Aπό την Αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο, το Δυτικό μεσαίωνα, την Αναγέννηση μέχρι την σύγχρονη Ιστορία του 20ου αιώνα, η Ευρώπη είναι βασική πρωταγωνίστρια των εξελίξεων, είναι η ήπειρος που συγκεντρώνει τα βλέμματα των υπόλοιπων ηπείρων (Αυστραλία και Αμερική), οι οποίες ανακαλύφθηκαν από Ευρωπαίους θαλασσοπόρους. Τα ευρωπαϊκά γεωγραφικά μονοπάτια, αυτά που με έκσταση και υπερηφάνεια μνημονεύει ο συγγραφέας Τζον Χιρστ εστιάζοντας σε όλη την ιστορία της Γηραιάς ηπείρου εκκινώντας από την περίοδο της Αρχαιότητας και του Μεσαίωνα και περνώντας στην περίοδο από την Αναγέννηση έως και σήμερα. Η ιστορία της Ευρώπης που την καθόρισε είναι και ο πυρήνας της ύπαρξής της, της υπόστασής της, είναι μια ήπειρος που περπατείται και μια ήπειρος που έχει συνεκτικότητα μεταξύ των διαφόρων τοπόσημών της.
Η μακραίωνη ιστορία της Ευρώπης και τα σημαντικά γεγονότα αποτελούν οδηγό για το μέλλον της
Η Ευρώπη διαφέρει από τις άλλες ηπείρους γιατί περικλείει τόσους και τόσους αιώνες ιστορίας και επιτευγμάτων, φιλοσόφων, πολιτικών, διανοούμενων που μέσα στους αιώνες άλλαξαν την ιστορία της και την κατέστησαν πρωταγωνίστρια και παράδειγμα προς μίμηση. Έχει μείνει εξάλλου ο όρος ‘δυτικός κόσμος’ που περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο την Ευρώπη, αυτήν που όπου και αν την περπατήσεις από Βορρά προς Νότο και από Ανατολή προς Δύση έχει άρωμα ιστορίας που διαρκώς αναδύεται. Η Ευρώπη είναι οι δρόμοι της, τα σοκάκια των πόλεών της, τα σεβαστά μνημεία της που έχουν την σφραγίδα του χρόνου και είναι συνυφασμένα με το βιογραφικό των ανθρώπων. Ο συγγραφέας ξετυλίγει όλες τις εκφάνσεις αυτής της τόσο πλούσιας ιστορίας της Ευρώπης και αναφέρεται στην βιομηχανική επανάστασης, στις γλώσσες, στον πολιτισμό, την οικονομία, την πρόοδο που επιτεύχθηκε ήδη από νωρίς στην Ευρώπη.
Ο συγγραφέας παρουσιάζει όλο το φάσμα των γεγονότων που έλαβαν χώρα από την Αρχαιότητα έως σήμερα και μας προσφέρει μέσα από αυτό το τόσο διαφωτιστικό εγχειρίδιο μια πλήρη εικόνα των τόσων αιώνων που καθόρισαν το παρελθόν αλλά που καθορίζουν και το παρόν των κοινωνιών και μας διαμορφώνουν ως ανθρώπους του σήμερα. Εξάλλου, λαοί χωρίς παρελθόν είναι λαοί χωρίς μέλλον άρα αυτό το πόνημα είναι μια ευκαιρία για όλους γνώστες και μη, μικρούς και μεγάλους να αποκτήσουν μια συνολική εικόνα για τα όσα συνέβησαν. Εστιάζοντας στον επίλογό του ο καθηγητής Φίλιπ Σλαβέσκι στη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2004 και την ενσωμάτωση των βαλτικών χωρών σε αυτή, ο αναγνώστης κατανοεί την πρόοδο που έχει επιτευχθεί λίγο παραπάνω από μισό αιώνα από την λήξη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου που άλλαξε άρδην τις ισορροπίες στην ήπειρό μας.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η ιστορία της Ευρώπης όπως την μάθαμε τον 20ο αιώνα και όπως συνεχίζει αδιάλειπτα και τον 21ο, διαμορφώθηκε κυρίως από την Αναγέννηση και μετά με αποκορύφωμα τον 18ο και τον 19ο αιώνα οπότε και έγιναν πολλές ιστορικές επαναστάσεις, αναδιανομή εδαφών αλλά και πολλοί απελευθερωτικοί πόλεμοι, όπως ο πόλεμος ανεξαρτησίας των Ελλήνων εναντίον των Οθωμανών, αφού είχε προηγηθεί η Γαλλική Επανάσταση. Τους τελευταίους αυτούς αιώνες συνέβησαν διάφορα κομβικά γεγονότα που σημάδεψαν την ανθρωπότητα όπως η ανακάλυψη του ηλεκτρισμού, η βιομηχανική επανάσταση που απελευθέρωσε τις μεταφορές, οι ανακαλύψεις στην ιατρική που δημιούργησαν ένα κλίμα ευφορίας για την ευζωία των ανθρώπων. Η ευρωπαϊκή ιστορία των τελευταίων αιώνων με άλλα λόγια υπήρξε ένας αιώνας ανακαλύψεων, αλλαγών και ανακατατάξεων σε κάθε πεδίο, όπως στις επιστήμες, στις τέχνες, στην φιλοσοφία στο πολιτικό σκηνικό και μέσα από τα βιβλία αυτά κατανοούμε καλύτερα την ιστορία αυτή.
