“Η Χώρα του χιονιού” του Γιασουνάρι Καβαμπάτα είναι ένα χρονικό σε μια πατρίδα που αποπνέει ποίηση

Στο επίμετρο του βιβλίου ο μεταφραστής Παναγιώτης Ευαγγελίδης γράφει σχετικά με τον Γιασουνάρι Καβαμπάτα: “Η Χώρα του χιονιού, η χώρα του άσπρου, του ψυχρού, της τελειότητας, της απόλυτης ομορφιάς, του θανάτου, είναι ένα κείμενο που προσπαθεί να φέρει κοντά το συγκεκριμένο με το άρρητο, την πλοκή με το όνειρο, το λόγο με την προ- ή τη μετά- συμβολική κατάσταση του σώματος και του νου”. Ο τρόπος αφήγησης είναι πραγματικά πρωτόγνωρος, ενέχει μια σπάνια αγνότητα και είναι χαρακτηρισμένος από μία άλλη μέθοδο προσέγγισης της ανθρώπινης ζωής, πιο μειλίχια, πιο ήρεμη σε απόλυτη συνάρτηση και σχέση με την φύση που τόσο δοξάζει ο ποιητής μέσα από τα γραπτά του. Δεν υμνεί όμως μόνο την φύση, υμνεί και τα κορίτσια, τις γκέισες που υπηρετούν μια τέχνη και είναι εκπρόσωποι μιας φιλοσοφίας. Ο Σιμαμούρα, ο πρωταγωνιστής του βιβλίου μαζί με την Κόμακο μας προσκαλούν σε ένα ταξίδι στον χρόνο και τον χώρο, εκεί που κατοικεί η ανθρώπινη επαφή.

Στον ρυθμό μιας πραγματικά μοναδικής ποιητικότητας που μας ταξιδεύει στον χρόνο

Η ιαπωνική σχολή λογοτεχνίας έτσι όπως την γνωρίζουμε μέσα από σπουδαίους λογοτέχνες όπως τον Καβαμπάτα, τον Έντο, τον Μισίμα και τόσους άλλους, αποτελεί ένα είδος από μόνη της, μια σχολή που με την γραφή μπορεί και διεισδύει μέσα μας καθώς με έντονο και αιχμηρό ύφος εμπεριέχει μια αμεσότητα που σαγηνεύει. Αξίζει να επισημάνουμε πως η ιαπωνική τέχνη με τις ιδιαίτερες καλλιγραφίες, σχέδια και χαρακτικά των Χιροσίτζε, Ουταμάρο και Χοκουσάι δεν έχουν γίνει ακόμα της μόδας όπως κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα όπου ο όρος japonisme είχε επηρεάσει τους καλλιτέχνες, κυρίως ζωγράφους και λογοτέχνες όπως ο Ζολά, ο Βαν Γκογκ και άλλοι. Ωστόσο, ο αναγνώστης ερχόμενος σε επαφή με έναν τόσο μακρινό κόσμο στέκεται μαγεμένος και ενεός μπροστά βιβλία που παρουσιάζονται εδώ, πρόκειται για έναν κόσμο κάλλους και ψυχικής ανάτασης καθώς και γαλήνης.

Είναι γεγονός πως η Ανατολή ασκούσε ανέκαθεν γοητεία σε πολλούς δυτικούς συγγραφείς, ζωγράφους, ποιητές όπως ο Ντελακρουά, ο Βαν Γκογκ και πολλοί άλλοι, οι οποίοι και καταπιάστηκαν με θέματα ιδιαίτερα για τα οποία λίγοι γνώριζαν στη Δύση. Ειδικά κατά την περίοδο του 17ου, 18ου αλλά κυρίως του 19ου αιώνα πολλοί περιηγητές, συγγραφείς και ποιητές βρέθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολής, μέρη της οποίας είναι οι χώρες της Ασίας όπως η Ιαπωνία, διδάχτηκαν από τον πολιτισμό της και εντρύφησαν σε ιστορίες, μύθους και θρύλους, τους οποίους και χρησιμοποίησαν στα βιβλία τους με σκοπό να κομίσουν κάτι καινούργιο και άγνωστο στην μέχρι τότε ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Εξάλλου, η τέχνη, όποιας μορφής και αν είναι αυτή, είναι ο δίαυλος εκείνος μέσω του οποίου ταξιδεύουν ιδέες και πολιτισμοί ανά τον κόσμο.

