Ήταν η εισβολή του Μουσολίνι στην Ελλάδα αντίθετη με τις επιθυμίες του Χίτλερ; Ήταν τα σχέδια του Φύρερ για την Ελλάδα αμιγώς αμυντικού χαρακτήρα; Με ποιον τρόπο επηρέασαν οι επιχειρήσεις των Γερμανών στα Βαλκάνια την επίθεσή τους εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης; Αυτά είναι λιγοστά από τα ερωτήματα στα οποία ο δρ. van Creveld δίνει νέες, ανατρεπτικού χαρακτήρα απαντήσεις. Ο συγγραφέας θέτει προς εξέταση μια εντελώς νέα ερμηνευτική προσέγγιση της συνολικής στρατηγικής της Γερμανίας κατά τα έτη 1940-1941, θεωρώντας κλειδί της υπόθεσης τη στάση που υιοθέτησε ο Χίτλερ απέναντι στην Ελλάδα και τη Γιουγκοσλαβία. Απορρίπτει τις «καθιερωμένες αντιλήψεις» και υποστηρίζει τα ακόλουθα: στην πραγματικότητα, ο Χίτλερ ενδιαφερόταν ζωηρά για τη Μεσόγειο και τις δυνατότητες που αυτή πρόσφερε για τη διεξαγωγή ενός «περιφερειακού» πολέμου κατά της Μεγάλης Βρετανίας· η επίθεση του Μουσολίνι εναντίον της Ελλάδας έγινε με τη συγκατάθεση του Χίτλερ ή, τουλάχιστον, με τη σιωπηρή ανοχή του
– μετά τις 30 Νοεμβρίου 1940 ο Χίτλερ υπέβαλε κατ’ επανάληψιν ειρηνευτικές προτάσεις προς την Ελλάδα, που απορρίφθηκαν από την Αθήνα εξαιτίας των βρετανικών πιέσεων
– οι Ρουμάνοι, οι Βούλγαροι και οι Γιουγκοσλάβοι παρενέβαλαν σοβαρά εμπόδια στο σχέδιο της γερμανικής εισβολής στην Ελλάδα· ο επιχειρησιακός σχεδιασμός των Γερμανών ήταν ασαφής ως προς τους στόχους του μέχρι την τελευταία στιγμή· το πραξικόπημα της 27ης Μαρτίου 1941 στη Γιουγκοσλαβία και η επακόλουθη γερμανική εισβολή δεν επέφεραν καμία καθυστέρηση στη γερμανική επίθεση εναντίον της ΕΣΣΔ.
Καρπός μιας διεξοδικότερης διερεύνησης του θέματος, η εν λόγω ερμηνευτική προσέγγιση συνιστά μια επανεκτίμηση της συνολικής στρατηγικής του Χίτλερ κατά την κρίσιμη περίοδο από τον Ιούνιο του 1940 έως τον Ιούνιο του 1941 – ιδίως σε ό,τι αφορά τις σχέσεις του με την Ιταλία, τις αντιλήψεις του για την «περιφερειακή» στρατηγική και τους λόγους που τον οδήγησαν στην επίθεση εναντίον της Ελλάδας. Επιπλέον, ο δρ. van Creveld αναλύει υπό διαφορετική οπτική γωνία γεγονότα που έως τώρα εξετάζονταν χωριστά, όπως η άκαρπη προσπάθεια των Γερμανών να βοηθήσουν τους Ιταλούς συμμάχους τους στην Αλβανία – αυτή εμφανίζεται ως τμήμα της απόπειρας των Γερμανών να κερδίσουν χρόνο ενόψει της εισβολής τους στη Ρωσία. Το παρόν συγγραφικό έργο, που είναι βασισμένο σε πολυάριθμες αδημοσίευτες αρχειακές πηγές, ορισμένες από τις οποίες δεν αξιοποιήθηκαν επαρκώς κατά το παρελθόν, προσφέρει μια διαφορετική, ανατρεπτική θεώρηση της στρατηγικής των Γερμανών στη σημαντικότερη ίσως περίοδο του πολέμου.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Martin van Creveld, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Hebrew της Ιερουσαλήμ, είναι ένας από τους πλέον διάσημους εμπειρογνώμονες στον τομέα της στρατιωτικής ιστορίας και στρατηγικής. Έχει γράψει δεκαεπτά βιβλία, που έχουν μεταφραστεί σε δεκατέσσερις γλώσσες. Τα σημαντικότερα έργα του είναι τα εξής: Supplying War: Logistics from Wallenstein to Patton, Command in War και The Transformation of War. O καθηγητής van Creveld έχει διατελέσει σύμβουλος στα υπουργεία Εθνικής Άμυνας πολλών χωρών, συμπεριλαμβανομένου του υπουργείου Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ. Υπήρξε ο δεύτερος μη στρατιωτικός εμπειρογνώμονας που προσκλήθηκε ως ομιλητής στο Ισραηλινό Γενικό Επιτελείο, ενώ έχει δώσει διαλέξεις ή έχει διδάξει σε όλα σχεδόν τα ινστιτούτα στρατηγικών μελετών. Έχει παραχωρήσει συνεντεύξεις στο CNN, στο BBC και σε άλλους τηλεοπτικούς σταθμούς διεθνούς εμβέλειας, ενώ έχει φιλοξενηθεί στις στήλες πολλών περιοδικών και εφημερίδων, συμπεριλαμβανομένων του Newsweek και της International Herald Tribune.