Ο συγγραφέας ξεδιπλώνει το κουβάρι της αφήγησής του για να μας φωτίσει γνωστές και άγνωστες πλευρές αυτής της τόσο μακραίωνης ιστορίας. Η Ευρώπη, ήδη από τον 15ο αιώνα έχει να επιδείξει ριζικές αλλαγές, οι οποίες όσο περνούν τα χρόνια και οι αιώνες γίνονται ακόμα πιο εμφανείς. Κοινωνικά, πολιτικά αλλά και πολιτιστικά, στην Ευρώπη διαμορφώνονται έντονες εξελίξεις και η Ευρώπη μετατρέπεται σε ένα κέντρο εξελίξεων παγκοσμίως, γίνεται το κέντρο του κόσμου. Στην Γηραιά ήπειρο θα συγκεντρωθούν ο πλούτος, τα επιτεύγματα, τα πρόσωπα που θα σημάνουν μία νέα εποχή για την ανθρωπότητα. Οι πόλεμοι δίχασαν τους ευρωπαϊκούς λαούς και τα πεδία μάχης αιματοκύλησαν τα εδάφη, ωστόσο ήταν ένα αναγκαίο κακό για να ανατείλει ένα καλύτερο μέλλον, θεατές του οποίου είμαστε εμείς σήμερα.
Η αποκαλούμενη και Γηραιά ήπειρος σημάδεψε σε κάθε περίπτωση και την παγκόσμια Ιστορία ανά τους αιώνες με γεγονότα που άφησαν το στίγμα σε ολόκληρο τον κόσμο και τον επηρέασαν. Επιτεύγματα όπως η ενιαία οικονομική πολιτική, ο κοινός πολιτιστικός μας πλούτος, βρίσκουν τις ρίζες τους σε προηγούμενους αιώνες τότε που η ευρωπαϊκή ενοποίηση ακουγόταν σαν ένα όνειρο θερινής νυκτός για να θυμηθούμε και τον εξέχοντα Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Η Ευρώπη δεν μπορεί να ξαναπεράσει δια πυρός και σιδήρου όπως συνέβη κατά τους προηγούμενους αιώνες, οφείλει να δείξει τον ενωτικό της χαρακτήρα, να διατηρήσει την κοινή της Ιστορία και να την προφυλάξει ως κόρη οφθαλμού απέναντι σε κινδύνους που απειλούν την ιστορία των γλωσσών της, την πολυμορφία της, την πολυδιάστατη αυτή της υπόσταση.
Αποσπάσματα από το βιβλίο:
“Από τη στιγμή που τα λατινικά έγιναν η γλώσσα της εκπαίδευσης και των γραμμάτων, η εκπαίδευση και τα γράμματα έγιναν κάτι εξαιρετικά άπιαστο”
“Οι ιστορικοί της οικονομίας θέτουν το ερώτημα γιατί η Ευρώπη ήταν η πρώτη που εκβιομηχανίστηκε, λες και υπήρχαν κοινωνίες που βρίσκονταν στην ίδια τροχιά και η Ευρώπη έφτασε πρώτη στον στόχο”
Διαβάστε επίσης:
Σύντομη ιστορία της Ευρώπης: Η εξέλιξη του ευρωπαϊκού πολιτισμού σε ένα βιβλίο από τον Τζον Χιρστ
