυρώνεται η αφηγηματικότητα της ταινίας και προκύπτει ένα κάδρο για συγκεκριμένες πράξεις όπου ο θεατής έχει τη δυνατότητα να ελευθερωθεί από τη στερεότυπη αντίληψή του και να βρει ανεξάρτητα τη δική του ερμηνεία».
Πώς εμφανίζεται αυτή η υλοποίηση συγκεκριμένα;
«Μέσω κινητών πηγών φωτός και προβολών βίντεο δημιουργούμε για κάθε γύρο έναν δικό του χώρο μέσα στο χώρο θεάτρου. Στο βίντεο, που χειρίζεται ζωντανά, συναντάμε αποτυχημένες ουτοπίες του εργατικού κινήματος. Προσπαθούμε να ξαναχτίσουμε το «μνημείο της τρίτης Διεθνούς» του Βλάντιμιρ Τάτλιν. Σ’ αυτό προστίθενται ξένα κείμενα και συζητήσεις καθώς και η εξέταση του επαναστατικού ρομαντισμού και των κοινωνικών πραγματικοτήτων. Ο καλλιτέχνης δουλεύει δηλαδή για μια καινούρια κοινωνία που δεν υπήρχε ποτέ (μέχρι τώρα). Η ταινία προσφέρει μια έρευνα για τον πιθανό ρόλο της τέχνης στη μάχη για μια καινούρια πραγματικότητα.
Τελικά επωφελούμαστε από το πλεονέκτημα της θέσης των μεταγενέστερων για να εξετάσουμε κριτικά τα μοτίβα. Η μουσική της ταινίας του Χάνς Άισλερ είναι η μουσική βάση η οποία νοθεύεται και ριζοσπαστικοποιείται, χρησιμοποιώντας όργανα όπως το θέρεμιν για να αυξάνουμε την μουσική τάση ανάμεσα στην αρμονία και την παραφωνία. Το μουσικό σπαγκάτο του Άισλερ ανάμεσα στην ικανότητα για πλήθη και την αντίσταση Νέας Μουσικής εξαντλείται μέσα απ’ αυτό θεματικά και αισθητικά».
Ποιά σημασία έχει η θεματική για σας;
«Ο Μπρεχτ είχε την ιδέα ότι η τέχνη μπορεί να έχει συγκεκριμένη συνέπεια στη συμπεριφορά των ανθρώπων και στην αλλαγή όλης της κοινωνίας. Η ταινία μετάδιδε ελπίδα και έκανε έκκληση στο επαναστατικό υποκείμενο να παλέψει συλλογικά για τον μετασχηματισμό. Σήμερα, που η πίστη στην διαλεκτική δύναμη επιβολής είναι μικρή, μια τέτοια γνώμη κατέχει την ευθύνη για αφέλεια. Το ερώτημα είναι: Πόσο πολιτικά αφοσιωμένη μπορεί να είναι η τέχνη σήμερα;».
● Η ομάδα
Καλλιτεχνική διεύθυνση (σχέδιο, χορογραφία): Κυριάκος Χατζηιωάννου
Περφόρμανς: Λεονάρ Μπερτολέ, Kυριάκος Χατζηιωάννου, Άνγια Μέζερ, Nάνσυ Σταματοπούλου
Βίντεο: Άννα Σμίτ, Mάλτε Σόλς
Δραματουργία: Κυριάκος Χατζηιωάννου, Γιόστ Φον Χάρλεσεμ, Φαλκ Ρόσλερ
Κίνηση: Nάνσυ Σταματοπούλου – Ντομινίκ Καρντίτο
Μουσική: Φαλκ Ρόσλερ
Βιογραφικό του Κυριάκου Χατζηιωάννου (Λιτόχωρο Πιερίας)
Ο Κυριάκος Χατζηιωάννου σπούδασε χορό στη Κρατική Σχολή Χορού στην Αθήνα, χορογραφία και περφόρμανς στο πανεπιστήμιο Γκίσεν στη Γερμανία. Ζει στη Βασιλεία (Ελβετία) και εργάζεται ως περφόρμερ σε παραγωγές του Μάρτιν Σικ και της Αλεξάνδρας Μπαχζετσή. Τα δικά του έργα «SecondSkin» και «LeSacreduPrintemps – SuiteBâloise» παρουσιάστηκαν πρόσφατα στο θέατρο Roxy στην Ελβετία. Ο Κυριάκος Χατζηιωάννου υποστηρίζεται το 2014 και 2015 ως μέλος του προγράμματος «YAA! –Young Associated Artist», σε συνεργασία με The Swiss Arts Council Pro Helvetia και την Kaserne Basel. Το καλλιτεχνικό του έργο εστιάζει προ πάντων το ανθρώπινο σώμα και την εξερεύνηση διαφορετικών στυλ χορού ανάμεσα στο ιστορικό συγκείμενό τους. Σκοπεύει να προσφέρει ιστορία σαν κάτι χειροπιαστό και διαθέσιμο. Η δουλειά του δημιουργεί καινούρια πολιτισκτικά και πολιτικά τοπία. Το σώμα γίνεται ένα με το περιβάλλον του, οι χορευτές δημιουργούν καινούριους χώρους, παρά απλά να τους αντιπροσωπεύσουν.