Στη Χώρα του χιονιού, αυτό το εξαίσιας και μοναδικής ομορφιάς κείμενο, ο Καβαμπάτα επιβεβαιώνει τους λόγους που οδήγησαν την Ακαδημία των Νόμπελ να τον τιμήσει με το βραβείο για την συνολική του προσφορά στα γράμματα και τον πολιτισμό. Με εξαιρετική αυθεντικότητα και συναισθηματικότητα, ο Καβαμπάτα ξεδιπλώνει την ευαισθησία του, την λυρικότητα και την ποιητικότητα που τον διακρίνει μέσα από ιστορίες που εξυψώνουν το πνεύμα και εγείρουν ερωτήματα. Μέσα από αλληγορίες και συμβολισμούς, ο συγγραφέας μας κάνει κοινωνούς του ιαπωνικού τρόπου σκέψης και αυτής της ιδιαίτερης φιλοσοφίας που διαπνέει τους ανθρώπους του. Αληθινός και προσανατολισμένος στην ανάδειξη του ιδιαίτερου χαρακτήρα των θρύλων και μύθων, ο Καβαμπάτα συγκαταλέγεται στους εμβληματικούς Ιάπωνες συγγραφείς.

“Ακολουθώντας ένα ποτάμι, το τραίνο έφτασε σε ένα πλάτωμα. Ένα βουνό με παράξενα λαξευμένη κορυφογραμμή ξεδιπλωνόταν με έναν όμορφο ευγενικό κυματισμό μέχρι τους χαμένους στην απόσταση πρόποδές του, ενώ στην κορυφή του ξεμύτιζε χρωματιστό το φεγγάρι. Το στέρεο ακέραιο σχήμα του βουνού που εξουσίαζε το τοπίο του δειλινού εκεί στο τέλος της πεδιάδας διαγραφόταν καθαρά με ένα βιολετί χρώμα πάνω στο χλομό φως του ουρανού”. Αυτή είναι η υπέροχη γλώσσα του Καβαμπάτα σε μια προσπάθεια να αντισταθεί στην όλο και αυξανόμενη δυτικοποίηση της Ιαπωνίας που απομακρύνεται από τις αξίες και τις αρετές των παλαιών χρόνων και ολισθαίνει σε μια καταβαράθρωση και αλλοίωση των στοιχείων που καθόρισαν τις παλαιότερες γενιές και τους δασκάλους του μεσαίωνα αλλά και της αντίστοιχης περιόδου που συμπίπτει με τη δυτική Αναγέννηση.

Ο κόσμος του Καβαμπάτα είναι συνυφασμένος με τη δύναμη της φύσης αλλά και εκείνη τη δύναμη που μπορεί και φέρνει κοντά τους ανθρώπους. Με οδηγό ένα φωτεινό παρελθόν που πάει να καλυφθεί από το επικίνδυνο σύννεφο ενός αβέβαιου παρόντος, ο Καβαμπάτα μας προσκαλεί να συνυπάρξουμε με τους ήρωές του, να γευτούμε την απλότητα των στιγμών και να ζήσουμε αυτό το ετεροχρονισμένο παρόν σε μια χώρα αλλοτινή μακριά από το πολύβουο σήμερα των πόλεων, σε μια χώρα που ορθώς παραλληλίζεται και παραπέμπει στο βιβλίου του Λούις Κάρολ Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων, είναι μια άλλη χώρα και το λευκό της πέπλο είναι μια ζώνη αγνότητας, είναι μια χώρα που μπορεί να σημάνει μια νέα αρχή και ένα νέο ξεκίνημα, μια ηρεμία και μια γαλήνη μας υπόσχονται και εμείς ως αναγνώστες αξίζει να την ανακαλύψουμε.

Απόσπασμα από το βιβλίο:

“Η ζωή αυτών των κοριτσιών, που πέρασαν τη ζωή τους βαθιά στο χιόνι δημιουργώντας με τα χέρια τους αυτά τα υφαντά, δεν πρέπει να ήταν καθόλου φωτεινή και φρέσκια όσο τα τσιτζίμι που παρήγαν”

Διαβάστε επίσης:

Η χώρα του χιονιού: Ένα κλασικό έργο της ιαπωνικής λογοτεχνίας από τον Γιασουνάρι Καβαμπάτα